Əbülməyamin Mustafa Əfəndi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: {{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı='''Əbülməyamin Mustafa Əfəndi'''|portret=|titul=Osmanlı şeyxülislamı|bayraq=|bayraq2=|hakimiyy...
(Fərq yoxdur)

07:44, 8 may 2017 versiyası

Əbülməyamin Mustafa Əfəndi (d. 1546 - ö. 23 noyabr 1606) — Osmanlı dövlət xadimişair, müdərris, qazı və şeyxülislam. Xalq arasında "Kobud Mustafa Əfəndi" olaraq tanınmışdır.[1]

Əbülməyamin Mustafa Əfəndi
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul, Osmanlı imperiyası,
Vəfat tarixi 1606
Vəfat yeri
Fəaliyyəti qazı

Həyatı

1546-cı ildə İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Atasının adı Əli Əfəndi olmuşdur. İstanbuldakı mədrəsələrdə təhsil almışdır. 1598-ci ilin fevral ayında dövrün validə sultanı olan Safiyə Sultanın inşa etdirdiyi mədrəsənin ilk müdərrisi təyin edildi.[2]

1600-cü ilin yanvar ayında Ədirnə qazısı, 1601-ci ilin avqust ayında isə İstanbul qazısı seçildi. Bu dönəmdəki ədalətli fəaliyyəti səbəbilə xalq arasında "Əbülməyamin" (uğurlu, bərəkətli insan) adını aldı. 5 yanvar 1603 tarixində Anadolu qazısı təyin olundu.[1]

7 fevral 1603 tarixində Yemişçi Həsən Paşaya qarşı çıxan üsyan əsnasında Şeyxülislam Hacı Sunullah Əfəndi vəzifəsindən azad edilmiş, bu səbəblə şeyxülislam seçilmişdir. Bu vəzifədə ikən sədrəzəm Yemişçi Həsən Paşanın əleyhdarlarına dəstək vermiş, padşaha etdiyi təkidlər nəticəsində 23 sentyabr 1603 tarixində sədrəzəm vəzifədən alınaraq həbs olunmuş, daha sonra edam edilmişdir.[1]

III Mehmedin vəfatının ardından taxta çıxan I Əhmədin 4 yanvar 1604 tarixində keçirilən qılınc mərasimində yeni sultanın belinə Məhəmməd Peyğəmbərin qılıncını bağlamışdır.[1]

I Əhmədin lələsi olan Lələ Mustafa Əfəndi ilə münasibətləri pis idi. Bu səbəblə 8 iyun 1604 tarixində vəzifəsindən alındı.[1] İkinci dəfə isə bu vəzifəyə 26 iyul 1606 tarixində gəldi. Bu vəzifədə ikən 23 noyabr 1606 tarixində vəfat etdi. Bəzi qaynaqlarda ölümünə səbəb olaraq həddindən çox tütün istifadə etdiyi göstərilir. Fateh məscidi yaxınlığındakı evinin həyətində dəfn olunmuşdur.[2]

Mənbə

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.460-461
  2. 2,0 2,1 Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.IV say.382