Ələmdar Əlbəndov: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 5:
|Şəkil miqyası =
|Şəkil məlumat =
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi və yaşı|1940|01|08}}
|Doğum yeri = [[Kəlbəcər rayonu]], Zar kəndi {{AzSSR}}
|Vəfatı =
|Vəfat yeri =
|Vətəndaşlıq = {{AZE}}
|Milliyət = [[Azərbaycanlı]]
|Atası = Aslan
|Anası =
|Elm sahəsi = Kimya
|Alma mater = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
|Təhsili = <!--Müasir təhsil ocaqları-->
Sətir 28:
}}
 
'''Ələmdar Aslan oğlu Əlbəndov''' – Azərbaycan Texnologiya Universiteti, kimya üzrəmühəhdisliyi fəlsəfəkafedrasının doktorumüdiri, professor
 
 
==Həyatı==
 
Ələmdar Əlbəndov 08 janvar 1940-cı ildə Kəlbəcər rayonunun ‎Zar kəndində kolxozçu ailəsində anadan olmuşdur. ‎
 
Ələmdar Əlbəndov 1958-ci ildə Kəlbəcər orta məktəbini əla qiymətlərlə başa ‎vuraraq Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət ‎Pedaqoji Universiteti) kimya-biologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. ‎
Ələmdar Əlbəndov “Kimya-biologiya bülleteni”nin, “İti gözlər” adlı satirik divar ‎qəzetinin redaktoru kimi müxtəlif ictimai işlərdə fəaliyyət göstərir. O, Lenin ‎təqaüdünə layiq görülür. ‎
 
Görkəmli alim k.ü.e.d., prof. Allahverdi Verdizadə Ələmdar Əlbəndovu istedad ‎və bacarığına görə elmi işə cəlb edir. Ona “Sirkoniumun mikroperyodatometrik ‎təyini” mövzusunda elmi iş aparması həvalə edilir. Bu sahədə onun apardığı elmi-‎tədqiqat işləri elmi-praktiki konfranslarda məruzə edilərək yüksək ‎qiymətləndirilir. ‎
 
== Fəaliyyəti ==
 
‎1963-cü ildə institutu bitirən Ələmdar Əlbəndovun təyinatını Kəlbəcərə verirlər. ‎O, öz doğma kəndində orta məktəbə direktor təyin edilir.‎
 
Ələmdar Əlbəndov 1964-cü ilin dekabrında Azərbaycan SSR EA-nın “Qeyri-üzvi ‎və Fiziki kimya İnstitutu”nun əyani aspiranturasına qəbul olunur. ‎
 
Ələmdar Əlbəndov 1968-ci ildə “Platinin Reyneke duzu ilə sürətli və dəqiq ‎təyini” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə edərək kimya elmləri namizədi ‎alimlik dərəcəsi adını alır. O, platinin dəqiq və sürətli təyininin yeni qravimetrik, ‎potensiometrik və fotometrik metodlarını işləyib hazırlayır və bu metodlar təbii ‎obyektlərdə, müxtəlif ərintilərdə, anod şlamında platinin praktiki təyininə tətbiq ‎edilərək yüksək qiymətləndirilir. SSRİ-nin görkəmli alimləri: Latviya SSR EA-nın ‎Qeyri-üzvi Kimya İnstitutunun “kristallokimya” laboratoriyasının müdiri ‎akademik A.F.İevınşa və həmin institutun “Daxili komoleks birləşmələr” ‎laboratoriyasının müdiri prof. Y.A.Bankovski, Rostov Dövlət Universitetinin ‎‎“Analitik kimya” kafedrasının müdiri, əməkdar elm xadimi, prof. P.N.Kovalenko ‎və başqaları Ələmdar Əlbəndovun dissertasiya işini yüksək qiymətləndirmişlər. ‎
 
‎1970-ci ildən etibarən Ələmdar müəllim fəaliyyətini ali təhsillə bağlayır. O, ‎əvvəlcə müsabiqə yolu ilə Neft və Kimya İnstitutunun Analitik kimya kafedrasına ‎dosent vəzifəsinə seçilir. 1 sentyabr 1971-ci ildən etibarən Azərbaycan SSR Ali və ‎Orta İxtisas Təhsili Nazirliyinin göndərişi ilə 1970-ci ildən bünövrəsi qoyulmuş ‎Azərbaycan Politexnik İnstitutunun Gəncə filialında əmək fəaliyyətinə başlayır. ‎Kimya fənlərinin tədrisi və onların maddi-texniki bazasının yaradılması işlərinə ‎rəhbərlik Ə.Əlbəndova həvalə olunur. O, ictimai əsaslarla kimya kafedrasını ‎təşkil edib ona rəhbərlik edir, az sonra filialda müasir kimya laboratoriyaları ‎təşkil olunur. ‎
 
