Qoniometr: Redaktələr arasındakı fərq

[[Şəkil:QoniometrGoniometr-1900.png|thumbnail|Qoniometr]]

'''Qoniometr''' ([[yunanca]] gonio-bucaq +... metr) - kristalın üzləri arasındakı bucaqları ölçmək üçün cihaz. İki növnövü var: tətbiqi Qoniometrqoniometr və əksedici Qoniometrqoniometr. Tətbiqi Qoniometrqoniometr qoniometr transportir və onun mərkəzinə bərkidilmiş sərbəst fırlanan xətkeşdən ibarətdir. Tətbiqi Qoniometrləqoniometrlə (1782-ci ildə fransız alimi [[Karanjo]] ixtira etmişdir.) böyük ölçülü kristallar, əksedici Qoniometrləqoniometrlə nisbətən kiçik ölçülü kristallar üzərində ölçmə aparılır. Əksedici Qoniometrlərqoniometrlər bir və ya iki dairəli olur. Birdairəli əksedici Qoniometriqoniometri 1809-cu ildə ingilis alimi [[U.H.Vollaston]], ikidairəlini isə 1890-cı ildə rus alimi [[Y.S.Fyodorov]] ixtira etmişdir. Birdairəli Qoniometrdəqoniometrdə kristal limbin mərkəzindən keçən fırlanan oxa bərkidilir və tərpənməz işıq mənbəyindən yönəldilmiş pralel şüa dəstəsi işıqlandırılır. Üzlərdən əks olunan şüalar növbə ilə tərpənməz üfüqi müşahidə borusuna daxil olur. İxtiyari üzdən əks olunmuş şüaları müşahidə etdikdə limbdən götürülmüş ölçülər arasındakı fərq müvafiq üzlər arasındakı bucağı 180°-yə tamamlayır. İkidairəli Qoniometrdəqoniometrdə üfüqi və şaquli limblər olur. Bu Qoniometrləqoniometrlə üzlərin sferik koordinatları ölçülür və buna əsasən istənilən bucaq müəyyən edilir. Səmtləşdirilmiş şliflərin hazırlanmasında, təbii üzləri olmayan kristallik cisimlərdə kristalloqrafik istiqamətləri tapmaq üçün, rentgen-struktur təhlildə və antropometriyada (klinik tətqiqatlarda) lazımi bucaqları ölçmək məqsədilə xüsusi Qoniometrlərdənqoniometrlərdən istifadə edilir.