Yay: Redaktələr arasındakı fərq

Yayın həddindən artıq qovurucu istiliyindən da çəkinmək lazımdır. Uzun müddət başı açıq gəzmək, həddindən çox günəş vannası qəbul etmək, dəri və insan sağlamlığı üçün çox təhlükəlidir. Sərinlədici içkilər içmədə də həddindən artıq gidilmemelidir. Yayda ayağa geyilən ayaqqabılara də diqqət etmək lazımdır. Yayları tər əmici, rütubət cazibədar pambıqlı geyəcəklər seçim edilib, neylon və buna bənzər geyəcəklər geyinməməliyik.

yay meyvəleri:

 

Qanı təmizləyər, bədəndə yığılan zəhərli maddələrin atılmasını təmin edər. Tərlətir və sidik qovucudur. Qəbizliyi aradan qaldırar. Bədənə dinçlik verər.

 

Armud, sarı-yaşıl arası rənglərdə, lifli, həzmi asan və mineral baxımından olduqca zəngin bir meyvədir. Yüksək təzyiqi olanlara çox faydalıdır. A vitamini ilə olduqca zəngin bir meyvə olan armud, böyrəklərin nizamlı işini təmin edər və sidiyi bollaşdırar. Bunun yanında sinirləri sakitləşdirici, zehni yorğunluğu azaldıcı xüsusiyyəti vardır. Xüsusilə qabıqlı istehlak edildiyində lif (sıxa) ehtiyacını qarşılamaq üçün yaxşı bir qaynaqdır. Qan şəkərinin tarazlıqda qalmasına kömək edir.

 

Böyürtkən içində olan ellagik turşu, antioksidandır. Böyürtkən ən əhəmiyyətli və qadınları maraqlandıran xüsusiyyətlərinin başında kosmetik təsiri ilə dərini gençleştirmesi gəlir, hüceyrə yaşlanmasını gecikdirər. Böyürtkən qan şəkərini tarazlıqlar, qanı təmizləyər, dərini gözəlləşdirir. C vitamini anbarıdır Cilek-bogurtlenayrıca B qrupu vitaminləri də ehtiva edər.

 

Bol miqdarda A, B1, B2, C və K vitamini, protein, şəkər, meyvə turşusu, dəmir, fosfor, natrium, kalsium və kalium ehtiva edər. Dişlərə və diş ətinə yaxşıdır, dişin daşlarının yaranmasının qarşısını alır, dəriyə canlılıq qazandırar. Çiyələk, sakitləşdirici təsiri ilə stressə yaxşı gəlir. Bəzi bünyələri allergiyaya səbəb ola bilər. Çiyələyin pudraşekeri və krem şanti ilə istehlak etməmək şərti ilə kalorisi aşağıdır.

 

Kalsium, dəmir, B1, B2 və C vitamini ilə zəngin olan tut bir çox xəstəliyə yaxşı gəlir. Ağ tut atəş salıcı və sidik sökdürücü təsirə malikdir, bağırsaq soxulcanlarına qarşı fayda təmin edər, yaxşı bir qan yaradır. Karaduttan əldə edilən sirop isə, ağız və boğaz xəstəliklərinə (pamukçuk) qarşı istifadə edilir, təzəykən məğlub olduğu kimi kurutularak, bəkməz və Pestil edilərək da istehlak edilər.

 

Yayda çıxan əriyi yaşıl, qırmızı və sarı meyvəsi payıza qədər, kurutulmuşu da il boyunca istehlak edilə bilər. Fərqli dövrlərdə yetişkinləşən əriyi, fərqli forma və böyüklükdəki meyvələrinin incə qabığı, növlərə görə yaşıl, sarı, qırmızı və bənövşəyi renklerdedir. Can əriyi, keşiş əriyi, mürdüm əriyi və üryani ərik kimi növləri var. ərik bol miqdarda B vitaminləri ehtiva etməkdədir, ayrıca kalium və maqnezium mineralı baxımından da zəngin bir meyvədir. Meyvə olaraq yeyilir, kurutularak inəyin və müxtəlif bölgələrdə dəyişik [[Pestil]] istehsalında istifadə edilər. Xüsusilə can ərik kafi miqdarda natrium ehtiva etdiyindən dadını gözəlləşdirmək üçün duz istifadə, bu təzyiqinizi da təsir edə bilər. Bir çox vitamini tərkibində saxladığı üçün seçilməsi lazım olan meyvələrdən biridir. Mürdüm əriyi bol miqdarda vitamin B ehtiva etməkdədir. Eyni zamanda C vitamini baxımından da olduqca zəngindir. Mürdüm eriğinin faydalarından biri də qan quruluşçu xüsusiyyətinin olmasıdır. Kalium ehtiva edər, ədəd təşkil edicidir. Qan şəkərini çox yavaş yüksəltdiyi üçün istifadə olun