Ələmdar Əlbəndov respublikanın müvafiq ali məktəblərində müəllim və tələbələr ‎tərəfindən geniş istifadə olunan respublika Təhsil Nazirliyinin təsdiq etdiyi və ‎‎“Elm” nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunmuş “Analitik kimya”, “Ümumi kimya”, ‎‎“Ümumi və qeyri-üzvi kimya” kimi irihəcmli fundamental dərsliklərin müəllifidir. ‎
 
Ə.Əlbəndovun “Analitik kimya” kitabı respublikada analitik kimya kursu üzrə ‎nəşr olunan ilk dərslikdir. Onun Təhsil Nazirliyinin təsdiq etdiyi kimyanın ən ‎fundamental nəzəri hissələri üzrə yazdığı “Atomun quruluşu və kimyəvi rabitə”, ‎‎“Kimyəvi termodinamika və kinetikanın əsasları”, “Ümumi və qeyri-üzvi kimya ‎praktikumu” və s. dərs vəsaitləri kimyanın tədrisində tələbələr tərəfindən geniş ‎istifadə olunan əsas tədris vəsaitlərindəndir. Uzun illərdir ki, Texnologiya ‎Universitetində kimyadan laboratoriya dərsləri vahid praktikum kimi Ələmdar ‎Əlbəndovun “Ümumi və qeyri-üzvi kimya praktikumu” əsasında tədris olunur. ‎
 
