Turmalin: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
kRedaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Mineral
| ad = Turmalin
| boxwidth =
| fon rəngi =
Sətir 7:
| ölçü =
| alt =
| izah =Turmalin, Gədəbəy rayonu
| kateqoriya =
| formul =
Sətir 63:
}}
'''Turmalin qrupu● ● ● ●''' - ''triqonal sinqoniya.'' Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn.
Ümumi formulu XY<sub>3</sub>Z<sub>6</sub> [(O,OH,F)<sub>4</sub> | (BO<sub>3</sub>)<sub>3</sub>| Si<sub>6</sub>O<sub>18</sub>] olan borosilikatlarla təmsil edilmişdir: burada X = Na, Ca, K; Y=Al, Fe<sup>2+</sup>, Fe<sup>3+</sup>, Li, Mg, Mn<sup>2+</sup>; Z=Al, Cr<sup>3+</sup>, Fe<sup>3+</sup>, V<sup>3+</sup>.İzomorf əvəzlənmələrin geniş təzahürü ilə səciyyələnən qrupun kənar üzvləri bunlardır:
Sətir 72:
'''Elbait''' – Na (Li, Al)<sub>3</sub> Al<sub>6</sub> [(OH,F)<sub>4</sub> | (BO<sub>3</sub>)<sub>3</sub> | Si<sub>6</sub>O<sub>18</sub>]
== Növ müxtəliflikləri ==
Axroit – rəngsiz, indiqolit – göy, rubellit – çəhrayı, siberit – moruğu, verdelit – yaşıl turmalinlərdir.
== Xassələri ==
== Mənşəyi və yayılması ==
Turmalinlər qranitlərdə və qranit peqmatitlərində geniş yayılmışdır. Hidrotermal turmalin kvars-turmalin damarlarında, qalay filizi, kolçedan, qurğuşun-sink yataqlarında qeyd edilir. Metasomatik proseslərin məhsulu kimi qreyzenlərdə, skarnlarda və törəmə kvarsitlərdə müşahidə edilir. Metamorfik süxurlarda – fillitlərdə, kristallik şistlərdə və qneyslərdə rast gəlir. Çökmə süxurlarda turmalin qırıntı və autigen mineral kimi iştirak edir. Kimyəvi dayanıqlı mineral kimi səpintilərdə toplanır.
== Tətbiqi ==
Şəffaf, gözəl boyanmış yaşıl, çəhrayı və polixrom turmalinlər qiymətli zərgərlik daşlarıdır. Turmalin piro- və pyezoelektrik xammalı kimi radiotexnikada və optik cihazqayırmada istifadə edilir.
==
* [[Kassiterit]]
"Azərbaycan mineralları" // Bakı, "Nafta-Press" nəşriyyatı, 2004 ''▼
* [[Kvars]]
* [[Muskovit (mineral)|Muskovit]]
* [[Biotit (mineral)|Biotit]]
* [[Siderit]]
* [[Maqnezit]]
* [[Xloritlər]]
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.minerals.net/gemstone/tourmaline_gemstone.aspx THE GEMSTONE TOURMALINE]
[[Kateqoriya:Azərbaycan mineralları]]▼
== Mənbə ==
▲[[Kateqoriya:Azərbaycan mineralları]]''
|