Rus-yapon müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 29:
ABŞ və İngiltərə üçün rus-yapon müharibəsi böyük gəlir mənbəyi idi.ABŞ Rusiyanın siyasətini Uzaq Şərqdə öz mənafeləri üçün əsas təhlükə mənbəyi sayırdı.Lakin mənafe ümumiliyi ABŞ-la İngiltərə arasında ziddiyətləri aradan qaldırmadı.Yaponiyanın siyasəti də ABŞ-ın Uzaq Şərqdəki mənafeləri üçün təhlükə yaradırdı.İngiltərə bitərəf olduğunu bildirdi.Fransa isə Uzaq Şərqdə müharibəyə qoşulmaq,xüsusilə İngiltərəyə qarşı hərbi əməliyatlara başlamaq istəmirdi.Lakin yapon diplomatiyası Rusiya ilə Almaniya arasında münasibətlərin kəskinləşməsinə nail olmadı.Ona görə Rusiya hökuməti Yaponiya ilə müharibə zamanı ölkənin qərb sərhədlərinin təhlükəsizliyi üçün narahat deyildi.
Bu qanlı savaşlardan Rusiya İmperiyası 31458ölü;146032 yaralı; Yaponiya İmperatorluğu isə 47387ölü;173425 yaralı ilə çıxdı.Bundan əlavə bu müharibədə 20000 çinli öldü.12128 insan Rusiya tərəfdən,27192 insan isə Yaponiya tərəfdən xəstəliklər nəticəsində həyatını itirib bu müharibədə.
Müharibə Rusiyanın Mancuriyadan qoşunlarını çəkməsini bildirən bir müqaviləyə əməl etməməsi ilə başladı.Yaponlar bunu bəhanə edib fevral ayının 9-da gözlənilmədən Lyoyandakı rus əsgərlərinə hücum etdilər və bununla da Rus-yapon savaşı başladı.1891-1903-cü illər arasında tikilmiş Trans-Sibir dəmiryolu Rusiyanın Mancuriyadakı hərbi birliklərinə silah və əsgəri yardım etmək üçün hələ də yetərsiz idi.Digər yandan rus komandanlığının bacarıqsızlığı bu müharibədə əvvəlcə Lyaoyan müharibəsinin(avqust 1904-cü il) daha sonra isə Mukden dəniz müharibəsinin(fevral-mart 1905-ci il)uduzulmasıyla nəticələndi. 1905-ci ilin mayında ayında baş verən Susima dəniz müharibəsində də rus eskadrası tamamilə məhv edildi.Həmçinin 1904-cü ilin may ayından mühasirə də olan Port-Artur qalası həmin ilin dekabr ayında yaponlar tərəfindən ələ keçirildi.Susima dəniz müharibəsində Yaponiya admiralı Toqo Heihaçironun rəhbərlik etdiyi yapon donanmasının rus donanmasına yardım etmək üçün 1904-cü ilin oktyabr ayından Rusiyanın Baltik dənizi sahillərinin Liepaja limanından Admiral Z.P.Rojestvenskinin rəhbərliyi altında yola çıxmış və Vladivostoka gəlmək üçün çox uzun bir yol gəlmiş Rus Baltik Filosunu məhv etməsi ilə Rusiya donanması tamamilə məhv edilmişdi.Bu məğlubiyyətdən sonra Rusiya çarı II Nikolay Yaponiya İmperatorluğu ilə danışıqlara başlamaq qərarına gəldi.
ABŞ prezidenti Teodor Ruzveltin səyləriylə 9avqust-5sentyabr arasında ABŞ-ın New-Hampshire ştatının Portsmut şəhərində sülh müqaviləsi bağlandı.Bu müqaviləyə əsasən Rusiya
1) Yaponiya İmperatorluğu tərəfindən Koreyanın işğalını təsdiqləyirdi;
2)Lyaodun yarımadasını və Port-Artur qalasını Yaponiya İmperatorluğuna verirdi;
3) Saxalin adasının cənub hissəsi və Kiril adalarını Yaponiya İmperatorluğuna verirdi.
Bununla belə Rusiya İmperiyası Mancuriyanın şimalını yenə əlində saxlamağı bacardı.
== Ölkə daxilində müharibəyə münasibət ==
| |||