Sfalerit: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Mineral
| ad = Sfalerit – ZnS ● ● ● ● ●
| boxwidth =
| fon rəngi =
| mətn rəngi =
| şəkil =Sphalerite2.jpg
| ölçü =
| alt =
| izah =Sfalerit, Gədəbəy yatağı, Gədəbəy rayonu
| kateqoriya =
| formul =
Sətir 63:
}}
 
'''Sfalerit – ZnS ● ● ● ● ●''' - ''Kubik sinqoniya.''                                           Rast gəlmə tezliyi şkalası: hər yerdə rast gələn.                              
 
== Növ müxtəliflikləri ==
Sətir 69:
 
== Xassələri ==
RRəng – açıq-qəhvəyidən qaraya qədər, hərdənbir – sarı, yaşıl, qırmızı, narıncı, bəzən rəngsiz; CMineralın cizgisinin rəngi – ağ, sarı, boz; PParıltı – yarımmetal, almaz, qatran; ŞŞəffaflıq – qeyri-şəffaf, hərdənbir yarımşəffaf, bəzən şəffaf; SXSıxlıq – 3,9-4,1; SSərtlik – 3,5-4; Kövrəkdir; ARAyrılma – {110} rombododekaedr üzrə altı istiqamətdə tam mükəmməl; SNSınıqlar – pilləvari: LLüminessensiya – sürtüldükdə və ya sındırıldıqda bəzən fosforessensiya müşahidə olunur; BXBaşqa xassələr – piroelektrik xassəsi ilə səciyyələnir; MMorfologiyaXXkristallar: tetraedrik, hərdənbir rombododekaedrik; İİkiləşmə: {111} üzrə tez-tez qeyd olunur; AMineral aqreqatları: dənəvər və sıx kütlələr, ara-sıra kollomorf-zonal, böyrəkvari, qlobulyar aqreqatlar, qabıqlar, stalaktitlər.
 
== Mənşəyi və yayılması ==
Adətən hidrotermal yataqlarda, bəzən skarnlar içərisində yerləşən qurğuşun - sink yataqlarında qeyd olunur. Sfalerit fumarollar ilə də əlaqədar olaraq yaranır. İri bütöv filiz cisimləri və püruzları çökmə süxurlar içərisində yerləşən stratiform tipli yataqlarda qeyd olunur. Bəzən fosforit, pirit və siderit konkresiyalarının tərkibində iştirak edir. Ay süxurlarında və bəzi meteoritlərdə tapılmışdır. BRBirlikdə rast gəldiyi minerallar: [[Qalenit (mineral)|qalenit]], [[Xalkopirit (mineral)|xalkopirit]], [[Pirit (mineral)|pirit]], [[Pirrotin (mineral)|pirrotin]], [[Tetraedrit (mineral)|tetraedrit]], [[tennantit]], [[kvars]], [[Barit (mineral)|barit]], [[Kalsit (mineral)|kalsit]]. YMineralın tapıldığı yerlər: Broken-Xill ([[Avstraliya]]); Sumeb ([[Namibiya]]); Prşibram, Kölerqrund ([[Çexiya]]); Olkuş ([[Polşa]]); Madan ([[Bolqarıstan]]); Uralın bir sıra kolçedan-polimetal obyektləri, Dalneqorski yatağı ([[Rusiya]]), Jayrem ([[Qazaxıstan]]); Sullivan ([[Kanada]]); «Missisipi vadisi tipli» çoxsaylı başqa yataqlar ([[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]) və b. [[Azərbaycan|Azərbaycanda]] filizlərinin sənaye əhəmiyyətli əsas minerallarından biri sfalerit olan bir sıra kolçedan və polimetal yataqları (Filizçay, Katex, Katsdağ, Mehmana, Gümüşlük, Ağdərə və s.) məlumdur. Sfaleritə həmçinin bəzi digər filiz obyektlərində də rast gəlinir.
 
== Tətbiqi ==
Sink almaq üçün ən mühüm xammaldır. Sfaleritin izomorf qarışıqlarının – kadmium, indium, germanium, qallium, selen və tellurun mənbəyidir.
 
== Həmçinin bax ==
* [[Qalenit (mineral)|Qalenit]]
* [[Kvars]]
* [[Xalkopirit (mineral)|Xalkopirit]]
* [[Pirit (mineral)|Pirit]]
* [[Pirrotin (mineral)|Pirrotin]]
* [[Tetraedrit (mineral)|Tetraedrit]]
* [[Barit (mineral)|Barit]]
* [[Kalsit (mineral)|Kalsit]]
 
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.minerals.net/mineral/sphalerite.aspx THE MINERAL SPHALERITE]
 
== Mənbə ==