Aleksandr Kolçak: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur |
k typos fixed: hökümət → hökumət using AWB |
||
Sətir 30:
Ulu babası İlyas Kolçak paşa [[Rus-türk müharibəsi (1735—1739)|1735—1739-cu illər rus-türk müharibəsi]] zamanı Moldova cəbhəsində vuruşan türk qoşunlarının komandanı, sonra isə Xotin (Xatın) qalasının komendantı olmuşdu. İlyas Kolçak paşa ruslara əsir düşür, müharibə başa çatdıqdan sonra Polşada məskunlaşır. 1794-cü ildə onun övladları Rusiyaya köçürlər. Onlar pravoslav təriqəti üzrə xristianlığı qəbul edərək Rusiyada yaşamağa başlayırlar<ref>[http://www.epochtimes.ru/content/view/54984/34/ Оксана Тюменцева, Великая Эпоха (The Epoch Times), Адмирала Колчака реабилитировало время.]</ref>.
Atası Vasili İvanoviç Kolçak (1837-1913) rus ordusunda ilk zabit rütbəsini [[Krım müharibəsi
Anası Olqa İliniçna Kolçak tacir ailəsində anadan olmuşdu.
Sətir 43:
Gənc Kolçak bütün boş vaxtlarını burada – Obuxov zavodunda keçirirdi. Ailədə hərb ənənələri hökm sürürdü. Özü sonra bolşevik istintaqında Fövqəladə Komissiyaya hərbi mühitdə böyüdüyünü, atasının və əmilərinin də hərbi dənizçi olduqlarını göstərirdi. Kolçak anası ilə möcüzə nəticəsində sağ qalıb mühacirətə gedən 9 yaşlı oğluna da son vəsiyyətvari məktubunda yazırdı ki, qoy o böyük şəxsiyyətlərin həyatını oxusun, bu, insanda güclü keyfiyyətlərin yaranmasına kömək edir.
Kolçak hələ çox gənc ikən donanmada – Uzaq Şərqdə "Rürik" gəmisində xidmət etməyə başlayır. Bu yaşdan şərq silahlarına aid materiallar və maddi əşyalar toplamağa başlayır. Müasirləri gələcək admiralın hələ gənclik illərindən ingilis, fransız, alman dillərində sərbəst danışmasından, bütün Avropa dəniz döyüşlərinin tarixini yaxşı bilməsindən və eyni zamanda, gözəl hafizəsindən heyrətə gəlirdilər. Rus şimal ekspedisiyasında Arktika tədqiqatçısı geoloq Tolla birlikdə iştirak edir; E.V.Tollun qrupu itkin düşəndə qırx gün ölümlə üz-üzə dayanaraq onun axtarışını dayandırmır. Geri döndükdə Kolçakın Rusiya Elmlər Akademiyasının Xəbərlərində hesabatları dərc olunur. 1903-cü ildə ekspedisiyanın nəticələrinə görə, müqəddəs Vladimir ordeni ilə təltif olunur və [[Kara dənizi
Rus-Yapon müharibəsi onu Yakutskda yaxalayır, müharibədə iştirak edir. Port-Arturda əsir düşür. Əsirlikdən dönərkən, şücaətinə görə üstü yazılı qızıl qılınc və müqəddəs Anna ordeni ilə təltif olunur. Baş qərarqahda işə başlayır. Yeni tipli hərb gəmilərinin hazırlanması ilə bağlı dəniz desantı və sualtı gəmilərə aid aktual mövzularda məruzələr edir. Baltik dənizində və Qara dənizdə minalar yerləşdirir.
Sətir 49:
==Admiral rütbəsi alması==
[[Şəkil:Russian schooner Zarya, 1910.jpg|thumb|right|200px|Aleksandr Kolçakın Şimal qütbünə [[1902]]-ci ildə səyahət etdiyi zarya gəmisi.]]
