Öküz Mehmed Paşa: Redaktələr arasındakı fərq

{{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı='''Öküz Mehmed Paşa'''|adın originalı=ثور مهمد باسا|portret=|portretin ölçüsü=300|izah=|titul=[[Durğunluq dönəmi Osmanlı sədrəzəmləri|Osmanlı sədrəzəmi]]|dövr əvvəl=[[17 oktyaroktyabr]] [[1614]]|dövr son=[[17 noyabr]] [[1616]]|sələfi=[[Nasuh Paşa]]|xələfi=[[Kürəkən Xəlil Paşa]]|titul_2=[[Durğunluq dönəmi Osmanlı sədrəzəmləri|İkinci səltənət dövrü]]|bayraq_2=|bayraq2_2=|dövr əvvəl_2=[[18 yanvar]] [[1619]]|dövr son_2=[[23 dekabr]] [[1619]]|sələfi_2=[[Kürəkən Xəlil Paşa]]|xələfi_2=[[İstanköylü Çələbi (Gözəlcə) Əli Paşa]]|titul_3=|bayraq_3=|bayraq2_3=|dövr əvvəl_3=|dövr son_3=|sələfi_3=|xələfi_3=|doğum tarixi=?|doğum yeri=[[İstanbul]]|ölüm tarixi=[[23 dekabr]] [[16191621]]|ölüm yeri=[[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]]|sülaləsi=|atası=|anası=|həyat yoldaşı=[[Gövhər Sultan (I Əhmədin qızı)|Gövhər Sultan]]|uşaqları=|imzası=}}'''Öküz Mehmed Paşa''' (ö. [[23 dekabr]] [[16191621]]) — [[I Əhməd]] və [[II Osman]] səltənətlərində 2 dəfə - ümumilikdə 3 il 7 gün müddətinə [[sədrəzəm]] olmuş [[Osmanlı Dövləti|Osmanlı dövlət]] adamıdır. [[I Əhməd]]<nowiki/>in qızı [[Gövhər Sultan (I Əhmədin qızı)|Gövhər Sultan]]<nowiki/>la evlənmiş, bu səbəbdən ''Kürəkən Mehmed Paşa'' olaraq da tanınmışdır. Nəsli günümüzə qədər davam edən Öküz Mehmed Paşa vəfat edəndə Ayşə və Əli adında iki övladı var idi.

[[İstanbul]]<nowiki/>da öküz nalbəndliyi ilə məşğul olan Qara Həsən adlı bir kəndlinin oğludur. [[1567]]-ci ildə [[saray]]<nowiki/>a alınaraq burada təhsil almağa başlamışdır. Ardından müxtəlif vəzifələrə gətirilərək [[1606]]-cı ildə silahdarlığa yüksəldi. [[I Əhməd]] dönəmində [[vəzir]]<nowiki/>lik rütbəsi verildi və Yəmənli Həsən Paşanın yerinə [[1 aprel]] [[1607]] tarixində [[Misir]] [[bəylərbəyi]] seçildi. Bu vəzifədə ikən bölgədə mərkəzi hakimiyyətə tabe olmayan siyasi qruplara qarşı siyasi tədbirlər gördü. Bu səbəbdən yerli qaynaqlarda ikinci [[Misir]] fatehi olaraq anılmışdır. 5 ilə yaxın davam etdirdiyi [[Misir]] bəylərbəyliyi illərində bölgədə güclü [[memarlıq]] fəaliyyəti ilə də məşğul olmuşdur.<ref>Târîh-i Âl-i Osmân, s. 43</ref><ref>Safî Mustafa, II, vr. 119a-139a</ref>

Misirdə[[Misir]]<nowiki/>də gördüyü xidmətləri mükafatlandırmaq üçün [[1611]]-ci ilin sentyabrında[[sentyabr]]ında paytaxta[[paytaxt]]<nowiki/>a çağırıldı. Hələ yolda ikən [[Kürəkən Xəlil PaşanınPaşa|Xəlil Paşa]]<nowiki/>nın yerinə [[kaptan-ı dərya]] olduğu haqda fərman aldı. Bu əsnada padşahın[[padşah]]ın qızı Gövhərxan[[Gövhər SultanaSultan (I Əhmədin qızı)|Gövhər Sultan]]<nowiki/>a namizəd oldu. Paytaxtda[[Paytaxt]]<nowiki/>da qaldığı bu günlərdə Atmeydanında[[Sultanəhməd meydanı|Atmeydanı]]<nowiki/>nda yerləşən [[İbrahim Paşa SarayındaSarayı]]<nowiki/>nda qalmışdır. İstanbula[[İstanbul]]<nowiki/>a möhtəşəm bir mərasimlə daxil olan Mehmed Paşa ilə [[Gövhər SultanınSultan (I Əhmədin qızı)|Gövhər Sultan]]ın nigahı o günlərdə bağlandı.<ref name=":0">Topçular Kâtibi Abdülkadir Efendi, s. 480-482</ref> [[27 sentyabr]] [[1612]] tarixində [[sədrəzəm]] [[Nasuh Paşa]] ilə paytaxta[[paytaxt]]<nowiki/>a gələn [[Səfəvi]] elçisini qarşılamaq üçün 900 nəfərlik heyəti ilə qarşılama mərasimində iştirak etmişdir. [[Nasuh Paşa]] ilə [[I ƏhmədinƏhməd]]<nowiki/>in böyük qızı [[Ayşə SultanınSultan (I Əhmədin qızı)|Ayşə Sultan]]ın [[16 oktyabr]] [[1612]] tarixində baş tutan nigah mərasimində sədrəzəmin[[sədrəzəm]]<nowiki/>in vəkili olmuş, nigahın ardından Ədirnəyə[[Ədirnə]]<nowiki/>yə gedən [[I ƏhmədinƏhməd]]<nowiki/>in yerinə 5 ay müddətinə [[Regent|taxt naibi]] olmuşdur. Padşahın[[Padşah]]ın paytaxta[[paytaxt]]<nowiki/>a dönməsinin ardından sahillərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə [[Kipr (ada)|Kipr]] və [[Beyrut]] istiqamətində səfərə çıxdı. Ancaq səfər dönüşü donanmadan ayrılan 10 gəminin [[Florensiya]] gəmilərinə hücum etməsi və ardından məğlub olması səbəbilə döndükdən bir neçə gün sonra ikinci [[Vəzir|vəzirlik]] rütbəsilə saxlanılmaqla [[kaptan-ı dəryalıqdandərya]]<nowiki/>lıqdan alındı.<ref>Mehmed b. Mehmed er-Rûmî [Edirneli]nin Nuhbetü’t-tevârîh ve’l-ahbâr’ı, s. 685</ref>