Ələmdar Əlbəndov 1958-ci ildə Kəlbəcər orta məktəbini bütün fənnlərdən əla qiymətlərlə başa ‎vuraraq Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət ‎Pedaqoji Universitetinin) kimya-biologiya fakültəsinə daxil olmuş, 1963-cü ildə həmin institutu “Leninn təqaüdi” ilə bitirmişdir. Tələbəlik illərində fakültənin “Kimya-biologiya bülleteni”nin və “İti gözlər” satirik divar ‎qəzetinin redaktoru, institut komsomol bürosunun üzvi kimi müxtəlif ictimai vəzifələrdədə fəaliyyət göstərməklə yanaşı, görkəmli alim prof. Allahverdi Verdizadənin rəhbərliyi ilə “Sirkoniumun mikroperyodatometrik ‎təyini” mövzusunda elmi iş aparmışdır. Apardığı tədqiqatın nəticələri “Azərbaycan kimya jurnalında” dərc olunmuşdur. Tələbəlik illərində təhsildə, ictimai və elmi-tədqiqat işlərində qazandığı müvəffəqiyyətlər barəsində institutun “Gənc müəlim”, ”Azərbaycan gəncləri” qazetlərində və “Uçitelskaya qazeta”da məqalələr dərc olunmuşdur.
O, bir çox metodik göstərişlərin, fənn proqramlarının və elmi-kütləvi əsərlərin də ‎müəllifidir. ‎
‎1963-cü ildə institutu bitirən Ələmdar Əlbəndovun təyinatını Kəlbəcərə verirlər. ‎Təlləbəlik illərində Ələmdar Əlbəndovun təhsil sahəsində əldə etdiyi uğurları, elecə də istedad və qabilliyyətini rəhbər tutaraq pedaqoji stajının olmamasına baxmayaraq rayon maarif şöbəsi yüksəik etimad göstərərək onu öz doğma kəndində orta məktəbə direktor təyin edir.‎
Ələmdar Əlbəndov 196801 janvar 1965-cü il tarixdən etibarən Azərbaycan SSR EA-nın “Qeyri-üzvi ‎və Fiziki kimya İnstitutu”nun əyani aspiranturasına qəbul olunur. ‎1968-ci ildə “Platinin Reyneke duzu ilə sürətli və dəqiq ‎təyini” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə edərək kimya elmləri namizədi ‎alimlik dərəcəsi adını alır. O, platinin dəqiq və sürətli təyininin yeni qravimetrik, ‎potensiometrik və fotometrik metodlarını işləyib hazırlayır və bu metodlar təbii ‎obyektlərdə, müxtəlif ərintilərdə, anod şlamında platinin praktikimiqdari təyininə tətbiq ‎edilərək yüksək qiymətləndirilir. SSRİ-nin görkəmli alimləri: Latviya SSR EA-nın ‎Qeyri-üzvi Kimya İnstitutunun “kristallokimya”kristallokimya laboratoriyasının müdiri ‎akademik A.F.İevınşa və həmin institutun “Daxilidaxili komoleks birləşmələr”birləşmələr ‎laboratoriyasının müdiri prof. Y.A.Bankovski, Rostov Dövlət Universitetinin ‎‎“Analitik‎‎analitik kimya”kimya kafedrasının müdiri, əməkdar elm xadimi, prof. P.N.Kovalenko ‎və başqaları Ələmdar Əlbəndovun dissertasiya işini yüksək qiymətləndirmişlər. ‎Ələmdar Əlbəndov 1974-cü ildən dosent, 1970-ci ildən isə Azərbaycan Texnologiya Universitetinin professorudur. O həmçinin Beynəlxalq Ekologiya və Həyat fəaliyyətinin ‎Təhlükəsizliyi Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvi (akademiki), Nyu-York Elmlər Akademiyasının isə üzvüdir. ‎
‎1970-ci ildən etibarən Ələmdar müəllim fəaliyyətini ali təhsillə bağlayır. O, ‎əvvəlcə müsabiqə yolu ilə Neft və Kimya İnstitutunun Analitik kimya kafedrasına ‎dosent vəzifəsinə seçilir. 1 sentyabr 1971-ci ildən etibarən Azərbaycan SSR Ali və ‎Orta İxtisas Təhsili Nazirliyinin göndərişi ilə 1970-ci ildən bünövrəsi qoyulmuş ‎Azərbaycan Politexnik İnstitutunun Kirovabad (indiki Gəncə ) filialında əmək fəaliyyətinə başlayır. ‎Kimya fənlərinin tədrisi və onların maddi-texniki bazasının yaradılması işlərinə ‎rəhbərlik Ə.Əlbəndova həvalə olunur. O, ictimai əsaslarla kimya kafedrasını ‎təşkil edib ona rəhbərlik edir,. Onun azrəhbərliyi sonraaltinda filialda müasir kimya laboratoriyaları ‎təşkil olunur. Hazirada göstərilən filialın bazasında yaradılmış Azərbaycan Texnologiya Universitetinin (1981) kimya mühəndisliyi kafedrasının müdiri işləyən Ələmdar Əlbəndov ‎uzun müddət kimya, qeyri-üzvi və analitik kimya kafedralarına rəhbərlik etməklə tədrisinin kefiyyətcə yenidən qurulmasında və fənnlərin maddi-texniki bazasının müasir laboratoriyalarla təhçiz olunmasında böyük xidmətlər göstərmışdir. O həmkarlar təşkilatının sədri, fakültə partiya komitəsinin katibi, institut elmi şurasının və partiya bürosunun üzvi, müabiqə komissiyasının sədri, universitet elmi şurasının üzvi, universitet elmi şura nəzdində yaradılmış “Elm və tədris” komissiyasının sədri kimi müxtəlif ictimasi vəzifələrdə çalışmaqla universitetin ictimai-siyasi həyatında, kadr hazırlığında və təhsildə aparılan islahatların həyata kerçirilməsində yüksək rol oynamışdır.
Ələmdar Əlbəndov respublikanın müvafiq ali məktəblərində müəllim və tələbələr ‎tərəfindən geniş istifadə olunan respublikaRespublika Təhsil Nazirliyinin təsdiq etdiyi və ‎‎“Elm” nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunmuş iri həcmli üç fundamental dərsliyin (“Analitik kimya”, “Ümumi kimya”, ‎‎“Ümumi“Ümumi və qeyri-üzvi kimya” kimi) irihəcmli fundamental dərsliklərin müəllifidir. ‎ Ə.Əlbəndovun “Analitik kimya” kitabı respublikada analitik kimya kursu üzrə ‎nəşr olunan ilk dərslikdir.
Ə.Əlbəndovun “Analitik kimya” kitabı respublikada analitik kimya kursu üzrə ‎nəşr olunan ilk dərslikdir. Onun Təhsil Nazirliyinin təsdiq etdiyi kimyanın ən ‎fundamental nəzəri hissələri üzrə yazdığı “Atomun quruluşu və kimyəvi rabitə”, ‎‎“Kimyəvi termodinamika və kinetikanın əsasları”, “Ümumi və qeyri-üzvi kimya ‎praktikumu” və s. dərs vəsaitləri kimyanın tədrisində tələbələr tərəfindən geniş ‎istifadə olunan əsas tədris vəsaitlərindəndir. Uzun illərdir kiO, Texnologiyahəmçinin ‎Universitetindəbir kimyadançox laboratoriyametodik dərslərigöstərişlərin, vahidfənn praktikum kimi Ələmdar ‎Əlbəndovun “Ümumiproqramlarınınqeyrielmi-üzvikütləvi kimyaəsərlərin praktikumu” əsasında tədris olunur‎müəllifidir. ‎
Ələmdar Əlbəndov təhsillə yanaşı, elm sahəsində də böyük uğurlar əldə etmişdir. ‎O, Azərbaycan SSR EA-nın redaksiya-nəşriyyat şurasının qərarı ilə nəşr olunmuş ‎‎“Tiokarbamidmetalreynekeatların nəcib və əlvan metalların analitik kimyasına ‎tətbiqi” adlı monoqrafiyanın, yerli və xarici elmi jurnallarda, məcmuələrdə, ‎konfrans materiallarında dərc olunmuş 140-dan çox elmi əsərin müəllifidir. ‎
Ə.Əlbəndovun 5253 illik elmi-pedaqoji fəaliyyətinin 4447 ili Azərbaycan Texnologiya ‎Universiteti ilə bağlıdır. Təhsilin maddi-texniki bazasının təşkilində, təhsildə ‎aparılan islahatların həyata keçirilməsində, yüksək ixtisaslı kadr hazırlığında ‎böyük xidmətləri vardır. Universitet elmi-şurası Ələmdar Əlbəndovun elmi-‎pedaqoji sahədə əldə etdiyi yüksək nailiyyətləri rəhbər tutaraq onu universitetin ‎fəxri professoru elmi adına layiq görmüşdür. ‎
Ali təhsil sistemində səmərəli xidmətlərinə görə prof. Ə.Əlbəndov SSRİ Təhsil ‎Nazirliyinin “Ali təhsildə əla xidmətlərinə görə”, respublikaRespublika Təhsil Nazirliyinin ‎‎“Qabaqcıl təhsil işçisi” döş nişanları və fəxri fərmanları ilə təltif olunmuşdur. ‎ Ələmdar Əlbəndov ailəlidir. İki oğlu, dörd nəvəsi vardır.
 
