Bioloji proqres: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
== Bioloji proqres ==
 
[[Üzvi]] aləmdə növlər fərdlərin miqdarına və yaşama arealına[[areal]]ına görə bir-birindən fərqlənir. Ümumiyyətlə, [[ibtidai orqanizmlərinorqanizm]]lərin müəyyən yaşayış yerində miqdarı ali orqanizmlərə nisbətən çox olur. "Yüksək" mütəşəkkil varlıqlar, daha təkmilləşmiş uyğunlaşmalara malik olduqlarından, öz tərəqqisini fərdlərin miqdarını artırmaq yolu ilə deyil, ayrıca götürülmüş fərdlərin həyat qabiliyyətinin yüksəlməsi ilə təmin edir. Lakin bu xüsusiyyət ancaq böyük qruplardan olan orqanizmləri müqayisə etdikdə aydın görünür. Konkret bir növün [[yaşamaq uğrunda mübarizə]]də nailiyyəti isə hər şeydən əvvəl populyasiyada fərdlərin miqdarının və onun populyasiyalarınınmiqdarının artması, eləcə də növün arealının genişlənməsindən asılıdır.
 
[[A.N.Seversov]]a görə bioloji proqres bir sıra dəqiq yollarla, [[aramorfoz]]lar, [[idioadaptasiya]]lar və [[ümumi degenerasiya]] kimi morfofizioloji dəyişikliklər vasitəsilə baş verir.
Bioloji proqres orqanizmlərin mütəşəkkilliyinin həm mürəkkəbləşməsi, həm də sadələşməsi yolu ilə baş verir. Məsələn, sahibin daxilində özünəməxsus şəraitdə yaşayan orqanizmlərin əksər orqanlar sistemi faydasız olur. Bu zaman orqanizmlərdə aktiv fəaliyyət göstərməyən orqanlar [[reduksiya]] olunur, lakin sormaclar, qarmaqlar, cinsiyyət sistemi kimi orqanlar isə yaxşı inkişaf edir. Mütəşəkkilliyin belə sadələşməsi növün fərdlərinin miqdarının artmasına və onun ekoloji tərəqqəsinə səbəb olur.
 
[[Fəsilə]] və [[dəstə]]lər daxilində bioloji proqresin kriterisi fərdlərin miqdarı deyil, müxtəlif cinslərdə növlərin miqdarı və ya müxtəlif fəsilələrdə cinslərin miqdarı istifadə oluna bilər. Ayrı-ayrı dəstələr daxilində fəsilələrin miqdarı və ayrı-ayrı fəsilələr daxilində cinslərin miqdarı eyni olmur. Eləcə də cinslərdə növlərin miqdarı dəyişilir. Daha çox qrupları olan taksonlar bioloji proqressiv hesab olunur. Bu zaman qrupun müvəffəqiyyəti onun quruluşunun və ya orqanların sadələşməsi yolu ilə də baş verə bilər. Buna görə də həm ibtidai canlılar və həm də mürəkkəb ali canlı qrupları bioloji proqresdə ola bilər.