Çilov adası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k typos fixed: ehtiyyat → ehtiyat, replaced: <references/> → {{İstinad siyahısı}} using AWB
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 70:
 
== Ümumi məlumat ==
Çilov Xəzər dənizində [[Azərbaycan]]a məxsus adadır, ərazisi 11,5&nbsp;km² təşkil edir. Bu ada Abşeron yarmadasından 25&nbsp;km, [[Bakı]]dan isə 100&nbsp;km şərqdə yerləşir. [[Pirallahı]] adası ilə arasında 60–70&nbsp;km-lik dəniz yolu (boğaz) var. Uzunluğu 4,5&nbsp;km, eni 3,3&nbsp;km təşkil edir. Ada da qumlu-gillicəli torpaqlar üstündür, amma ərazi bütünlüklə dəniz qumu və balıqqulağı ilə örtülmüşdür. Ən hündür yeri 8 m təşkil edir. Sahilləri çox girintili-çıxıntılıdır. Şimal-qərbində [[Urunos yarımadası]], cənub-qərbində isə [[Cənub Dili burnu]] yerləşir.
 
== İqlimi ==
Vegetasiyası yarımsəhra bitkilərindən ibarətdir. Xəzri adı ilə yayılmış şimal küləklər səciyəvidir. Ərazi quru suptropik iqlimə malikdir. Küləklər əsasən payız-qış mövsümünə təsadüf edir. Nisbətən sakit dövrü may-avqust aylarında baş verir. Sahilləri donmaya məruz qalmır. Ərazi üzrə dəniz suyunun orta illik tempraturu 14-15 dərəcə,qış və yay müvafiq olaraq 6-7; 23-24 təşkil edir. [[Xəzər]]də səth axınları siklonik burulğanlar yaradır. Dənizdə axınların səciyəvi qiyməti 15-20sm/saniyədir, Çilov adası ilə [[Neft Daşları]] arasında 100 sm/san-yə catırçatır. Dəniz suyu duzluğunun orta illik qiyməti 12‰ təşkil edir. Adaya [[Abşeron yarımadası]]na xas 150–200&nbsp;mm yağıntı düşür. Son zamanlar burada 35 min agacağac və 500 qizilgül kolu əkilmişdir. Yerli sakinlərin kicikkiçik bağ sahələrində ənçir, nar, gilas, fındıq və hətta akasiya ağacları cətinliklə də olsa beçərirlərbecərirlər. Çətinliyin səbəbi ərazinin qumsal olmasi ilə əlaqədar bitki yetişdirmək üçün daha çox suya ehtiyac olmasıdır.
 
== Əhalisi ==
Sətir 85:
 
== Etimalogiyası ==
Çilov tarixən Çilov-Şahilan kimi də adlandırılmışdır. Ronis adını isə farslar vermişlər.<ref>[http://www.window2baku.com/Caspian/ostrova.htm Острова Апшеронского полуострова]</ref> Jiloy ismisə ruslara məxsusdur. Bunu onunla əsaslandırırlarki Don Kazakı Stepan Razin bir müddət bu adaya yerləşmiş və sahil bölgələrinə quldur basqınları təşkil etmişdir. Rus Hidroqrafı F.İ.Soymonov bu ada haqqında məlumat vermişdir. O, 1763 ildə qələmə aldıgıaldığı kitabında yazırdı:
''“Körfəzin sonunda Jiloy adası var. Orada yaşayış əlaməti yoxdur. Bununla belə Stepan Razin bir ara bura yerləşmişdir”.'' Digər bir fərziyyəyə əsasən tələffüs zamanı sözun formasını itirməsi nəticəsində Jiloy kimi səsləndirilmişdir.
 
== İqtisadiyyatı ==
Ərazi əsasən neft və qaz ehtiyatlar ilə zəngindir. Buranın mənimsənilməsinə 1948-ci ildə başlanmışdır. Genişmiqyaslı hasilat işləri 1952-ci ilə təsadüf edir. İndiyənə qədər Çilov adası və onun şelf ərazilərində 115 quyu qazılıb hasilata verilmişdir (2010 tarixin də olan məlumata əsasən hazırda yalnız 31 quyu istismar edilir). 2010 ilə qədər olan ümumi hasilat 4,81 milyon ton təşkil edib. Günlük hasilat ortalama 80 tondur{{mənbəsiz}}. Hasilatı [[SOCAR]] istehsalat birliyinin 28 may neft-qaz cıxarmaçıxarma idarəsi tərəfindən həyata kecirilir.Cıxarılan Çıxarılan neft sualtı borularla Dübəndi limanına catdırılırçatdırılır. 2010-cu il ildə ümumi 5 .198 .519 ton neft hasil edilib. 2011-ci ilin 4 ayı ərzində qaz hasilatı 1885618 m³ təşkil edib. Əhali əsasən neftcıxarmaneftçıxarma sahələrində işləyir. Gələcəkdə dəniz balıqcılığının inkişafına geniş imkanlar yarana bilər. Burada kicikkiçik soba fəaliyyət göstərir ki, bu soba vasitəsilə adanın əhəngə olan tələbatı ödənilir. Tikinti materiyalları materikdən gətirilir.
 
<gallery>