Müqəddəs Valentin Günü: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k using AWB
ciddi məqalələrdən istifadə edilərək dəyişdirildi.
Sətir 1:
=14 Fevral tarixi=
{{vikiləşdirmək}}
 
'''Müqəddəs Valentin günü''', '''Sevgililər günü''' — başlanğıc tarixi qədim [[Roma İmperiyası]]<nowiki/>nın dövrünə təsadüf edir. Qədim Romada [[14 fevral]] günü bütün romalılar üçün əhəmiyyətli bir gün idi. Çünki bu gündə Roma tanrı və tanrı tərəfindənlərinin kraliçası olan Junoya edilən hörmətdən ötəri tətil edilərdi. Juno ayrıca Roma xalqı tərəfindən qadınlıq və evlilik tanrıçası olaraq da bilinirdi. Bu günü izləyən 15 fevral günündə isə Lupercalia Bayramı başlayırdı.
 
15 fevral günündə isə [[Luperkalia]] Bayramı başlayırdı. Bu bayram xalqın gənc əhalisi üçün böyük əhəmiyyət daşıyırdı. Bunun səbəbi isə həyatları qəti qaydalar ilə məhdudlaşdırılmış, bunun təbii nəticəsi olaraq birlikdə həyata şansı olmayan bu gənclər yalnız bu bayram müddətində belə olsa bir-birlərinin partneri olurdular. Hansı gənc qadının hansı gənc kişi ilə bir cüt meydana gətirəcəyi köhnə bir ənənə olan və Lupercalia Bayramının ərəfə günü edilən bir püşk ilə müəyyən olurdu. Romalı gənc qızlar adlarını kiçik kağız parçalarının üzərinə yazıb bir qaba qoyurdular. Gənc Romalı kişilər isə qabdan bu kağızları çəkərək üzərində hansı qızın adı yazılıbsa o qızla bayram əyləncələri boyunca birlikdə olurdular. Bu birlikdəliklər bir-birinə aşiq olan cütlər üçün bayram müddətinin xaricinə daşıb ümumiyyətləcinsi evlilikləhəyat sonlanırdıyaşayırdılar.
 
İmperator II Kladius tarix qaynaqlarında bu hallara son qoymaq istəyən əxlaqi dəyərlərə önəm verən bir imerator kimi xarakterizə olunub. Onun hətta ordunun güclənməsi və nizam-intizamın qorunması üçün orduda xidmət edən gənclərə müvəqqəti olaraq evlənməyi qadağan etdiyi də tarixi qaynaqlarda yer tapmaqdadır.
İmperator II Claudius, Romanı öz bərk qaydaları ilə zalımca idarə edən bir hökmdar idi. Onun üçün ən böyük problem ordusunda döyüşəcək əsgər tapa bilməmək idi. Ona görə bu vəziyyətin tək səbəbi Romalı kişilərin eşqlərini və ailələrini buraxmaq istəməmələri idi. Buna görə də Romadakı bütün nişan və evlilikləri qaldırdı. Əziz Valentin də Claudiusun hökmdarlığı zamanında Romada yaşayan bir keşiş idi. Özü kimi keşiş olan Əziz Marius ilə birlikdə Claudiusun qadağasına baxmayaraq gizlicə cütləri evləndirməyə davam etdi. Ancaq imperator bu vəziyyəti bir müddət sonra öyrəndi. Əziz Valentine insanları evləndirməyə davam etdiyi üçün həbs olundu və etdiklərinin cəzası olaraq çubuq ilə döyülərək öldürüldü. Miladdan sonra 270-ci ilin 14 Fevralı Xristian şəhidliyində basdırıldı.
 
