Maqsud Cavadov: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 44:
O, 1943-cü ildə Respublikanın Əməkdar Müəllimi, 1962-ci ildə isə respublikanın Əməkdar Elm Xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür. M.Cavadov SSRİ dövrünün ən yüksək mükafatı olan Lenin ordeni ilə, iki dəfə Qırmızı Əmək Bayrağı və Şərəf Nişanı Ordenləri ilə təltif olunmuşdur.
niversitet tələbələri üçün o vaxtlar Azərbaycan dilində tədris ədəbiyyatının az olması çətinliklər yaradırdı. Bunu nəzərə alan M.Cavadov Azərbaycan dilində “Həndəsə kursunun əsasları”, “Vektor hesabı”, “Afin və npodektiv çevirmələr”, “Böyük rus alimi N.İ.Laboçevski” və sair kitablar yazıb nəşr etdirmişdir. Rus dilindən analitik həndəsəyə, ali cəbrə, astronomiyaya aid bir çox kitabları Azərbaycan dilinə tərcümə etdirmişdir. 1957-ci ildə Kazan Dövlət Universitetində M.Cavadov Cəbrlər üzərində qurulan həndəsələr mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş və 1959-cu il iyul ayının 18-də ona doktorluq diplomu verilmişdir.
Maqsud Cavadov namizədlik müdafiəsini Moskva Dövlət Universitetində R.K.Rausevskinin rəhbərliyi ilə müdafiə etmişdir. 1946-cı ildə o, M.Cavadovu B.A.Rozenfeldlə tanış edir. Həmin vaxtda M.Cavadov BDU-da elmi işlər üzrə prorektor, həm də kafedra müdiri işləyirdi. Bu səlahiyyətlərindən istifadə edərək istedadlı, gənc B.A.Rozenfeldi Bakıya, BDU-da işləməyə dəvət edir və onun işləməsinə şərait yaradır. B.A.Rozenfeld BDU-da M.Cavadovun təklifi ilə riyaziyyatın tarixi haqqında mühazirələr oxuyur. O vaxtlar SSRİ məkanında, o cümlədən Azərbaycanda Ömər Xəyyamın, Nəsirəddin Tusinin riyaziyyata aid əsərləri haqqında heç bir məlumat yox idi və ya çox az idi. B.A.Rozenfeld riyaziyyatın tarixinə dair mühazirələrə hazırlaşarkən, ingilis və ərəb dillərindəki mənbələrdən bu Şərq alimləri haqqında məlumatları toplayır və onları rus dilinə tərcümə edib nəşr etdirir. N.Tusinin ərəb dilində yazılmış “Ekvilidin başlanğıclar əsərinin şərhi”, Amerikada ingilis dilində nəşr olunmuş “Ekvlid, Tusi və Şakerri” əsərini rus dilinə tərcümə edir. Tusinin Marağa rəsədxanasındakı fəaliyyətini rus dilinə çevirməklə yanaşı, onlara şərh yazır. Gənc Azərbaycan riyaziyyatçılarını bu işlərə cəlb edir. Nəticədə, BDU-da bu işləri davam etdirən, genişləndirən R.Sultanov, N.Abbasov, S.Qasımova, M.Əkbərov kimi alimlər yetişir. B.Raşevski M.Cavadovun doktorluq işinə məsləhətçi olur.
Həbib Məmmədbəyli, Məmmədağa Soltanov, Nadir İbrahimov bu tərcümələr sayəsində N.Tusinin, Ö.Xəyyamın, Əl-Biruninin, Uluqbəyin işləri ilə tanış olurlar, astronomiya sahəsində irəliləyişlər olur. Sonralar o dövr üçün inşa olunur və orada aktual elmi işlər aparılır. Bütün bu elmi işlərin ilhamçısı Maqsud Cavadov olur.
| |||