"Avokado" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

irsi xəstəliklər[[xəstəlik]]<nowiki/>lər ([[sümük]] iliyində kök [[hüceyrə]] çatışmazlığından yaranan Fankoni anemiyası, boy qısalığı, böyümə geriliyi, kiçik alt çənə, xarakterik olmayan burun və qulaqlar, uzun və dar üz quruluşu, fotosensitiv adlanan dəridə günəş şüalarına qarşı həssaslıq, üzdə qızartı, səs incəliyi və qısırlıq kimi əlamətləri olan fiziki və əqli çatışmazlıq, immun sistemi çatışmazlığından yaranan xroniki ağciyər xəstəliyi, şəkər və xərçəngə, xüsusilə də, Hodjkin xarici linfoma növü xərçənginə meyillilik (bir çox xəstə 25 yaşına qədər xərçəngə[[xərçəng]]ə tutulur və həyatını itirir), ömrün qısalmasına səbəb olan blum sindromu);

ətraf mühit faktorları (peşə xəstəlikləri, virus və bakterial infeksiyalar), həm irsi, həm də ətraf mühit xəstəlikləri[[xəstəlik]]<nowiki/>ləri (bronxial astma, ürək xəstəlikləri və s.);

[[Elm]] adamları hüceyrənin dözümlülüyünü artırmaq və sərbəst radikalların dağıdıcı təsirlərini azaltmaq üçün müxtəlif araşdırmalar aparırlar.

Sərbəst radikalların hüceyrəyə verdiyi zərərin qarşısını alan [[antioksid]]:  avokado yağı

Elmi araşdırmalar [[beta-karotin]], [[askorbin]] turşusu və alfa-tokoferol kimi antioksidlərin sərbəst radikalların səbəb olduğu oksidləri zərərsizləşdirdiyini və sərbəst radikalların xəstəlik və yaşlanmaya səbəb olan təsirini azaltdığını göstərmişdir. Eynilə E və C vitaminlərinin[[vitamin]]<nowiki/>lərinin də sərbəst radikalların dağıdıcı təsirini azlatdığı məlumdur. Kök, pomidor, brokoli, kələm, kərəviz, çiyələk, böyürtkən, itburnu, kivi, qaragilə və gavalı kimi bir çox meyvə və tərəvəzdə olan antioksidlər sərbəst radikalların mənfi təsirini ciddi şəkildə azaldır. Ancaq bu qidalardakı antioksidlər mitoxondrinin içinə girmirlər. Dolayısı ilə, sərbəst radikallar mitoxondriyə zərər verməyə davam edir, enerji istehsalını dayandırır və hüceyrənin ölməsinə səbəb olur. Bu, [[neft]] sızması zamanı sadəcə neftin yayıldığı ərazini təmizləyib, sızıntıya səbəb olan qaynağın qarşısının alınmamasına və neftin sızmağa davam edərək balıqların ölümünə səbəb olmasına bənzədilə bilər. Ancaq aparılan təcrübələr avokado yağının mitoxondridəki sərbəst radikallara qarşı qoruyucu təsirinin olduğunu ortaya çıxarmışdır. Uca Allah  [[avokado]] yağında sərbəst radikallara qarşı dözümlülük göstərən xüsusi quruluş, eyni zamanda, oksidləşmənin qarşısını alan bitki qaynaqlı piqmentlər yaratmışdır.

Avokado yağı mitoxondridə enerji artımına səbəb olur. Bu da sərbəst radikal istehsalını artırır. Ancaq hüceyrə sərbəst radikallara məruz qalsa və mitoxondri bu vəziyyətdə sərbəst radikal istehsal etsə belə, hüceyrə funksiyalarına davam edir və özünə vacib olan [[enerji]] istehsalını əldə etmək üçün qidalardan istifadə etməyə davam edir. Bu, avokado yağının sərbəst radikalların səbəb olduğu bir çox xəstəliyin qarşını ala biləcəyini ortaya qoyur. Belə ki, avokadonun xolesteroldakı[[xolesterol]]<nowiki/>dakı qan təzyiqini və [[diabet]] xəsətələrində yüksələn və infarkta[[Infarkt|infarkt]]<nowiki/>a səbəb olan bəzi yağları azaltdığı elmi cəhətdən sübut edilmişdir.

