Qoşanağara: Redaktələr arasındakı fərq

'''Qoşanağara, və ya Qoşa dumbul''' - ən qədim Azərbaycan zərbli musiqi aləti. [[Xalqxalq musiqisi|xalq musiqisində]]ndə ən çox istifadə edilən zərb çalğı alətlərindən biridir. Adından məlum olduğu kimi, qoşa nağara bir-birinə bərkidilmiş iki kiçik qədəhvarı nağaradan ibarətdir. Bəzən "qoşa dumbul" da deyilir.

Qoşanağara (dumbul, dümbələk də adlanır) eyni hündürlüklü, ancaq müxtəlif ölçülü iki qoz, tut ağaclarından və metaldan hazırlanan gövdədən ibarətdir. Xarici görünüşünə görə fincanı xatırladır. Gövdələrin üst tərəfinə çəkilmiş keçi, öküz, dəvə və ya at dərisi camış gönündən düzəldilən köşə ilə və ya vint mexanizmi ilə dartılır. Çalğı zamanı çubuqları ayrı-ayrılıqda hər iki dəri üzə, bir üzə (mərkəzinə və kənarına), bir-birinə və ya gövdəyə, ovucun üzə vurulması ilə müxtəlif səslər alınır.<ref>[http://www.azturk.biz/viewpage.php?page_id=57 Musiqi alətləri] {{az}}</ref>

Bu alətin hazırlanmasında əvvəllər gildən, sonralar isə ağacdan və metaldan istifadə olunmuşdur. Üzləri dəvə, dana və yaxud keçi dərisindən hazırlanaraq metal burğular ilə gövdəyə bərkidilir. Həmin burğuların vasitəsi ilə alətin köklənməsi də təmin olunur. Alət yerə və yaxud xüsusi mizin üzərinə qoyularaq iki ağac toxmaqla çalınır.

Qoşa nağara fərdi şəkildə hazırlandığı üçün ölçüləri müxtəlifdir. Əksər hallarda hündürlüyü 300-330 300–330&nbsp;mm, böyük gövdəsinin diametri 240-280 240–280&nbsp;mm, kiçiyinin isə 110-140 110–140&nbsp;mm olur.

Milli musiqinin folklor nümunələrində, o cümlədən orkestr və ansambllarda istifadə edilir. Özünə məxsus səs tembri olan qoşa nağara solo aləti kimi nadir hallarda səsləndirilir. <ref>''[[Əfrasiyab Bədəlbəyli]].'' [http://atlas.musigi-dunya.az/az/gosha_naghara.html İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - Qoşanağara]</ref>

* '''''At kosu, və ya çift kos''''' - Orta Çağlarda atın belində yerləşdirilirən cüt kos. İfaçı atı sürə-sürə çalğını səsləndirirdi. Müxtəlif məqsədlərlə səsləndirilirdi: döyüşdə düşmənin hücumu zamanı, təhlükəli anlarda və ya əksinə düşmən üzərinə hücum edərkən döyüşçüləri ruhlandırmaq, eləcə də düşməni vahiməyə salmaq üçün. Alətin rəsminə orta əsr Təbriz miniatürlərində rast gəlinir. <ref>''[[Abbasqulu Nəcəfzadə]].'' [http://anl.az/el/n/na_acail_1.pdf Azərbaycan çalğı alətlərinin izahlı lüğəti]. Bakı, 2004.</ref>