Bayquş gələndə… (film, 1978): Redaktələr arasındakı fərq

 

== Rəy ==

Filmin adı bayquşla bağlı olsa da, əhvalatda bayquş obrazı vizuallaşıdırılsa da, o, mərkəzi fiqur kimi çıxış eləmir. Bayquş obrazı təbii ki, simvolik məna daşıyır. Yəni əski təsəvvürlərdə kök salan “bayquş qonan ev xaraba qalar”, “bədbəxtlik baş verər” kimi inanclara inanan nənə (yaşlı nəslin təmsilçisi) və bunu inkar edən nəvə (rasional düşünən yeni nəsil) arasında bu barədə ara-sıra polemika gedir. Müəlliflər bayquşla bağlı inancın mövhumat olub- olmaması polemikasını açıq saxlayır, nəticəni tamaşaçının öhdəsinə buraxırlar. Yəni, əhvalatda bayquş obrazı ikimənalı verilir. Çünki bayquş gələndən sonra Şahlarbəy vəfat edir. Onun ölümü bioloji baxımdan təbiidirsə, digər tərəfdən həkiminin onun yaxşı formada, gümrah olduğuna vurğu eləməsi inancın əbəs olmadığı ehtimalını artırır. Yaxud bayquşun gəldiyi gün yazıçı Kamilin arvadının qaytımasını nəvə yaxşılığa yozur və inancı şübhə altına qoyur, nənə isə onların münasibətinin yaxşı qurtarmayacağını deyir: “Nə bilirsən qayıtmağı yaxşılığadır, dərdinin üstünə biri də artdı”. Bir neçə vəziyyəti çıxmaq şərtilə baş verən digər hadisələrdə bayquş obrazı kənarda qalır, açar rolunu oynamır, yuxarıda dediyim kimi, mərkəzi fiqur kimi çıxış eləmir. Söhbət heç də bütün əhvalat boyu illah da ki, bayquşun mütləq mənada adının hallanmasında getmir. Həm də əgər müəlliflər bayquşla bağlı ikimənalılığı önə çəkmişdirsə, onda nəsə bir mistik qatın olması zəruri idi. Ümumiyyətlə isə filmdə heç nə baş vermir, dramatizm sıfıra yaxındır. Başqa bir məsələ; əgər məqsəd kimi sadəcə, personajların taleyinə münasibətdə mövhumatın olub-olmaması polemikası əsas götürülmüşdüsə, onda bu, son dərəcə bəsit polemikadır. Və ona film həsr eləməyə dəyməzdi.<ref name ="Bayquş gələndə">[http://kulis.lent.az/news/15466 Baş rolunun ifaçısı səfil həyata yuvarlanan filmimiz]</ref>