== Əsərləri ==
Ələmdar Əlbəndov təhsillə yanaşı, elm sahəsində də böyük uğurlar əldə etmişdir. ‎O, Azərbaycan SSR EA-nın redaksiya-nəşriyyat şurasının qərarı ilə nəşr olunmuş ‎‎“Tiokarbamidmetalreynekeatların nəcib və əlvan metalların analitik kimyasına ‎tətbiqi” adlı monoqrafiyanın, yerli və xarici elmi jurnallarda, məcmuələrdə, ‎konfrans materiallarında dərc olunmuş 140-dan çox elmi əsərin müəllifidir. ‎
=== Dərslikləri ===
#Analitik kimya. Bakı:, Elm“Elm”, 2008.- 628 s.‎
#Ümumi kimya. Bakı : Elm“Elm”, 2011. - 616 s.‎
#Ümumi və qeyri-üzvi kimya. Bakı, “Elm”, 661s.
 
=== Dərs vəsaitləri ===
Professor Ə.Əlbəndov Beynəlxalq Ekologiya və Həyat fəaliyyətinin ‎Təhlükəsizliyi Elmlər Akademiyasının, Nyu-York Elmlər Akademiyasının üzvü ‎seçilmişdir. ‎
#Ümumi və qeyri-üzvi kimya ‎praktikumu. Gəncə, 2004
#Atomun quruluşu və kimyəvi rabitə. Kirovabad, 1987
#Kimyəvi termodinamika və kinetikanın əsasları. Kirovabad, 1988
#Atmosfer və ekokogiya. Gəncə, 1977
#Ətraf mühit və ekoloji vəziyyət. Gəncə, 2007
 
=== Monoqrafiyası ===
Ə.Əlbəndovun 52 illik elmi-pedaqoji fəaliyyətinin 44 ili Azərbaycan Texnologiya ‎Universiteti ilə bağlıdır. Təhsilin maddi-texniki bazasının təşkilində, təhsildə ‎aparılan islahatların həyata keçirilməsində, yüksək ixtisaslı kadr hazırlığında ‎böyük xidmətləri vardır. Universitet elmi-şurası Ələmdar Əlbəndovun elmi-‎pedaqoji sahədə əldə etdiyi yüksək nailiyyətləri rəhbər tutaraq onu universitetin ‎fəxri professoru elmi adına layiq görmüşdür. ‎
#Тиомочевинметаллорейнекеатные комплексы в аналитической химии благородных металлов. Баку, «Елм», 1985
 