O zamanlar Valentin Romada rahib idi. Onun ölümü barədə müxtəlif fərziyyələr var. Bunlardan ən geniş yayılmış olanı və həqiqətə dayananı budur ki, Valentin imperatorun qadağan etməsinə baxmayaraq, artıq keçmişdə qalmış adəti bərpa edib gizli şəkildə qızlarla oğlanları qeyri-qanuni olaraq görüşdürməkdə, onların bu müvəqqəti görüşünü də xristianlıq qaydaları ilə guya qanuniləşdirməkdə davam edirmiş. (Katoliklər də bu fakta dayanaraq iddia edirdilər ki, rahib Valentin xristianlığı təbliğ etdiyi üçün öldürülüb.) İmperator da onun bu hərəkətlərindən xəbər tutaraq zindana atdırır və 14 döydürərək, təhqiramiz formada öldürtdürür. Valentin 14 fevral tairixində Xristian məzarlığında dəvn edilir.
Eyni zamanlarda Romadakı bütpərəstlər, fevral ayı içində qeyd olunan Lupercalia Bayramını öz bütpərəst tanrıları üçün qeyd edirdilər. Bayram əvvəli edilən ənənəvi püşkü isə seromoniye bağlı qalaraq özləri üçün tətbiqə başladılar. Xristian Kilsəsinin ilk qurulduğu illərdə xidmət edən keşişlər bu mərasimlərin, xüsusilə də evlənməmiş gənclərin bütpərəstlər ilə birlikdə xatırlanmasından narahat olduqları üçün bir həll tapdılar. Bu gənclərin adlarının əzizlərlə birlikdə xatırlanmasını istədikləri üçün Lupercalia Bayramının başladığı günü Əziz Valentin Günü olaraq qeyd etməyə başladılar. O gündən başlayaraq hər ilin 14 Fevralı Sevgililər Günü olaraq qeyd olunmağa davam edir.
 
Rahib Valentin barədə tarixdə keçən maraqlı faktlardan biri də onun həbsxanadan öz yoldaşlarına, xüsusən də keşiş dostu Mariusa "Valentini unutma", "Səni sevirəm" deyə məktublar göndərməsidir. Bu fakt ümumiyyətlə, Valentinin eyni zamanda bir homoseksual olduğu fərziyyəsini də önə çəkir.
== Müqəddəs Valentin və Sevgililər günü ==
 
=Valentin günü=
Miladdan sonra ilk əsrlərdən bəri hər il fevral ayının on dördündə qeyd olunan Sevgililər Gününün başlanğıcı ilə əlaqədar o gündən günümüzə qədər gəlmiş müxtəlif əfsanə və hekayələr var. Bəzi qaynaqlara görə bu xüsusi günün qeyd olunma səbəbi Xristianlığı seçdiyi və bu inancından imtina etmədiyi üçün öldürülən Romalı Əziz Valentindir. 14 fevral 270-ci ildə ölən Valentinenin ölüm günü o gündən sonra Sevgililər Günü olaraq qeyd olunmağa başlanıb. Əfsanənin başqa bir istiqaməti isə Əziz Valentinenin İmperator Claudius hökmdarlığı ilə eyni dövrdə bir məbəddə keşiş olaraq xidmət etməsi ilə əlaqədar. Claudius Valentini əmrlərinə uyğun gəlmədiyi və ona qarşı çıxdığı üçün həbs etdirib öldürdü. Bu hadisədən 226 il sonra 496-cı ildə Papa Gelasius Əziz Valentini şərəfləndirmək üçün 14 fevralı Əziz Valentine Günü olaraq təyin etmişdir.
 
