BGM-71 TOW: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Created blank page |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:1st TOW concept mockup.jpg|thumb|276x276px|TOW (TƏİR)]]
'''BGM-71 TOW''' - [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] istehsalı, tank əleyhinə idarə olunan roket kompleksidir. Bu roketlər orduda olan özlərinə nisbətən daha kiçik SS.10 və ENTAC-ları əvəz etmək üçün istehsal olunub. Bu TƏİR həmçinin, gecə döyüşlərində istifadə olunan [[İnfraqırmızı şüalanma|infra-qırmızı]] kamera ilə təchiz olunub.
1970-ci ildən istehsal olunmağa başlayan bu silah, hal-hazırda dünyada ən çox istifadə olunan tank əleyhinə roketlərdən biri hesab olunur. Silahı hal-hazırda Raytheon şirkəti tərəfindən istehsal olunur.
== Tarixi ==
1963-1968-ci illər arasında [[Hughes Aircraft]] şirkəti həm qurudan, həm də havadan atıla biləcək XBGM-71A roketi üzərində işləyirdi. 1968-ci ildə tenderi qazanan Hughes şirkəti ilk istehsal olunan roketləri 1970-ci ildə [[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ ordusu]]<nowiki/>na təhvil verdi. 1972-ci ildə bu roket Şimali Vyetnam ordusunun hücumlarına cavab verən Cənubi Vyetnam ordusuna aid [[UH-1|UH-1B]] helikopterlərinə yükləndi. TOW roketləri zaman keçdikcə daha da inkişaf etdirildi. İlk modernizasiya edilmiş TOW 2 modeli 1983, TOW 2A/B modeli 1987-ci ildən silahlanmaya qəbul olundu. 2001-ci ildən isə yeni nəsil roket üzərində çalışmalara başlandı.
== Döyüşlərdə istifadə olunması ==
=== 1972: [[Vyetnam müharibəsi]] ===
Bu roketlərdən ilk dəfə 1972-ci ildə Vyetnam müharibəsində istifadə olunmuşdur. 2 may 1972-ci ildə ABŞ tərəfindən dəstəklənən Cənubi Vyetnam ordusuna aid UH-1 helikopterlərinə quraşdırılmış TOW-lardan açılan atəş nəticəsində Şimali Vyetnam ordusuna aid bir neçə tank An Lok şəhəri yaxınlığında məhv edilmişdir. May ayının sonunda bu roketlərdən istifadə nəticəsində Şimali Vyetnam ordusuna aid 24 ədəd [[PT 76|PT-76]] yüngül tankları və [[T-54]] əsas döyüş tankları məhv edilmişdir.
=== 1982: Livan müharibəsi ===
[[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail ordusu]] tərəfindən bu müharibədə aktiv istifadə olunmuşdur. 11 iyulda TOW roketləri ilə silahlanmış İsrail ordusuna aid tank əleyhinə qruplar [[Suriya ordusu]]<nowiki/>na aid Sovet istehsalı 11 ədəd [[T-72]] tankını məhv etmişdir. Bu çox güman ki, ABŞ istehaslı tank əleyhinə silah ilə, Sovet istehsalı tankların döyüş meydanında ilk qarşılaşması idi.
=== 1980-1990: [[İran-İraq müharibəsi]] ===
1980-ci illərdə baş verən müharibə zamanı bu roketlər [[İran ordusu]] tərəfindən istifadə olunmuşdur.
İran ABŞ-dan 202 ədəd [[AH-1 Kobra|AH-1J]] helikopteri almışdır ki, bunun da 62 ədədi TOW roketləri ilə silahlanmışdır. İran ordusuna aid AH-1 və İraq ordusuna aid Mil Mi-24 helikopterləri arasında baş verən hava döyüşləri zamanı, İran HHQ-nə məxsus AH-1 helikopterləri TOW roketlərindən istifadə edərək bir neçə Mi-24 vurmuşdur.
=== 1991: Körfəz müharibəsi ===
"Səhrada tufan" əməliyyatı zamanı ilk dəfə Britaniya ordusu tərəfindən istifadə edilmiş və İraq ordusuna aid bir neçə zirehli maşını məhv etmişdir.
|