=== Elmi məqalələri ===
Ali təhsil sistemində səmərəli xidmətlərinə görə prof. Ə.Əlbəndov SSRİ Təhsil ‎Nazirliyinin “Ali təhsildə əla xidmətlərinə görə”, respublika Təhsil Nazirliyinin ‎‎“Qabaqcıl təhsil işçisi” döş nişanları və fəxri fərmanları ilə təltif olunmuşdur. ‎
#Опроделение циркония микропериодатным методом. Азерб. хим. жур., №4, 1963
Ələmdar Əlbəndov ailəlidir. İki oğlu, dörd nəvəsi vardır. ‎
#Гравиметрическое определение платины через ее тетратиомочевинный комплекс посредством солъю Рейнеке. Азерб. хим. жур., №4, 1964
#Изучение условий оброзования окращенного соединения селена. Ученые записки АГУ, серия хим.наук, №1, 1967
#Ускоренное и точное определение платины солъю Рейнеке. Азерб. хим. жур., №1, 1968
#Фотоколориметрическое определение платины в виде двойного комплексного соединения. ДАН Азерб.ССР, №8, 1968
#Експрес метод фотонефелометрического определения фтора треххлористым церием в присутствии сулъфат ионов. ДАН Азерб.ССР, №5, 1970
#Рейнекеатный метод опредедение платины и палладия в сплавах и щламах. Тр.ИНФХ АН Азерб.ССР, Баку, 1971
#Изучение условий оброзования и экстрагирования комплексов Mо(VI) о- и п-нитробензолазопирокатехином. Азерб. хим. жур., №5-6, 1974
#ИК-спектроскопическое изучение двухядерных разнолигандных тиомочевиннометалрейнекеатных комплексов. Азерб. хим. жур., №2, 1975
#Физ.-хим. исследование взаимодействие F- –ионов с ионами Ce(III) в прсутствии сулъфат ионов. Азерб. хим. жур., №1, 1978
#Определение Pt и Pd; Pt и Cu; Pt и Au солъю Рейнеке при совместном их присутствии. Азерб. хим. жур., №2, 1982
#Синтез некоторых металзамещанных 2,2-диметокси-1,3,2-диоксигермананов. Азерб. хим. жур., №4, 1983
#Экстраксионно-фотометрическое определение Та-а с азозамещенными сафранинов. Азерб. хим. жур., №6, 1985
#Экстраксионно-фотометрическое определение V(V) с динитробензолазопирокатехином. Азерб. хим. жур., №3, 1987
#Ağ çaxırda Fe(III)-ün təyini. H.Ə.Əliyevin doğum gününə həsr olunmuş Respublika elmi-praktiki konfransın materialları. Gəncə, ATU, 2009
#Qida məhsullarında Pd(II)-nin fotometrik təyini. “Üzvi reagentlərin analitik kimyaya tətbiqi” Respublika elmi konfransınımn. materialları. Bakı, 2009
#Reyneke duzunun platinin analitik kimyasına tətbiqi. “Üzvi reagentlərin analitik kimyaya tətbiqi Respublika elmi konf. materialları. Bakı, 2009
#Qənnadi istehsalında reduksiyaedici şəkərlərin təyini. “Üzvi reagentlər analitik kimyada” II Respublika elmi konfransının materialları. Bakı. 2014
#Qurğuşunun yeyinti məhsullarının külündə təyini. “Üzvi reagentlər analitik kimyada” II Respublika elmi konfransının materialları. Bakı. 2014
#Reyneke duzunun platinin vəsfi təinuini tətbiqi. “Davamlı inkişaf vətexnoloji innovasiyalar” Benəlxalq elmi-prak. konf.marerrialları II his., Gəncə, 2014 və s.
 
== Ən mühüm əsərləriİstinadlar ==
<references/>
 
#Analitik kimya. Bakı: Elm, 2008.- 628 s.‎
#Ümumi kimya. Bakı : Elm, 2011. - 616 s.‎
 
[[kateqoriya:Azərbaycan alimləri]]
[[Kateqoriya:Kəlbəcər rayonunda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Fəlsəfə doktorları]]
[[Kateqoriya:Professorlar]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Texnologiya Universitetinin professorları]]