İstilik elektrik stansiyası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Ətraflı məlumat. |
ətraflı məlumat |
||
Sətir 11:
Hal-hazırda Azərbaycanın elektrik enerjisi sisteminin tərkibində 13 istilik elektrik stansiyası fəaliyyət göstərir.
{| class="wikitable"
|'''
|'''Stansiyanın gücü'''
|-
Sətir 122:
Generatorun iş prinsipi belədir: mexaniki enerjini elektrik enerjisinə çevrilməsi əsaslanır. Lorens qüvvəsi elektrik yükünün maqnit sahəsində hərəkəti zamanı ona təsir edən qüvvəni izah edir. Əgər keçirici maqnit sahəsində eninə hərəkət edərsə onda lorens qüvvəsi keçiricidə olan yükləri bu keçirici boyunca hərəkətə gətirir. Yükün hərəkəti keçiricinin uclarında gərginlik fərqi yaradır. Gərginliyi artırmaq üçün dolaq şəklində olan keçiricilərdən istifadə edirlər. Generatorda rotor gövdəyə nisbətən fırlanır. Üzərində maqnit olan stator maqnit sahəsində fırlanan zaman lorens qüvvəsi elektrik cərəyanı yaradır.
== İES-lər və ətraf mühit ==
=== Yandırılan yanacaqdan asılı olaraq İES-lərin ətraf mühitə təsiri ===
İES-nin ətraf mühitə təsiri əsasən yandırılan yanacağın növündən asılıdır.
'''Bərk yanacaq'''. Bərk yanacaq yandırıldıqda atmosferə yanmayan yanacağın hissəcikləri olan uçucu kül, sulfid
[[Kateqoriya:İstilik elektrik stansiyaları| ]]▼
və kükürd anhidridi, azot oksidləri, bir qədər flüor birləşmələrinin, həmçinin tam yanmayan yanacağın
qazşəkilli məhsulları daxil olur. Uçucu külün tərkibində bəzi halda toksik olmayan qarışıqla bərabər, həm də
zərərli qarışıq da olur.
'''Maye yanacaq'''. Maye yanacaq (mazut) yandırıldıqda tüstü qazları ilə atmosfer havasına sulfid və kükürd
anhidridi, azot oksidləri, vanadium birləşmələri, natrium duzları, həmçinin qazın təmizlənən vaxtı ayrılan
maddələr daxil olur. Bununla belə, maye yanacaq işlədildikdə geniş əraziləri tutan və daim atmosferi
çirkləndirən kül layları (qalaqları) problemi yaranmır. Maye yanacaq növlərinin məhsullarında uçucu kül olmur.
'''Təbii qaz'''. Təbii qazın yandırılması zamanı atmosferin əsas çirkləndirici '''azot oksidləri''' hesab olunur. Lakin İESdə
təbii qazın yandırılmasından azot oksidi tullantıları daş kömürün yandırılmasından orta hesabla 20% azdır. Deməli, təbii qazdan istifadə olunması ekoloji baxımdan əlverişlidir.
'''Gücü ildə 1000 MVt olan elektrik stansiyalarının atmosferə atdığı tullantılar (tonla)'''
{| class="wikitable"
|
|'''karbohidrogenlər'''
|'''CO'''
|'''NO<sub>2</sub>'''
|'''SO<sub>2</sub>'''
|'''Hissəciklər'''
|-
|Daş kömür
|400
|2000
|27000
|110000
|3000
|-
|Mazut
|470
|700
|25000
|37000
|1200
|-
|Təbii qaz
|34
|<nowiki>-</nowiki>
|20000
|20,4
|500
|}
=== Fotokimyəvi duman ===
| |||