Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tənzimləmə using AWB |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 230:
! İl !!Alimin fotosu !! Alimin adı !! Alimin ölkəsi !! Alimin çalışdığı universitet !! Alimin ixtisası!! Ödülün verilmə səbəbi !! Qeyd
|-
| 1970 ||[[Şəkil:Luis_Federico_Leloir_-_young.jpg|90px|Luis Federiko Leluar]]|| Luis Federiko Leluar<br/>(1906-1987)||[[Argentina]]||Biokimyəvi müayinələr İnstitutu||Biokimya||Şəkər nukleotidinin açılışı və şəkərin çevrilməsində, karbohidratlar biosintezində,fəaliyyətinə görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1970/leloir-facts.html|title=Luis Leloir|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| 1971 ||[[Şəkil:Herzberg,Gerhard_1952_London.jpg|90px|Herxard Hersberq]]||
|-
|rowspan="3" | 1972 ||[[Şəkil:Anfinsen postcard.jpg|90px|Kristian Bemer Anfinsen]]|| Kristian Bemer Anfinsen<br/>(1916-1995)||[[ABŞ]]||Milli Səhiyyə institutu||Analitik biokimya,<br/> biokimya||Ribonukleitin, xüsusilə amin turşuları ardıcıllığı və bioloji aktiv hüquqi uyğunlaşdırma arasındakı əlaqə ilə bağlı fəaliyyətinə görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1972/anfinsen-facts.html|title=Kristian Anfinsen|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Moore postcard.jpg|90px|Stanford Mur]]|| Stanford Moor<br/>(1913-1982)||[[ABŞ]]||Rokfeller Universiteti ||Analitik biokimya,<br/> biokimya||rowspan="2" |Kimyəvi strukturlar arasında əlaqə və ribonukleos molekulunun aktiv mərkəzinin katalitik fəaliyyətinin başa düşülməsinə töhfələrinə görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1972/moore-facts.html|title=Stanford Moor|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| [[Şəkil:Stein postcard.jpg|90px|Uilyam Houard Stayn]]|| Uilyam Houard Stayn<br/>(1911-1980)||[[ABŞ]]||Rokfeller Universiteti||Analitik biokimya,<br/> biokimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1972/stein-facts.html|title=Uilyam Houard Stayn|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="2" | 1973 ||[[Şəkil:Fischer postcard.jpg|90px|Ernst Otto Fişer]]|| Ernst Otto Fişer<br/>(1918-2007)||[[Almaniya Federativ Respublikası]]|| Münhen Texniki Universiteti||Qeyri-üzvi [[kimya]],<br/> üzvi [[kimya]]||rowspan="2" |Qeyri-üzvi kimya sahəsində bir-birindən müstəqil sandviç adlandırılan birləşmələrə görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1973/fischer-facts.html|title=Ernst Otto Fişer|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Geoffrey_Wilkinson_(ca._1976).jpg|90px|Djefri Uilkinson]]|| Geofri Uilkinson<br/>(1921-1996)||[[Böyük Britaniya]]|| İmperiya Kolleci||Qeyri-üzvi [[kimya]],<br/> üzvi [[kimya]]||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1973/wilkinson-facts.html|title=Geofri Uilkinson|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| 1974 ||[[Şəkil:Flory postcard.jpg|90px|Pol Con Flori]]|| Pol Con Flori<br/>(1910-1985)||[[ABŞ]]|| Stanford Universiteti||Polimer [[kimya]] ||Makromolekulların fiziki kimyası sahəsində fundamental nailiyyətlərƏ görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1974/flory-facts.html|title=Pol Con Flori|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="2" | 1975 || [[Şəkil:Cornforth postcard.jpg|90px|Con Uorkap Kornfort]]|| Con Uorkap Kornfort<br/>(1917-2013)||[[Böyük Britaniya]]|| Sussex Universiteti||Üzvi [[kimya]],<br/> stereokimyası||Ferment katalizinin reaksiyalarının stereokimyasının tədqiqatına görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1975/cornforth-facts.html|title=Con Uorkap Kornfort|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Vladimir_Prelog_ETH-Bib_Portr_13765.jpg|90px|Vladimir Preloq]]|| Vladimir Prelog<br/>(1906-1998)||[[İsveçrə]]||İsveçrə Federal texnologiya institutu||Üzvi [[kimya]],<br/> stereokimyası||Orqanik molekulların və reaksiyaların stereokimyası sahəsində tədqiqatlarına görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1975/prelog-facts.html|title=Vladimir Prelog|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| 1976 ||[[Şəkil:William_n_lipscomb_jr.jpg|90px|Uilyam Nann Lipskomb]]|| Uilyam Nann Lipskomb<br/>(1919-2011)||[[ABŞ]]||Harvard Universiteti||Kimyəvi struktur,<br/> nəzəri [[kimya]]|| Kimyəvi birləşmələri aydınlaşdıran Boranov (borqidritov) strukturunun tədqiqatına görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1976/lipscomb-facts.html|title=Uilyam Nann Lipskomb|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| 