Kimyəvi elementlərin dövri sistemi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur |
k düzenleme using AWB |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:Medeleeff by repin.jpg|thumb|200px|'''[[Dimitri Mendeleyev]]''']]
'''Kimyəvi elementlərin dövri sistemi''' — bilinən bütün [[
Daha sonra [[1869]]-cu ildə [[Dmitri Mendeleyev
Lothar Meyer adlı tədqiqatçı da, [[1886]]-cı ildə, Mendeleyevdən müstəqil olaraq, atom kütlələrinə görə bir dövri cədvəl meydana gətirmiş və valans anlayışını ortaya atmışdı. İndiki vaxtda istifadə etdiyimiz cədvəl, yeni elementlərin də yerləşdirilə bilməsinə imkan tanıyan Mendeleyevin Kimyəvi elementlərin dövri cədvəlidir. Ancaq ilk halından fərqli olaraq, elementlər atom kütləsinə deyil, atom nömrəsinə görə sıralanmışdır. Buna görə dövri cədvəldə, soldan sağa və yuxarıdan aşağıya doğru atom nömrəsi artır. Sıxlıqla, buna [[paralel]] olaraq nisbi atom kütləsi də artım göstərir. Cədvəldəki üfüqi sıralar dövri cədvəl olaraq adlandırılır. Bir elementin dövri cədvəl nömrəsi, o elementin sahib olduğu [[
Dövri cədvəl indi kimya elminin (təbiət elmləri də demək olar) hüdudlarında hər yerdə işlədilir. Müasir [[standart]] cədvəl 117 elementdən ibarətdir (16 oktyabr 2006-cı ildə təsdiq edilmişdir). Lakin 116-cı elementdən sonra 118-ci element tapılmışdır. 117-ci elementin yeri boş qalıb. Kimyəvi elementlərin dövri cədvəlindən istifadə edərək, hər [[element]] haqqında müəyyən [[
<u>Nisbi Atom Kütləsi</u>: Bir elementin atom kütlə vahidi (Atomic mass units: amu) cinsindən ortalama kütləsini ifadə edir. Bu [[rəqəm]], sıxlıqla elementin [[
<u>Atom Nömrəsi</u>: Bir atomda olan proton sayı, elementi müəyyənləşdirər və atom nömrəsi olaraq adlandırılar. Atomda olan proton sayı eyni zamanda, elementin kimyəvi xarakteri haqqında da məlumat verir.
<u>[[Elektron]] Düzülüşü</u>: Xəbərdar edilməmiş bir atomdakı elektronların mövqelərini göstərir. Kimyagerlər, təməl [[fizika]] məlumatlarına əsaslanaraq, atomların elektron düzülüşlərinə görə necə hərəkət edə biləcəkləri mövzusunda [[
Bir elementin dövri cədvəldəki yerinə baxaraq, o elementin elektron düzülüşü də müəyyən ola bilər. Eyni qrupda (şaquli sırada) olan elementlərin elektron düzülüşləri böyük bənzərlik göstərir və bu səbəblə də kimyəvi reaksiyalarda bənzər şəkildə davranırlar.
Sətir 35:
Standart dövri cədvəldə 18 qrup var.
Elelementlərin qruplarda yerləşmələrinin müasir izahı onların xarici energetik səviyyələrində eyni sayda atomun olmasıdır. Qrupların rəqəmlənməsində ərəb və Roma rəqəmlərindən istifadə edirlər.
Dövri cədvəlin qrupları aşağıdakılardır:
|