Dəmirağac: Redaktələr arasındakı fərq

“Təhlükəli həddə yaxın olanlar” kateqoriyasına aiddir –NT. Azərbaycanın nadir növüdür. <ref name=":0">Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabı  Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri II nəşr, Bakı-2013</ref><ref name=":1">http://www.redbook.az</ref>

12—22 (25) m boyunda, artıq dərəcədə qollu –budaqlı ağacdır. Çətiri yumurtavari və ya enli-yumurtavaridir. Tumurcuqları iyvaridir, 6-11 mm uzunluğundadır. Yarpaqları 4-10 (13) sm uzunluğunda, 3-6 (8) sm enindədir, dərivari –Kağızvaridir. Növbə ilə düzülmüşdür, yumurtavari, tərs-yumurtavari və ya ellipsişəklindədir. Çiçəkləri ikicinsli, qısa saplaqlıdır. Çiçəklər yarpaqlardan qabaq açılır. Kasacığı zəngvari, dərivaridir, 5-7 ədəd yarpaqvari dilimləri vardır. Erkəkcikləri 6-7 –dir, onlar kasacığın dilimləri qarşısında yerləşmişdir. Meyvəsi dəyirmi-ovalşəkillidir, ikiyuvalı ağaclaşmış qutucuqdur, 10-14 mm uzunluğundadır. Toxumları oval-yumurtavari, sivri, açıq-qonur rəngli, parlaqdır [1].<ref name=":0" /> <ref name=":1" /><ref name=":2">Azərbaycanın ağac və kolları, 1964</ref>

fevral –mart aylarında çiçəkləyir. Meyvələri avqust-sentyabr aylarında yetişir. Tozlanması anemofildir. Toxumla və pöhrələrlə çoxalır. Az və ya çox podzollaşmış gillicəli və ağır – gilli sarımtıl torpaqlarda inkişaf edir. Ovalıqda dağətəyi zolaqda və aşağı dağ qurşağında, dəniz səvviyəsindən 400-600 m yüksəkliyədək olan ərazilərdə xalis və ya qarışıq meşələr əmələ gətirir. Tək-tək ağaclara dəniz səviyyəsindən 1000-1200 m yüksəkliyədək təsadüf edilir. Əsasən bigəvərdən və cansız örtükdən ibarət xalis dəmirağacı meşə tipi çox yayılmışdır. Həm təmiz , həm də iki-üç mərtəbəli qarışıq meşəlik yaradır. Üst mərtəbəni şabalıd yarpaq palıd, vələs, azat ağacı və ya qafqaz xurması, orta mərtəbəni dəmir ağacı, alt mərtəbəni isə bigəvər, şümşad və b. Kollar təşkil edir. Dekorativ bitkidir. Oduncağı çox ağırdır, möhkəm və bərkdir, sıx, bircinsli və az elastikdir, keyfiyyət əmsalları yüksəkdir. Oduncağı texnikada və sənayədə tətbiq edilir.<ref [name=":0" /> <ref name=":1," /><ref name=":2]. " /><ref name=":3">Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı; 1989</ref>

Lənkəran ovalığı (lənkəran rayonu –Bürcəli və təngivan kəndləri, Astara rayonu (Maşxan kəndi0, Lənkəranın dağlıq hissəsi, Lənkəran –Muğanı (Masallı rayonu –İmanlı kəndi, Viləşçay vadisi), Böyük Qafqazın şərq hissəsi (Qəbələrayonu –Çuxur Qəbələ kəndi), Hirkan meşələrində 7, 4 min ha sahəni tutur [2].<ref name=":0" /> <ref name=":1" /><ref name=":3" />

Populyasiyası məhdud sahələrdə yayılmıştır, mənfi təsirlərə həssasdır.<ref [3,name=":0" 5]./> <ref name=":1" /><ref>Safarov H.M., 2009</ref><ref>Tərtibçinin məlumatı</ref>

Antropogen amillər.<ref name=":0" /> <ref name=":1" />

Hirkan Milli Parkında mühafizə olunur [4]. <ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref>Safarov H.M., 2010</ref>{{Taksoqutu