11:52, 10 avqust 2016 tarixindəki versiya redaktə Achimenes Septimus (müzakirə \| töhfələr) 117 redaktə →‎Səlcuqlar haqda mənbələrdə Teq: Vizual redaktor ← Əvvəlki redaktə		12:26, 24 dekabr 2016 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar 185.30.88.184 (müzakirə) →‎Başlanğıc Teq: Vizual redaktor Sonrakı redaktə →
Sətir 1: '''Səlcuqlar''' və ya '''Səlcuqoğulları''' — [[1038]]-ci ildən [[1157]]-ci ilədək mövcud olmuş [[Böyük Səlcuq İmperiyası]]nı və digər kiçik dövlətləri idarə etmiş sülalə. ~~== Başlanğıc ==~~ Bizans ordusu üz-üzə gəldi və bu döyüşdə Səlcuqlar qalib gəldi, Sılcuqlarla Bizans arasında 50 illik müqavilə imzalandı, Şərqi Anadolu torpaqları türklərə verildi. Bu müBaşlanğıc Səlcuq türkləri Oğuz türklərinin [[Qınıq]] tayfasına mənsub olmuşlar. Bu tayfa adını türk sərkərdəsi olan Səlcuğun adından götürmüşdür. Səlcuqlar [[Qaraxanlılar]] və [[Qəznəvilər]] tərəfindən sıxışdırıldıqdan sonra qərbə doğru axışdılar. [[Azərbaycan]] və [[İran]] torpaqların keçib Bizans torpaqlarına hücum etdilər. Daha sonra [[Van gölü]] hövzəsi, [[Naxçıvan]] və onun ətrafındakı Azərbaycan torpaqlarını nəzarət altına aldılar. Səlcuqlar ~~əvvəlcə~~əvsonra hakimiyyətə [[Alp Arslan]] ([[1063]]-[[1072]]) gəldi. Onun əsas məqsədi Anadolunu türk torpaqlarına qatmaq idi. [[1071]]-ci ilin avquatunda Malazgird qöyüşündə Səlcuqlar və nasibətlə Bağdvəlcə, [[Xorasan]]da məskunlaşdılar. [[1038]]–ci ildə paytaxtı [[Nişapur]] şəhəri olan ilk Səlcuq türk dövləti yarandı. Səlcuğun nəvəsi [[Toğrul bəy]] (1040-1063) sultan elan olundu. Səlcuqlar Toğrulun dövründə daha da qüvvətləndilər və 1040-cı ilin mayında Dəndənəkan döyüşündə Qəznəvilər dövlətini məğlub etdilər. Səlcuqlar İran, Bizans, Cənubi Qafqaz, o cümlədən Azərbaycan ərazilərini işğal etmək məqsədilə paytaxtı 1043-cü ildə Nişapurdan Reyə köçürdülər. 1048-ci ilin 18 sentyabrında isə Səlcuq-Azərbaycan türkləri birləşmiş Bizans, erməni və gürcü feodallarını darmadağın etdilər. Toğrulun dövründə bütün Xorasan, Xarəzm, Qərbi İran Səlcuq türklərinin hakimiyyəti altına keçdi. Toğrul 1055-ci ildə Bağdad da daxil olmaqla [[İraq]]ı özünə tabe etdi və Abbas xilafəti Səlcuqlardan asılı vəziyyətə düşdü. 1-ci Toğruldan ad xəlifəsi Alp Arslanı təbrik edərək onu "İslamın nuru" adlandırdı. 1-ci Toğruldan sonra hakimiyyətə [[Alp Arslan]] ([[1063]]-[[1072]]) gəldi. Onun əsas məqsədi Anadolunu türk torpaqlarına qatmaq idi. [[1071]]-ci ilin avquatunda Malazgird qöyüşündə Səlcuqlar və Bizans ordusu üz-üzə gəldi və bu döyüşdə Səlcuqlar qalib gəldi, Sılcuqlarla Bizans arasında 50 illik müqavilə imzalandı, Şərqi Anadolu torpaqları türklərə verildi. Bu münasibətlə Bağdad xəlifəsi Alp Arslanı təbrik edərək onu "İslamın nuru" adlandırdı. [[I Məlikşah]]-ın dövründə ([[1072]]-[[1092]]) səlcuqların yeni ərazilər ələ keçirməsi prosesi başa çatdı. Məlikşahın dövründə paytaxt Reydən [[İsfahan]] a köçürüldü. Məlikşahın dövründə ticarətin canlanması üçün vahid çəki, ölçü və pul sistemi tətbiq olunmuş, tacirler bəzi rüsumlardan azad edilmişdir. Sətir 17 ⟶ 19: == Səlcuqlu Dövlətinin Dili == Anadolunun yeni sahibləri Oğuzlar, 11. və 12. əsrlərdə Türkcəni yalnız danışıq dilində və şifahi ədəbiyyat ənənələrində yaşatmaktaydılar. Bu dövrə aid Anadoluda Türkçe yazılmış heç bir əsərin olmayışı, bizə Oğuzların yazı dillərinin olmadığını, hətta Kutadgu Bilig kimi nəhəng bir əsərin dilini, yəni Türkistan yazı dilini bilmədiklərini düşündürməkdədir. Böyük Səlcuqlu Dövlətinə hakim ~~olan~~olİraq ~~dil~~Səlcuqlu anlayışı, Anadoluda da dəyişməmiş və iki yüz il, yazı dili ehtiyacına Ərəb və Fars cavab vermişdir. Bu müddət içində Anadolu Səlcuqlarının rəsmi və ədəbi dili, Fars; elm dili ərəb dilidir.