Radiokarbon tarixləndirmə üsulu: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Kateqoriya:Radiometrik tarixləşdirmə əlavə olundu HotCat |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 2:
'''Radiokarbon tarixləşdirmə üsulu''' - [[karbon]]un radioaktiv [[izotop]]u olan radiokarbonun xüsusiyyətlərini istifadə edərək obyektin yaşının müəyyən edilməsidir. Bu üsul [[1940-cı il]]in sonlarında Villird Libi tərəfindən kəşf edilib və az bir müddətdə [[arxeologiya|arxeoloq]]lar üçün standart alətə çevrilib.
Radiokarbon üsulu - izotop yaş təyinində işlədilən üsul. İlk dəfə Libbi (Libby, 1949) tərəfindən nisbətən cavan obyektlərin yaşını təyin etmək üçün təklif olunmuşdur. Karbonun C14 izotopunun parçalanmasına əsaslanır. C14 atmosferin üst təbəqələrində kosmik şüaların neytronlarının atmosfer azotun nüvəsinə təsiri nəticəsində yaranır: N14+nC14+p. C14 oksidləşib CO2 formasına keçir və atmosferin aktiv olmayan CO2 ilə qarışır. Atmosfer CO2 ilə okeanın CO2 arasında gedən mübadilə nəticəsində C14 həll olmuş karbonatlar və bikarbonatlarla qarışır. Canlılar atmosferdən aktiv olmayan CO2 ilə birlikdə C14 də mənimsəyir. Bitkilər və heyvanlar məhv olandan sonra, yaxud dəniz dibinə karbonatlar çökəndə atmosferdən artıq C14 mənimsənilmir, əksinə, toplanmış C14 miqdarı radioaktiv parçalanma nəticəsində azalmağa başlayır. Tədqiq olunan obyektlərdəki C14 konsentrasiyasını (miqdarını) onlara uyğun müasir obyektlərdəki miqdarla müqa¬yisə etməklə tədqiq olunan obyektin izotop yaşı təyin edilir. Radiokarbon üsulu nəinki dördüncü dövr geologiyasında, habelə başqa elmi sahələrdə (arxeologiya, botanika və b.) də geniş tətbiq edilir.
== Mənbə ==
* {{Kitab3|müəllif=|başlıq=Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti|yer=Bakı|nəşriyyat=Nafta-Press|il=2006|səhifələr=679}}
== İstinadlar ==
| |||