14 fevralın “Valentin günü”adı altında açıq-aşkar qeyd edilməsi rahib Valentinin ölümündən təxminən 226 il sonraya təsadüf edir. Papa Gelasius tərəfindən 496-cı ildə Roma bütpərəstlərindən qalan [["Lupercalia" bayramı]]nın adı rahib Valentinin şərəfinə dəyişdirilir. Addəyişmənin səbəbinə gəlincə isə, xristian ruhanilər Romadakı bütpərəstlərin "Luperkalia" bayramına xristian gənclərin də qatıldığından və bütpərəst qızlarla əylənmələrindən narahat olduqlarından gənclərin heç olmasa xristianlığa bağlı adı olan bir şənlikdə - “Müqəddəs Valentin günü”ndə əylənmələrini təmin etdilər. Bununla da həmin bu “Valentin günü” meydana çıxdı. Başqa sözlə, Xristian kilsəsi Roma bütpərəstlərinin 15 fevralda keçirdikləri kütləvi aşkar əxlaqsızlıq bayramlarını Papa Gelasiusun təşəbbüsü ilə 1 gün əvvəlki tarixə - 14 fevrala rəsmiləşdirdi.
İllər keçdikcə yavaş-yavaş 14 fevral sevgililərin, aşiqlərin bir-birlərinə eşq mesajları göndərdiyi bir günə çevrildi. Bununla pararel olaraq Əziz Valentin də bütün sevənlərin qoruyucu əzizi halına gəlib belə xatırlanmağa başlandı. Sevgililər Günü, 1800-cü illərdən sonra Amerikada Ester Hovlandın ilk Sevgililər Günü kartını göndərməsindən bu yana indiki vaxtda daha çox sayda insanın qeyd etdiyi ictimai bir hadisə halına gəldi. Bunun təbii nəticəsi olaraq hadisənin ticarət istiqaməti çox inkişaf etdi. Az qala hər kəs hər il 14 fevralda sevgililərinə və ya yoldaşlarına bu günün ruhu ilə inteqrasiya olunan, qarşı tərəfə sevgilərini izah edən hədiyyələr verir. Bu hədiyyələrin başında isə sadə, amma bir o qədər mənalı [[çiçək]]<nowiki/>lər gəlir. Sevginizi şokolad və ya göndərəcəyiniz bir kart ilə də izah etməyiniz mümkündür. Qısacası bu xüsusi gündə yanınızda həqiqətən sevdiyiniz birinin olması və [[sevgi]]<nowiki/>nizin qarşılığının olduğunu bilmək hər halda çox əhəmiyyətlidir.
 
== Müqəddəs Valentin və Sevgililər günü ==
 
İllər keçdikcə yavaş-yavaş 14 fevral sevgililərin, aşiqlərin bir-birlərinə eşq mesajları göndərdiyi bir günə çevrildi. Bununla pararel olaraq Əziz"Müqəddəs Valentin" xristianlar arasında bütün sevənlərin qoruyucu əzizi halına gəlib, belə xatırlanmağa başlandı. Sevgililər Günü, 1800-cü illərdən sonra Amerikada Ester Hovlandın ilk Sevgililər Günü kartını göndərməsindən bu yana indiki vaxtda daha çox sayda insanın qeyd etdiyi ictimai bir hadisə halına gəldi. Bunun təbii nəticəsi olaraq hadisənin ticarət istiqaməti çox inkişaf etdi. Az qala hər kəs hər il 14 fevralda sevgililərinə və ya yoldaşlarına bu günün ruhu ilə inteqrasiya olunan, qarşı tərəfə sevgilərini izah edən hədiyyələr verir. Bu hədiyyələrin başında isə sadə, amma bir o qədər mənalı [[çiçək]]<nowiki/>lər gəlir. Sevginizi şokolad və ya göndərəcəyiniz bir kart ilə də izah etməyiniz mümkündür. Qısacası bu xüsusi gündə yanınızda həqiqətən sevdiyiniz birinin olması və [[sevgi]]<nowiki/>nizin qarşılığının olduğunu bilmək hər halda çox əhəmiyyətlidir.
 
== İstinadlar ==
<references/>
{{commonscat|Valentine's Day}}
 
=Mənbələr=
“Oxford University Press” qəzeti, 1997-ci il, 14 fevral buraxılışı
“Centre Daily Times” qəzeti, 2009-cu il, 14 fevral buraxılışı
“New York Times” qəzeti, 1993-cü il, 14 fevral buraxılışı
 
[[Kateqoriya:14 fevraldakı bayramlar]]