<ref>Leyla,KARAHAN,"[http://turkolojimakaleleri.page.tl/ANADOLU-h-DA-T-Ue-RK-YAZI-D%26%23304%3BL%26%23304%3BN%26%23304%3BN-GEL%26%23304%3B%26%23350%3B%26%23304%3BM%26%23304%3B.htm ANADOLU'DA TÜRK YAZI DİLİNİN GELİŞİMİ]",[http://turkolojimakaleleri.page.tl Türkoloji Makaleleri]</ref>dövləti Vikipediya, açıq ensiklopediya İraq Səlcuqlu dövləti (1157-1194) – Səncərin ölümündən sonra İraq Ərəb və İraq Acem (Qərbi İraq) idarə edən Böyük Səlcuqluların qalığıdır. Mündəricat [gizlə] 1 Tarixi 2 İraq Səlcuqlu sultanları 3 Soy ağacı 4 İstinadlar 5 Həmçinin bax 6 Xarici keçidlər Tarixi[redaktə \| əsas redaktə] Səlcuqlu Dövlətinin süqutundan sonra bugünkü İraqın hamısı və Suriyanın bəzi hissəsi üzərində qurulmuş olan Türk dövlətinin adıdır. Böyük Səlcuq Sultanı Məhəmməd Tapar 18 Aprel 1118-ci ildə ölüncə, oğulları taxt üzərində mübarizəyə başaldılar və sonradan əmiləri Sencerin tabeliyinə girdilər. Səncər də Taparın uşaqlarını İraq və Azərbaycana məlik olaraq təyin etdi. 1157-ci ildə Sencerin ölümü ilə Böyük Səlcuq Dövlətinin tarixə qarışmasıyla tamamilə müstəqil oldular və Şah adını daşımağa başladılar. İraq Səlcuqlu sultanları[redaktə \| əsas redaktə] Mahmud (1118-1131) Davud (1131-1132) II Toğrul (1132-1134) Məsud (1134-1151) Məlikşah (1151-1153) Məhəmməd (1153-1159) Süleyman şah (1159-1161) Arslan şah (1161-1177) III Toğrul (1177-1191) Qızıl Arslan (1191) III Toğrul (1191-1194) Soy ağacı[redaktə \| əsas redaktə] Səlcuq bəy Arslan Yabqu Mikayıl Musa Yabqu Yusif İnal Yunis Qutalmış Çağrı bəy 1. Toğrul bəy (1037 - 1063) Süleyman Rum Səlcuqları 2. Alp Arslan (1063 - 1072) Kavurd bəy Kirman Səlcuqları 3. Sultan Məlikşah (1072 - 1092) Tutuş Suriya Səlcuqları Təkiş 5. Börkiyaruq (1094 - 1105) 8. Əhməd Səncər (1118 - 1157) 4. I Mahmud (1092 - 1094) 7. Məhəmməd Təpər (1105 - 1118) 6. II Məlikşah (1105) 9. II Mahmud (1118 - 1131) 12. Məsud (1134 - 1152) 15. Süleyman şah (1160 - 1161) 11. II Toğrul bəy (1132 - 1134) 13. III Məlikşah (1161 - 1176) 14. II Məhəmməd (1153 - 1160) 10. Davud (1131 - 1132) 16. Arslan şah (1161 - 1176) 17.III Toğrul bəy (1176 - 1194) İstinadlar[redaktə \| əsas redaktə] Həmçinin bax[redaktə \| əsas redaktə] Xarici keçidlər[redaktə \| əsas redaktə] Kateqoriyalar: Tarixi türk dövlətləriSəlcuqlular Naviqasiya menyusu Daxil olmamısınızMüzakirəContributionsHesab yaratDaxil olMəqaləMüzakirəOxuRedaktəƏsas redaktəTarixçəAxtar Axtar Keç Ana Səhifə Kənd meydanı Aktual hadisələr Son dəyişikliklər Təsadüfi səhifə Layihələr Seçilmiş məqalələr Seçilmiş siyahılar Seçilmiş portallar Yaxşı məqalələr Laboratoriya Mövzulu ay Xüsusi Maddi kömək Qaralama dəftəri Kömək Çap et/ixrac Kitab yarat PDF olaraq yüklə Çap variantı Alətlər Bu səhifəyə keçidlər Əlaqəli redaktələr Xüsusi səhifələr Daimi keçid Əsas məlumatlar Wikidata elementi Bu məqaləyə istinad et Başqa dillərdə Türkçe Keçidlərin redaktəsi Bu səhifə sonuncu dəfə 09:20, 12 iyun 2015 tarixində redaktə edilib. Mətn Creative Commons Attribution-San dil anlayışı, Anadoluda da dəyişməmiş və iki yüz il, yazı dili ehtiyacına Ərəb və Fars cavab vermişdir. Bu müddət içində Anadolu Səlcuqlarının rəsmi və ədəbi dili, Fars; elm dili ərəb dilidir.<ref>Leyla,KARAHAN,"[http://turkolojimakaleleri.page.tl/ANADOLU-h-DA-T-Ue-RK-YAZI-D%26%23304%3BL%26%23304%3BN%26%23304%3BN-GEL%26%23304%3B%26%23350%3B%26%23304%3BM%26%23304%3B.htm ANADOLU'DA TÜRK YAZI DİLİNİN GELİŞİMİ]",[http://turkolojimakaleleri.page.tl Türkoloji Makaleleri]</ref> == Səlcuqlar haqda mənbələrdə ==

Səlcuqilər: Redaktələr arasındakı fərq