Aşınma qabığı

Aşınma qabığı- litosferin üst hissəsində, ana süxurların əsasən öz yerlərində fiziki, kimyəvi və bioloji aşınma və denudasiya nəticəsində əmələ gələn, kövrək təbəqədən ibarət geoloji formasiyaya deyilir. Əmələgəlmə dövrünə əsasən, aşınma qabığı iki yerə ayrılır:

1) müasir

2) qədim

Müasir aşınma qabığı torpaq qatında və müasir elüvidən, qədim aşınma isə üçüncü dövr, mezazoy və hətta paleozoydan əvvəlki geoloji dövrlərin aşınma materiallarından təşkil olunmuşdur. Aşınma qabığının qalınlığı adətən 30-60 m olub, nadir hallarda 200-300 m-ə çatır. Dağlıq ərazilərdə aşınma qabığı tam örtük əmələ gətirmir. Aşınma qabığının laterit, kaolin, nontronit və b. tiplərini ayırırlar. Bir sıra qazıntı yataqları aşınma qabığı ilə əlaqədardır ( dəmir, nikel, platin, səpinti, qızıl, alüminium, oda davamlı gil və s.).

Həmçinin bax

• fiziki aşınma
• kimyəvi aşınma
• üzvi aşınma

İstinad

G.Həsənov, S.B. Məmmədov, Y.Q. Əliyev. İzahlı Ensiklopedik Coğrafiya Terminləri Lüğəti «Təhsil» Bakı-2005.