 

Çox lifli bir qida olan əncir həm ləzzətli bir meyvə həm də sağlamlıq baxımından çox faydalıdır. A, C və B vitaminləri ilə yanaşı, natrium, kalium, kalsium, fosfor, maqnezium və dəmir mineralları baxımından olduqca zəngindir. Ehtiva etdiyi yüksək lif nisbəti sayəsində həzmi sürətləndirər və asanlaşdırar. Bağırsaqları yumşaldır, qəbizliyi aradan qaldırar. Bədənə qüvvət və enerji verir. Öskürək və boğaz ağrılarını keçirər. Əncir, qandakı xolesterol nisbətini salaraq ürək və damar xəstəliklərinə qarşı bədəni qoruyur. Həm təzə həm də quru olaraq istehlak edilə bilər.

Tərkibində antosiyanin maddəsi ilə güclü bir ağrı kəsicidir. Albalı diüretik xüsusiyyətdədir, yəni bədəndən su atımını təmin edər, böyrəklərin və qaraciyərin toksik maddələrdən arındırılmasına köməkçi olar. Kirazlarda olan flavanoidler bədəndəki zəhəri təmizləyər, antioksidan təsir edər. Kalium məzmunu ilə də sağlamlığa köməkçi olmasını yanında qadınların xüsusilə müəyyən dövrlərdə bədənlərində meydana gələn su tutulmaları və şişi atılmasında olduqca təsirli ola bilər. Aşağı kalorili və lifli olması kilo vermək istəyən kəslər üçün ara öğünlerinde doygunluk hissi təmin edən bir variant meydana gətirər.

qayisi:

 

A və B3 vitamini ilə kalium, kalsium və maqnezium ehtiva edər. Bu şəkildə sümükləri qüvvətləndirər, qan azlığına xeyirlidir, sağlam dəri və saçlar üçün təklif edilər. Lifli bir meyvə olduğu üçün bağırsaqları qoruyar, ehtiva etdiyi sellüloza və çox idin sayəsində, qəbizlik çəkənlər üçün köməkçidir. Kükürtsüz quru ərik yemək istəsəniz təbii yoldan qurudulmuş (qəhvəyi) quru kayısılardan almalısınız. Qurutma əməliyyatı əsnasında pozulmağı önləmək üçün əlavə olunan kükürd dioksid səbəbiylə allergik reaksiyalara səbəb ola bilər astma böhranını tetikleyebilir. Diqqət yetirməniz lazım olan nöqtə isə, istehlak edəcəyiniz miqdarlar olmalıdır. Təzə qayısının üz qramında (təxminən 3 - 4 iri ərik) 50 kalori və 9 qram qədər təbii şəkər varkən, üz qram quru Ərikdə, 215 kalori və 53 qram qədər təbii şəkər vardır. Ərikdə oksalat olduğundan, kalsium oksalatlı böyrək daşları olanların çox ərik yeməmələri təklif edilər.

 

Qovun, B vitamini, brom və yod ehtiva edər, sinirləri yatırar, qanı təmizləyər və asan bir yuxu təmin edər. Damar tıkanıklığı və qansızlıq üçün də təklif edilər. Qovun, karpuza görə daha şirin və kalorisi isə bir az daha yüksək bir meyvədir. Karpuza görə həzmi daha güc və şəkər nisbəti daha çox olduğu üçün diqqətli istehlak etmək lazımdır.

 

 

Yay sonu tezgâhlarda yerini alan bir meyvədir. Yuxu problemləri olan kəslər beyində ifraz olunan melatonin adlı hormonunun ifraz olunmasını artırdığı üçün gecə yatmadan əvvəl bir stəkan qırmızıcıq suyu içmələri təklif edilər. Zoğal qabığı atəş salıcı və güclü bir ishal kəsicidir. Proantosiyadin adlı maddə, mesane divarına yapışan zərərli bakteriyaları dayandıraraq, sidik yolu infeksiyası riskini azaldır. Sidikdəki turşu miqdarını artırır, böyrək daşlarının müalicəsində istifadə edilir, sidikdəki ağır qoxuları da aradan qaldırar. Olduqca yüksək C vitamini ehtiva edən qırmızıcıq suyunu, şirin olmadığından şəkərsiz içmək çətindir. Marmeladı şəklində istehlakı məşhurdur.

 

 

 

== İstinadlar ==