Avokadonun əsas vətəni [[Meksika]], [[Qvatemala]] və [[Cənubi AmerikanınAmerika]]<nowiki/>nın şimal sahilləridir. Kürəvari, oval, ellips və ya armud formasında olan yaşıl, qırmızı rəngli meyvə Allahın qullarına bəxş etdiyi mükəmməl nemətdir. Avokadonun digər faydalarından bir qismi isə belədir:

Avokado A, [[B1]], B2, B3, B6, C, E, K vitaminləri, fosfor, maqnezium, dəmir, kalium və sink kimi minerallarla zəngindir. İmmun sistemini gücləndirir.

Şübhəsiz, Rəbbimiz avokado kimi bir çox nemət yaratmışdır. Allah Quranda[[Quran]]<nowiki/>da qulları üçün yaratdığı bu nemətlər haqqında dərin düşünülməsini belə bildirir:

Yer üzündə bir-birinə yaxın torpaq sahələri, üzüm bağları, əkinlər, şaxəli-şaxəsiz xurma ağacları vardır. Onlar eyni su ilə suvarılır. (Lakin) Biz yeyilməsinə görə onların birini digərindən üstün edirik. Doğrudan da, bunda başa düşən adamlar üçün dəlillər vardır.  ([[Rəd surəsi]], 4)

Avokadonun sahib olduğu xüsusiyyətlərə malik başqa bitki isə [[zeytun]] və [[zeytun yağıdıryağı]]<nowiki/>dır. Belə ki, aparılan araşdırmalar nəticəsində məlum olmuşdur ki, zeytun və zeytun yağından daha çox istifadə edilən [[Aralıq dənizi]] ölkələrində [[ürək]] və yüksək xolesterol kimi xəstəliklərə daha az rast gəlinir. Zeytunun yetişdirilə bilmədiyi bölgələrdə zeytun yağından alınan faydaların avokado yağı vasitəsilə alınması, əlbəttə, Rəbbimizin qullarına bəxş etdiyi nemətidir. Ayədə belə buyurulur:

Göydən su endirən Odur. Biz onunla hər bir bitkini yetişdirdik, ondan yaşıl otlar bitirir, onlardan da üst-üstə düzülmüş dənələr çıxarırıq. [[Xurma]] ağacının[[ağac]]ının tumurcuqlarından, sallanmış salxımlar yetişir. (Biz həmçinin) üzüm bağları, bir-birinə bənzəyən və bənzəməyən zeytun və nar (ağacları da yetişdiririk). Bar verdiyi və yetişdiyi zaman onların meyvəsinə baxın. Şübhəsiz ki, bunlarda iman gətirən adamlar üçün dəlillər vardır.  (Ənam surəsi, 99)

[[Enerji]]                                      670 kc (160 kkal)

[[Karbohidrat]]                             8.53 q

[[Qlukoza]]                                   0.66 q

[[Lif]]                                            6.7 q

[[Zülal]]                                        2 q

[[Pnatotein asidi]] (vit. B5)          1.389 mq (28%)

[[B6 vitamini]]                             0.257 mq (20%)

[[Fol turşusu]] (vit. B9)                81 mq (20%)

[[C vitamini]]                              10 mq (17 %)

[[Kalsium]]                                  12 mq (1%)

[[Dəmir]]                                     0.55 mq (4%)

[[Maqnezium]]                            29 mq (8%)

[[Fosfor]]                                    52 mq (7%)

[[Kalium]]                                   485 mq (10%)

[[Sink]]                                       0.64 mq (6%)