Nuxa qəzası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 16:
}}
'''Nuxa qəzası''' ({{lang-ru|Нухинский уезд }}), '''Şəki qəzası''' – 1840 - 1929-cu illər arasında [[Cənubi Qafqaz]]da inzibati ərazi. İnzibati mərkəzi [[Nuxa şəhəri]] idi. Cənubi Qafqazın [[Rusiya İmperiyası]]nın işğalı altında olduğu dövrdə, [[Şəki əyaləti]]nin 22 (10) aprel 1840 il tarixli "Zaqafqaziyada inzibati islahat qanunu"na əsasən
Qəza 1840-1846-cı illərdə “Şəki qəzası”, 1846-1918-ci illərdə isə “Nuxa qəzası” adlanmışdır. 1918-1929-cu illərdə qəza həm “Nuxa qəzası” və həm də “Şəki qəzası” adlanıb. Məsələn, [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] (1918-1920) dövründə parlament müzakirələrində qəzanın adı “Şəki qəzası” olaraq çəkilir. 1925-ci ildən 1929-cu ilə qədər – qəzanın ləğv edilməsinə qədər, qəzanın rəsmi qəzeti olan [[Şəki fəhləsi (qəzet)|“Şəki fəhləsi”]] qəzetində qəzanın adı "Şəki qəzası" olaraq
===
Məlum olduğu kimi, 1819-cu ildə Şəki xanlığı ləğv edilərkən və yerində Şəki əyaləti yaradılarkən, xanlıq dövründə olduğu kimi, əyalətin də ərazisi şimalda Qafqaz sıra dağlarına, qərbdə [[Birinci Biləcik |Bləcik]] kəndindən sonra [[Alazan çayı]]na, cənubda Kür çayına, Zərdab kəndinə, şərqdə Göyçay çayına qədər uzanırdı. 1858-ci ilə aid xəritədən<ref>[http://времяверить.рф/forums/index.php?/gallery/image/297-%d0%ba%d0%b0%d1%80%d1%82%d0%b0-%d0%ba%d0%b0%d0%b2%d0%ba%d0%b0%d0%b7%d1%81%d0%ba%d0%be%d0%b3%d0%be-%d0%ba%d1%80%d0%b0%d1%8f-1858-%d0%b3/ Карта Кавказского края, 1858 г.]</ref> görünür ki, əyalət qəzaya çevrildikdə onun qərb sərhədi heç də Alazan çayına çatmırdı, [[Acınohur gölü]]nün ortasındah keçirdi. 1883-cü ildə qəza ərazində Ərəş qəzası təşkil edildikdə isə Nuxa qəzasının ərazisi 2 dəfəyə yaxın kiçildi. 1902-ci il xəritəsində Nuxa qəzasının ərazisində göstərilən [[Böyük Dəhnə]], [[Kiçik Dəhnə]] və onların ətrafındakı bəzi kəndlər 1903-cü il xəritəsində Ərəş qəzası ərazisində göstərilir. Ərəş qəzası Azərbaycan SSR dövründə əvvəl inzibati mərkəzin adına uyğun olaraq Ağdaş qəzası adlandırıldı, sonra, 1926-cı ildə isə ləğv edildi. 1926-cı ilə aid statistik məlumatlardan aydın olur ki, həmin vaxt Ağdaş qəzası ərazisinin bir hissəsi (Xaldan dairəsi) Nuxa qəzasında, bir hissəsi isə (Ağdaş dairəsi, [[Ağdaş şəhəri]] və s.) [[Göyçay qəzası]]nda idi.
| |||