Erkək ayıdöşəyi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 36:
== Botaniki təsviri. ==
Hündürlüyü 20-100(140) sm olan çoxillik bitkidir. Qısa, yoğun kökümsovu köhnə saplaqların qalıqları ilə əhatə olunmuşdur. Uzunluğu 100 sm qədər olan uzunsov elliptik formalı yarpaqları ikiqat lələkvaridir, yarpaq ayası saplağından uzundur. Sporları oval tumurcuqvari, pipikcikli və ziyilciklidir.<ref name=":0">Mehdiyeva N.P. «Azərbaycanın dərman florasının biomüxtəlifliyi». Bakı, 2011</ref>
 
== Mənşəyi və yayılması. ==
Ərkək ayıdöşəyi boreal coğrafi tipinin qolarktik sinfinin qolarktik-meşə qrupuna aiddir. Avropa, Aralıq dənizi ətrafı ölkələr, Şimali Amerika, Rusiya, Ukrayna, Moldova və Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda - Böyük və Kiçik Qafqazın meşə və yuxarı dağlıq hissəsi, Naxçıvan və Lənkəranın dağlıq sahələrində, habelə Lənkəran ovalığında arandan yuxarı dağ qurşağına kimi (dəniz səviyyəsindən 2300 m qədər) bitir.<ref name=":0" />
 
== Ekoloji qrup və bitdiyi yerlər. ==
Mezofitdir, meşə və meşə-kol bitkilik tiplərində rast gəlir. Meşələrdə (əsasən fıstıq meşələrində), kolluqlarda, qaya çatlarında, nəmli, kölgəli yerlərdə bitir. Çox vaxt meşələrdə cəngəlliklər əmələ gətirir.<ref name=":0" />
 
== Kimyəvi tərkibi. ==
Flavonoid, saponin, efir və piyli yağlar, eləcə də aşı və acı maddələrlə zəngindir.<ref name=":0" />
 
== Təsiri və tətbiqi. ==
Farmakopeyaya daxil olan ofisinal dərman bitkisidir. Elmi və xalq təbabətində, homeopatiyada, eksperimental tədqiqatlarda, eləcə də baytarlıqda geniş tətbiq edilir, Çin, Hind və Azərbaycanın orta əsirlər təbabətində istifadə olunmuşdur. Əsasən antihelmint (qurdqovucu), büzüşdürücü, ağrıkəsici, yarasağaldıcı, ümumi möhkəmləndirici, bakteriostatik, fungisid, protistosid təsirə malikdir. Əsəb, ağ ciyər, mədə və onikibarmaq bağırsağın xorası, sidik kisəsi, revmatizm və qadın xəstəliklərində, iflic, babasil, irinli yara və xoralarda istifadə olunur.<ref name=":0" />
 
== Əks təsirləri. ==
Zəhərli bitki olduğuna görə ehtiyatla və həkim nəzarəti altında istifadə olunmalıdır.<ref name=":0" />
 
== İstifadə olunan hissələri. ==
Müalıcə məqsədi ilə bitkinin yarpaqları, kökümsovları və sporları istifadə edilir.<ref name=":0" />
 
== İstifadə formaları. ==
Dəmləmə, cövhər və ekstraktlar.<ref name=":0" />
 
== Digər faydalı xüsusiyyətləri və istifadəsi. ==
Dekorativ bitkidir.<ref name=":0" />
 
== Botaniki təsviri. ==
Hündürlüyü 20-100(140) sm olan çoxillik bitkidir. Qısa, yoğun kökümsovu köhnə saplaqların qalıqları ilə əhatə olunmuşdur. Uzunluğu 100 sm qədər olan uzunsov elliptik formalı yarpaqları ikiqat lələkvaridir, yarpaq ayası saplağından uzundur. Sporları oval tumurcuqvari, pipikcikli və ziyilciklidir.<ref name=":0" />
 
== Mənşəyi və yayılması. ==