Kolçak Port-Arturda əsir düşür. Əsirlikdən dönərkən, şücaətinə görə üstü yazılı qızıl qılınc və müqəddəs Anna ordeni ilə təltif olunur. Baş ştabda işə başlayır. Yeni tipli hərb gəmilərinin hazırlanması ilə bağlı dəniz desantı və sualtı gəmilərə aid aktual mövzularda məruzələr edir. Baltik dənizində və Qara dənizdə minalar yerləşdirir.
Kolçak 1916-cı ildə admiral rütbəsi alır. Bu zaman milyonlarla insanın taleyini bir anda alt-üst edən inqilab başlayır. Fırtına dalğaları onu cəbhədən cəbhəyə atır.
Sətir 55:
== Rusiya dövlətinin ali rəhbəri ==
{{Əsas|Kolçak hökuməti}}
Rusiyada Oktyabr çevrilişi baş verən zaman A.V.Kolşak Yaponiyada idi. A.V.Kolçak [[13 oktyabr]] [[1918]]-ci il tarixdə [[Omsk]]a gəldi. 18 noyabr 1918-ci il tarixdə A.V.Kolçak Müvəqqəti Ümumrusiya
1919-cu ilin iyun ayında A.V.Kolçaka təklif olundu ki [[Petroqrad]]ı almaq üçün finlərdən idarət 100 minlik ordu onun sərəncamına verilə bilər, bu şərtlə ki, Petroqradı tutduqdan sonra Finlandiyaya müstəqillik versin. Amma A.V.Kolçak bu təklifi rədd etdi.
Sətir 70:
Kiçicik bir ümidlə – oğlunun anası ilə bəlkə qaçmağa imkan tapdığına özünü inandırmaqla dözüb dayanırdı. Düşərgələrin birində – Qaraqandada – 40-cı illərin lap sonunda bir dustaq onun oğlu ilə vaxtilə bir düşərgədə olduğunu
çatdıraraq, Timirovanın oğlunun orada döyülərək öldürülüb ümumi həbsxana çalasına elə ayağı "birkalı" atıldığını xəbər verir. Beləliklə, bu bədbəxt qadının zədəli ürəyində 30 ilə qədər hifz etdiyi son ümidi də puça çıxır. Ömrü boyu daşıdığı həsrət və nisgili yalnız admiralın ona ad günündə – o bəxtiyar günlərdə Finlandiya sahillərindən teleqrafla göndərdiyi bəyaz inci çiçəkləri
və onların ətri hopmuş qısa vüsalların sevincli xatirəsi qovub dağıda bilirdi. O gözəl xatirələri nə bir kimsə ilə bölüşə bilir, nə də o günlərin xoşbəxtliyinə kimi isə şahid çəkə bilirdi. Azadlığa çıxanda rus mühacir yazıçısı Mark Aldanovun onun admiralla olan məktublarını çap etdirdiyini eşidib, özü də həmin məktubları görmək istəyir. Həbsxana qapılarından ilk dəfə içəri qədəm qoyanda 22 yaşın içindəydi. Məktublar gəlib çıxır, məktubları görən kimi o illəri – gəncliyini, sevgiyə, eşqə qərq olduğu çağları yada salır. Yandıqca yanır. Ona yanır ki, admiralı tanıyanlardan heç kim sağ deyil, sağ qalıb yaşayanlar isə onu tanımayan, yalançı karikaturasına inananlar idi.
Kolçakın yazdığı gündəliyi (iki dəftərlik) ölümündən sonra çexlər
Sətir 84:
== Mənbələr ==
*[http://www.history.az/pdf.php?item_id=20110906063744307&ext=pdf Minaxanım Təkəli. Türk əsilli ruslar, səh. 22-27, Bakı, 2007]
*[[:ru:Колчак, Александр Васильевич
== Həmçinin bax ==
Sətir 94:
* [http://www.worldsculture.ru/lichnosti/aleksandr-kolchak.html Краткая история жизни Александра Колчака]
* [http://irkol.livejournal.com/ Блог, посвященный Александру Васильевичу Колчаку]
* [http://sizo.irkutsk.ru/muzei1.php#panel-19 Музей истории Иркутского тюремного замка имени А.В. Колчака]
==İstinadlar==
| |||