Hörümçəklər: Redaktələr arasındakı fərq

'''Hörümçəklər''' ({{lang-la|Aranei}}) - [[Hörümçəkkimilər]] ({{lang-la|Arachnida}}) sinfinə aid [[heyvan]] dəstəsidir. Növ tərkibinə görə (21000-dən çox) son dərəcə zəngin dəstədir. Hörümçəklər geniş yayılmışdır. Hörümçəklərin [[tor vəzilərinəvəziləri]]nə malik olmaları təkamüldə mühüm rol oynayır. Növün mövcud olmasında - onun qidalanmasında, çoxalmasında, yayılmasında və əlverişsiz mühitə dözümlülüyündə tor vəzilərinin əhəmiyyəti böyükdür. <ref>V.İ. Dogel, Onurğasızlar zoologiyası, Bakı-2007, səh.358</ref>

[[Hörümçəklər]] 0.8 mm-dən 11 sm-ə qədər ölçüdə olurlar. Baş-döş şöbə bütöv örtüyə malikdir. Ön hissədə 4 cüt gözlər yerləşir. [[Xeliser]]lər qısa olub, 2 buğumludur. Hörümçəklər xeliserləri[[xeliser]]ləri vasitəsilə bir neçə funksiyanı yerinə yetirir: şikarı tutur, müdafiə olunur, [[baramas]]ını daşıyır, cütləşmə zamanı erkək fərd dişi fərdi tutub saxlayır.

[[Hörümçəklər]] [[yırtıcı]] həyat tərzi keçirirlər. Əsasən həşəratla, torpaqda yaşayan hörümçəklər [[böcəklər]] və düzqanadlılarla[[düzqanadlılar]]la, bəzən yağış qurdu və ilbizlərlə[[ilbiz]]lərlə, suda yaşayan formalar isə [[həşərat sürfələri]] və xərçəng sürfələri ilə qidalanırlar. Şikarlarını zəhərləri vasitəsilə öldürürlər. [[Zəhər vəziləri]] hörümçəklər üçün çox səciyyəvidir.

Hörümçəklər zərərverici həşəratla qidalanaraq xeyir verirlər. Zəhərli növləri praktiki cəhətdən daha böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bir çox hörümçəklərin zəhəri istiqanlı heyvanlara güclü təsir edir. Lakin hörümçəklər arasında insan və ev heyvanları üçün təhlükəli olan növlər də vardır. Bəzi hörümçəklərin zəhəri yerli [[nekrotik]] reaksiyalara səbəb olur, həmin nahiyədə dəri toxumasını dağıdır. Bir qisim növlərin zəhəri isə bütün orqanizmə, xüsusilə sinir sisteminə güclü təsir göstərir. [[Tropik quşyeyən hörümçəklərinhörümçəklər]]in zəhərinin təsirindən insan və ev heyvanları arasında tez-tez ölüm halları qeydə alınır. İnsan və ev heyvanları üçün təhlükəli olan hörümçək növlərinə - ''Mastophora gasteracanthoides'', ''Lycosa raptoria'', ''Ctenus nigriventris'', ''L.mactans'' və [[qaraqurd]] ({{lang-la|Latrodectus tredecimguttatus}})dur. [[Yeni Qvineya]] adalarında yaşayan balıqçılar çox vaxt hörümçəyin zəhmətindən istifadə edirlər. Balıqçı bambukdan düzəltdiyi iri çərçivəni meşə cəngəlliyinə aparıb, ağacdan asır. Səhərə kimi hörümçək çərçivəyə sıx tor çəkir. Tor yırtıldıqda balıqçı onu yenidən meşəyə aparır. Hörümçək isə toru təzədən "təmir edir". [[Fici]], [[Madaqaskar]] və basqa adaların sakinləri də hörümçəyin hazırladığı torlardan istifadə edirlər. Bu nazik torlar çox davamlı olur və iki [[kiloqram]]a kimi ağırlığa davam gətirir. <ref> B.İ.Ağayev, Z.A.Zeynalova “Onurğasızlar Zoologiyası”. Bakı, “Təhsil”, 2008, səh. 372</ref>