07:11, 10 iyul 2017 tarixindəki versiya redaktə Salmanland (müzakirə \| töhfələr) 504 redaktə →‎Xarici keçidlər ← Əvvəlki redaktə		07:37, 10 iyul 2017 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Salmanland (müzakirə \| töhfələr) 504 redaktə →‎Atom modelləri Sonrakı redaktə →
Sətir 6: == Atom modelləri == ~~=== '''Hind-Asiya modeli'''. ===~~ ~~Qədim Hindlilər və asiyalılar hesab edirdilər ki, görünən hər şey atomdur. Bu atomun ən primitiv modelidir.~~ === '''Demokrit- Levkipp modeli''' === Demokrit hesab edirdi ki, istənilən əşyanın xarakteri – onun kütləsi, forması və s. onun atomlarınn xassələri ilə təyin olunur. Məsələn, alovda atomlar daha itidir, buna görə də o yanma qabiliyyətinə malikdir. Bərk cisimlərdə onlar kələ-kötürdülər, ona görə də, onlar bir-biri ilə möhkəm əlaqədə olurlar, suda onlar hamardırlar, bu da suyun axmasına imkan verir. İnsan qəlbi (ruhu da) də Demokritə görə atomlardan təşkil olunmuşdur. Demokrit öz hipotezini atomistlik adlandırırdı. Demokrit ilə yanaşı onun müəllimi Levkipp də atomist olmuşdur. Həmin dövrdə atomistlik hipotezinin qəbul olunmamasının səbəbi Demokrit və Levkippdən daha şöhrətli olan Aristotelin (Ərəstu, Ərəstun) atomu qəbul etməməsi idi. O qəbul edirdi ki, Demokritin atom hipotezinin əsas hissəsi olan boşluq mövcud ola bilməz. Hətta o belə bir postulatın müəllifi idi *'''Nature not abhorret vakuum (Təbiət boşluğa dözmür).<ref name="ICES">{{cite book\|author=E.Məmmədov,N.Abışov,R.Süleymanov,E.Allahyarov\|title=Uşaqlar üçün Ensiklopediya.Kimya\|date=2008\|publisher="Şərq-Qərb" nəşriyyatı\|location=Bakı\|page=səh 44\|accessdate=9 iyul 2017}}</ref>''' ~~=== '''Dalton modeli''' ===~~ Bu postulat uzun müddət aristotel fizikasının əsas postulatı olmuşdur. ~~Con Daltona görə atomlar müəyyən üsulla birləşib molekul olurlar. Onlar sərbəst halda olmur.~~ ~~=== '''Bertselius modeli (Atomun dualist modeli).''' ===~~ Yakob Bertseliusa görə atomlar yükə malikdir və beləcə molekul əmələ gəlir. Brtseliusa görə atomların yükü ya müsbət, ya da, mənfidir. Buna görə də o, bəsit maddə anlayışına inanmırdı. === '''[[J. J. Thomson\|Tomson]] modeli.''' === Alimlər atomun bərabər sayda müsbət və mənfi yüklü zərrəciklərdən təşkil olunduğunu XIX əsrin əvvəllərindən bilirdilər. İngilis fiziki C.C.Tomson (qısaca Ci- Ci<ref name="ICES">{{cite book\|author=E.Məmmədov,N.Abışov,R.Süleymanov,E.Allahyarov\|title=Uşaqlar üçün Ensiklopediya.Kimya\|date=2008\|publisher="Şərq-Qərb" nəşriyyatı\|location=Bakı\|page=səh 58\|accessdate=9 iyul 2017}}</ref>) 1897-ci ildə elektronu kəşf etdi və müəyyən olundu ki, elektron hidrogen atomunun kütləsindən təxminən 2000 dəfə kiçikdir. Bir tərəfdən bu fakta, digər tərəfdən atomun neytral olması faktına əsaslanaraq Ci- Ci 1903-cü ildə atomun quruluşunun ikinci modelini irəli sürür.<ref name="Fizika">{{cite book\|author=M.Murquzuv,R.Abdurazaqov,R.Əliyev,D.Əliyeva\|title=Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün fizika fənni üzrə dərslik\|date=2016\|publisher="Bakı" nəşriyyatı\|location=Bakı\|page=səh 174\|accessdate=9 iyul 2017}}</ref> ~~[[J. J. Thomson\|Tomson]] atomu içərisində yüklənmiş elektron olan cisim kimi təsvir edir. Bu model atomun xassələrini açmırdı.~~ === '''Saturn modeli.''' === [[1904]]-cü il. Burada atom ətrafında orbit üzrə elektronlar fırlanan kiçik müsbət yüklü nüvədən ibarətdir.

Atom: Redaktələr arasındakı fərq