1977|| [[Şəkil:Prigogine postcard.jpg|90px|İlya Priqojin]]|| İlya Priqojin<br/>(1917-2003)||[[ABŞ]]||Texas Universiteti||Kimyəvi termodinamika, <br/>fiziki [[kimya]]||Dönməz proseslərin termodinamikası , xüsusilə seyrək strukturların nəzəriyyəsinə görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1977/prigogine-facts.html|title=İlya Priqojin|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| 1978|| [[Şəkil:Mitchell postcard.jpg|90px|Piter Dennis Mitçell]]|| Piter Dennis Mitçell<br/>(1920-1992)||[[Böyük Britaniya]]||Qlinn Elmi-Tədqiqat Laboratoriyası||Biokimya||Bioloji enerji köçürülməsi prosesinin anlayışında töhfəyə görə|| <ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1978/mitchell-facts.html|title=Piter Dennis Mitçell|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="2" | 1979 ||[[Şəkil:Brown postcard.jpg|90px|Herbert Çarlz Braun]]|| Herbert Çarlz Braun<br/>(1912-2004)||[[ABŞ]]||Purdue Universiteti||Üzvi [[kimya]]||rowspan="2" |Bor və fosfor olan birləşmələrin istifadəsi və onların inkişafına görə
|-
|[[Şəkil:Wittig postcard.jpg|90px|Qeorq Vittiq]]|| Georg Uittig<br/>(1897-1987)||[[Almaniya Federativ Respublikası]]||Heidelberg Universiteti ||Üzvi [[kimya]]||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1979/wittig-facts.html|title=Georg Uittig|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|}
Sətir 264:
{| class="wikitable sortable"
|-
! İl !!Alimin fotosu !! Alimin adı !! Alimin ölkəsi !! Alimin çalışdığı universitet !! Alimin ixtisası!! Ödülün verilmə səbəbi !! Qeyd
|-
|rowspan="3" | 1980 ||[[Şəkil:Paul_Berg_in_1980.jpg|90px|Paul Berq]]|| Paul Berg<br/>(1926)||[[ABŞ]]||Stanford Universiteti||biokimya||Nuklein turşularının, xüsusilə rekombinatn biokimyəvi xassələrinin fundamental tədqiqatlarına görə.||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/980/berg-facts.html|title=Paul Berg|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:WalterGilbert2.jpg|90px|Uolter Hilbert]]||Uolter Hilbert<br/>(1932)||[[ABŞ]]||Harvard Universiteti||biokimya||rowspan="2" |Nuklein turşularının, xüsusilə rekombinatn biokimyəvi xassələrinin fundamental tədqiqatlarına görə.||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1980/gilbert-facts.html|title=Uolter Hilbert|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Frederick_Sanger2.jpg|90px|Frederik Senger]]||Frederik Senger<br/>(1918-2013)||[[Böyük Britaniya]]||MRC molekulyar biologiya Laboratoriyası||biokimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1980/sanger-facts.html|title=Frederik Senger|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="2" | 1981 ||[[Şəkil:Keniti Fukui.jpg|90px|Keniti Fukui]]||Keniti Fukui<br/>(1918-1998)||[[Yaponiya]]|| Kyoto Universiteti||Nəzəri kimya||rowspan="2" | Kimyəvi reaksiyalar nəzəriyyəsinin işlənməsinə görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1981/fukui-facts.html|title=Keniti Fukui|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Roald_Hoffmann.jpg|90px|Roald Hoffman]]|| Roald Hoffman<br/>(1937)||[[ABŞ]]||Korneli Universiteti||Nəzəri kimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1981/hoffmann-facts.html|title=Roald Hoffman|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| 1982 ||[[Şəkil:Aaron_Klug_1979.jpg|90px|Aaron Klug]]||Aaron Klug<br/>(1926)||[[Böyük Britaniya]]||MRC molekulyar biologiya Laboratoriyası||Struktur kimya, biokimya||Elektron mikroskopiya kristalloqrafiya metodunun işlənməsinə görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1982/klug-facts.html|title=Aaron Klug|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| 1983 ||[[Şəkil:Taube postcard.jpg|90px|Henri Таube]]||Henri Таube<br/>(1915-2005)||[[ABŞ]]||Stanford Universiteti||Qeyri-üzvi kimya, fiziki kimya||Metalların kompleks şəkildə köçürülməsi ilə reaksiya mexanizmlərinin öyrənilməsinə görə||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1983/taube-facts.html|title=Henri Таube|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| 1984 ||[[Şəkil:Merrifield postcard.jpg|90px|Robert Bryus Merrifild]]||Robert Bryus Merrifild<br/>(1921-2006)||[[ABŞ]]||Rokfeller Universiteti||biokimya||Bərk matrisler üçün kimyəvi sintezin metodologiyasını təklif etdiyinə görə.