Qaraçələbizadə Əbdüləziz Əfəndi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 2:
== Həyatı ==
[[1592]]-ci ildə [[Bursa]]<nowiki/>da məşhur Qaraçələbizadə ailəsində dünyaya gəlmişdir. Atası Rumeli [[qazı]]<nowiki/>sı olaraq çalışmış Hüsaməddin Əfəndidir. [[1598]]-ci ildə atası vəfat etmiş, bu səbəbdən uşaqlıq illərini [[Anadolu]]
[[I Mustafa]]<nowiki/>nın ikinci dəfə taxta çıxarılması və [[II Osman]]ın qətli ilə nəticələnən [[Fateh məscidi]] hadisələrinə ([[1623]]) qarışmış, ardından [[Bursa]]<nowiki/>dakı Molla Hüsrəv [[mədrəsə]]<nowiki/>sinə təyin olundu və [[İstanbul]]<nowiki/>dan uzaqlaşdırıldı. Ancaq [[IV Murad]]ın
[[1624]]-cü ilin [[aprel]] ayında Yenişəhər, [[1626]]-cı ildə [[Məkkə]], ardından [[Ədirnə]] və [[İstanbul]] ([[yanvar]] [[1634]]) [[qazı]]<nowiki/>sı seçildi. Bu vəzifədə ikən [[İstanbul]]<nowiki/>da yaranan yağ qıtlığında təqsirkar görüldü və bu səbəblə [[IV Murad]] Əbdüləziz Əfəndinin dənizdə boğdurulması haqda fərman yazdı. Ancaq [[sədrəzəm]] [[Bayram Paşa]]<nowiki/>nın müdaxiləsi ilə xilas olan Əbdüləziz Əfəndi [[Kipr adası]]<nowiki/>na sürgün edildi.
[[1636]]-cı ilin [[fevral]] ayında bağışlandı və [[İstanbul]]<nowiki/>a geri döndü. Ancaq [[IV Murad]]ın vəfatına qədər heç bir vəzifəyə təyin olunmadı. Qaynı [[Əbu Səid Mehmed Əfəndi]]<nowiki/>nin [[şeyxülislam]]<nowiki/>lığı dönəmiində [[Kiçik Asiya|Anadolu]]
[[I İbrahim (sultan)|I İbrahim]]<nowiki/>in taxtdan endirilməsində önəmli rol oynadı. Şahzadə Mehmedin ([[IV Mehmed]]) sağ qoltuğundan tutaraq taxtın yanına qədər gətirən Əbdüləziz Əfəndi [[I İbrahim (sultan)|I İbrahim]]<nowiki/>in etirazlarına sərt cavablar vermiş, hətta bəzi mənbələrə görə onu təhqir etmişdir. Ancaq [[I İbrahim]]<nowiki/>in qətlə yetirilməsində xəbərdar olmadığını deyərək özünü müdafiə etdi. Bu səbəblə [[Validə sultan|Validə]] [[Kösəm Sultan]]<nowiki/>la münasibətləri korlandı. <ref name=":0" />
[[IV Mehmed]]<nowiki/>in [[Cülus|cülus mərasimi]]<nowiki/>nin ardından [[9 avqust]] [[1648]]-ci ildə Rumeli
4 aylıq [[şeyxülislam]]<nowiki/>lıq illərində qədim adətlərə önəm vermiş, [[müdərris]]<nowiki/>lərin təyinatı ilə məşğul olmuşdur. Ancaq baş verən siyasi hadisələr səbəbilə vəzifədə çox qala bilməmişdir. [[Validə sultan|Validə]] [[Kösəm Sultan]]ın da qətli ilə nəticələnən [[1651]] tarixli [[saray]] çevrilişi əsnasında [[Yeniçərilər|yeniçəri ağaları]]<nowiki/>nı dəstəkləyən Əbdüləziz Əfəndi [[saray]] çevrilişinin ardından [[3 sentyabr]] [[1651]]-ci ildə vəzifədən alındı və [[Xios|Saqqız adası]]<nowiki/>na sürgün edildi.
|