Kösəm Sultan: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 32:
Dindarlığı və dövlət idarəsindəki qabiliyəti ilə sərt bir xarakterə sahib olan [[I Əhməd]]<nowiki/>i özünə heyran edən Kösəm Sultan 15 yaşındaykən artıq [[I Əhməd]]<nowiki/>in [[Hasəki Sultan|hasəki]]<nowiki/>si olmuş və [[saray]]<nowiki/>dakı rəqiblərini ötüb keçmişdir.
[[Saray]]<nowiki/>a gəldiyi dövrlərdə [[saray]]ın ən güclü qadınları [[I Əhməd]]<nowiki/>in nənəsi [[Safiyə Sultan]], anası [[Handan Sultan|Handan Validə Sultan]] və [[II Osman|şahzadə Osman]]ın anası [[Mahfiruz Xədicə Sultan]] idi. Ancaq [[Safiyə Sultan]]ın [[
''Bir mərasim zamanı Kösəm Baş Hasəki Mahfiruzun yerinə oturmuş və bu da onun qəzəbinə səbəb olmuşdur. Hərəmxanada bir-birləri ilə dalaşan qadınların məsələsi I Əhmədin qulağına çatmış və gənc Sultan iki hərəmini də dannamışdır.''
Sətir 45:
Ancaq [[II Osman|II. Osman]] əslində [[Validə sultan|validə]]<nowiki/>si [[Mahfiruz Xədicə Sultan|Mahfiruz Sultan]] və müəllimi Ömər Əfəndinin əlində oyuncağa çevrilmişdi. Müəllimi Ömər Əfəndinin [[sultan]]ın ağlına saldığı islahat fikirləri Kösəm Sultanı sevindirirdi. Çünki [[Yeniçərilər|Yeniçəri Ocağı]]<nowiki/>nın ləğvi, [[qızlar ağası]] ilə birlikdə zənci [[hərəm]] ağalarının [[saray]]<nowiki/>dan qovulması kimi ağlasığmaz islahat fikirləri həm xalq, həm ordu, həm də [[saray]] içində yaxşı qarşılanmayacaqdı. Gələcəkdə baş verə biləcək fırtınanı qabaqcadan hiss edən Kösəm Sultan [[vəliəhd]] oğlu [[Şahzadə Mehmed (I Əhmədin oğlu)|Şahzadə Mehmedi]] taxt üçün hazırlamağa başladı.
Ancaq Kösəm Sultanın [[saray]]<nowiki/>dakı gücündən çəkinən [[II Osman|II. Osman]] anasının təkidi ilə [[
Xalq arasında yaratdığı qarışıqlıq və [[saray]]<nowiki/>da başlatdığı üsyanla [[II Osman|II. Osman]]ı devirən Kösəm Sultanın planları düz işləmədi və bu səbəbdən oğlu [[IV Murad|şahzadə Murad]]ın yerinə məhbus [[sultan]] [[I Mustafa|I. Mustafa]] taxta oturdu. [[I Mustafa|I. Mustafa]]<nowiki/>nın anası [[Həlimə Sultan]] və kürəkəni [[Qara Davud Paşa|Sədrəzəm Qara Davud Paşa]] tərəfindən [[II Osman|II. Osman]]ın faciəvi şəkildə edamı xalq arasında qarışıqlığa səbəb olmuşdur. Kösəm Sultan da bu qarışıqlıqda istifadə edərək sipahi dəstələrinə külli miqdarda rüşvət payladı və [[II Osman|Sultan Osman]]ın qatili [[Qara Davud Paşa|Davud Paşa]]<nowiki/>nın kəlləsini istəmə bəhanəsilə üsyançıları [[Topqapı sarayı|Topqapı Sarayı]]<nowiki/>na topladı. [[Qara Davud Paşa]]<nowiki/>nı qoruya bilməyən [[Validə sultan|Validə]] [[Həlimə Sultan]] kürəkənini üsyançılara təslim etsə də, üsyanlar dayanmadı. [[İstanbul]]<nowiki/>da baş verən qarışıqlıqlar və [[Anadolu]]<nowiki/>da alovlanan üsyanlar [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı taxtı]]<nowiki/>na dövlət işləri ilə daha yaxından məşğul olan bir [[sultan]]ın gəlməsini zəruri etdi.
Sətir 58:
Kösəm Sultan [[Anadolu]]<nowiki/>dakı üsyanları yatırmaq üçün güclü siyasət aparsa da, nəticə əldə edə bilmirdi. Təqribən 10 illik hakimiyyəti dövründə 8 [[sədrəzəm]], 9 dəftərdar dəyişdirmiş, hər zaman xalqın yanında olmuşdur. Xeyriyyə cəmiyyətləri qurmuş, borca görə məhbus olan insanların borclarını ödəyərək onları azad etmiş, kasıblar üçün aşxanalar açdırmışdır.
Keçən 10 il ərzində [[IV Murad|IV. Murad]] təlim-tərbiyə dərslərini başa çatdırmış və dövlət işləri ilə maraqlanmağa başlamışdı. Rəvayətə görə, günlərin bir günü bütün [[Yeniçərilər|yeniçəriləri]] mərasim bəhanəsi ilə [[Sultanəhməd meydanı|Sultan Əhməd Meydanı]]<nowiki/>na yığan [[Sultan]] [[IV Murad|IV. Murad]], [[yeniçərilər]]<nowiki/>dən birinin onun yaşına lağ etməsindən əsəbləşib qılıncı ilə həm [[Yeniçərilər|yeniçəri]]<nowiki/>ni, həm də atını ikiyə bölmüşdür. Bu hadisədən sonra öncə bacısı [[Ayşə Sultan]]ın əri [[Hafiz Əhməd Paşa|Hafiz Əhməd Paşanı]], daha sonra digər bacısı [[Gövhər Sultan (I Əhmədin qızı)|Gövhərxan Sultan]]ın əri [[Topal Rəcəb Paşa|Topal Rəcəb Paşanı]] edam etdirmiş, anası Kösəm Sultanı da [[
Buna baxmayaraq Kösəm Sultanın oğlu üzərindəki gücü hələ də azalmamışdı. Belə ki, [[Mahfiruz Xədicə Sultan|Mahfiruz Sultan]]ın ölümündən sonra xalaları Şahincan Xatunun himayəsində böyüyən [[şahzadə Süleyman]] və [[Şahzadə Bəyazid (I Əhmədin oğlu)|şahzadə Bəyazid]], xalasının sürgünə yollanması ilə Kösəm Sultanın insafına qalmışdılar. Kösəm Sultanın da təkidi ilə [[İrəvan|İrəvan səfəri]]<nowiki/>nə hazırlaşan [[IV Murad|IV. Murad]] 2 qardaşını da boğduraraq edam etmişdir. Beləliklə, [[Osmanlı sülaləsi|Osmanlı xanədanı]] Kösəm Sultanın övladları ilə davam edəcəkdi. Buna baxmayaraq öz oğlu [[Şahzadə Qasım]]ın edamının qarşısını ala bilmədi.
| |||