||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1984/merrifield-facts.html|title=Robert Bryus Merrifild|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="2" | 1985 ||[[Şəkil:Herbert_Hauptman_-_UB_2009.jpg|90px|Herbert Aaron Hauptman]]||Herbert Aaron Hauptman<br/>(1917-2011)||[[ABŞ]]||Buffalo Tibbi Fondu||Struktur kimya, fiziki kimya||rowspan="2" |Təyyarənin strukturlarının birbaşa metodu inkişafında gördüyü nailiyyətlərinə görə.||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1985/hauptman-facts.html|title=Herbert Aaron Hauptman|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Jerome_Karle.jpg|90px|Cerom Каrle]]||Cerom Каrl<br/>(1918-2013)||[[ABŞ]]||ABŞ hərbi-dəniz elmi tədqiqat laboratoriyası||Struktur kimya, fiziki kimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1985/karle-facts.html|title=Cerom Каrl|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="3" | 1986 ||[[Şəkil:Herschbach.JPG|90px|Dadli Robert Herşbax]]||Dudley Robert Herşbah<br/>(1932)||[[ABŞ]]||Harvard Universiteti||Kimyəvi kinetika, fiziki kimya||rowspan="3" |Elementar kimyəvi proseslərin dinamikasının tədqiqatların inkişafına töhfəsinə görə.||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1986/herschbach-facts.html|title=Dudley Robert Herşbah|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Yuan_T._Lee.jpg|90px|Li Yuancje]]||Yuan T. Lee<br/>(1936)||[[ABŞ]]||Kaliforniya Universiteti||Kimyəvi kinetika, fiziki kimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1986/lee-facts.html|title=Li Yuancje|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| [[Şəkil:Polanyi postcard.jpg|90px|Con Çarlz Polani]]||Con Çarlz Polani<br/>(1929)||[[Kanada]]||Toronto Universiteti||Kimyəvi kinetika, fiziki kimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1986/polanyi-facts.html|title=Con Çarlz Polani|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="3" | 1987 ||[[Şəkil:Cram postcard.jpg|90px|Donald Ceyms Kram]]||Donald Ceyms Kram<br/>(1919-2001)||[[ABŞ]]||Kaliforniya Universiteti||Üzvi kimya||rowspan="3" |Yüksək selektivlik strukturu xüsusi qarşılıqlı molekulların inkişaf etdirilməsində və istifadəsində töhfəsinə görə.||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1987/cram-facts.html|title=Donald Ceyms Kram|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Lehn postcard.jpg|90px|Jan Mari Len]]||Jan-Marie Len<br/>(1939)||[[Fransa]]||Louis Pasteur Universiteti||Üzvi kimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1987/lehn-facts.html|title=Jan-Marie Len|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| [[Şəkil:Pedersen postcard.jpg|90px|Çarlz Pedersen]]||Çarlz Pedersen<br/>(1904-1989)||[[ABŞ]]||Deyton Universiteti||Üzvi kimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1987/pedersen-facts.html|title=Çarlz Pedersen|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="3" | 1988 ||[[Şəkil:Deisenhofer postcard.jpg|90px|İohan Dayzenhofer]]||İohan Dayzenhofer<br/>(1943)||[[Almaniya Federativ Respublikası]]||Hughes Tibb İnstitutu||Struktur kimya, biokimya||rowspan="3" |Fotosintetik reaksiya mərkəzinin üçölçülü strukturunun yaradılmasına görə.||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1988/deisenhofer-facts.html|title=İohan Dayzenhofer|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Michel postcard.jpg|90px|Hartmut Mikel]]||Hartmut Mikel<br/>(1948)||[[Almaniya Federativ Respublikası]]||Max-Plank-biokimya institutu||Struktur kimya, biokimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1988/michel-facts.html|title=Hartmut Mikel|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
| [[Şəkil:Robert_Huber.JPG|90px|Robert Huber]]||Robert Huber<br/>(1937)||[[Almaniya Federativ Respublikası]]||Max-Plank-biokimya institutu||Struktur kimya, biokimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1988/huber-facts.html|title=Robert Huber|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|rowspan="2" | 1989 ||[[Şəkil:Sidney_Altman_crop.jpg|90px|Sidney Oltmen]]||Sidney Altman<br/>(1939)||[[ABŞ]]||Yale Universiteti||biokimya||rowspan="2" |Ribonucleic turşularının katalitik xassələrinin kəşfinə görə.||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1989/altman-facts.html|title=Sidney Altman|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|-
|[[Şəkil:Thomas_r._cech.jpg|90px|Tomas Robert Çek]]||Tomas Robert Çek<br/>(1947)||[[ABŞ]]||Kolorado Universiteti||biokimya||<ref>{{cite web|url=http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1989/cech-facts.html|title=Tomas Robert Çek|publisher=Kimya üzrə Nobel mükafatı|lang=en}}</ref>
|}
| |||