08:46, 14 iyul 2017 tarixindəki versiya redaktə Gulya S-va (müzakirə \| töhfələr) Təsdiqlənmiş istifadəçilər, Təcrübəli istifadəçilər 12.403 redaktə Redaktənin izahı yoxdur ← Əvvəlki redaktə		12:18, 14 iyul 2017 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Gulya S-va (müzakirə \| töhfələr) Təsdiqlənmiş istifadəçilər, Təcrübəli istifadəçilər 12.403 redaktə Redaktənin izahı yoxdur Sonrakı redaktə →
Sətir 1: ~~{{İş gedir}}~~ ~~{{mənbə azlığı}}~~ {{Şəhər \|Şəhərin adı = Axen Sətir 36 ⟶ 34: \|İnternet saytı = [http://www.aachen.de/ www.aachen.de] }} [[Şəkil:Aachen Germany Imperial-Cathedral-01.jpg\|thumb\|300px]]▼ '''Aaxen''' — [[Almaniya]]nın qərbində [[Şimali Reyn-Vestfaliya]] vilayətində, Hollandiya və Belçika ilə sərhəd bölgədə yerləşən bir şəhərdir. Əhalisi 251.1 min (2005) nəfərdir. Şəhərdə əsas texiniki universitetlərdən biri olan "Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule" yerləşir. Eyni zamanda şəhər böyük bir dəmiryolu mərkəzidir. Dəmir sənayesi ilə bərabər toxuma, şüşə, qida və kimya sənayeləri də inkişaf edib. Şəhərin ətrafında olan mədənlər Romalıların dövründən istismardadır. '''Aaxen''' (Axen) — [[Almaniya]]nın qərbində [[Şimali Reyn-Vestfaliya]] vilayətində, [[Hollandiya]] və [[Belçika]] ilə sərhəd [[bölgə]]də yerləşən bir [[şəhər]]dir. [[Əhali]]si 258.380 min (2009) nəfərdir. Şəhərdə əsas texiniki [[universitet]]lərdən biri olan "''Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule''" yerləşir. == Tarixi oçerk == Sətir 44: [[1562-ci il]]də [[kral]]ların tacqoyma mərasimi Frankfurt-Mayn [[şəhər]]inə köçürüldükdən sonra tənəzzülə uğramışdır. [[1794-cü il]]də [[fransızlar]] tərəfindən [[işğal]] olunan Axen [[Vyana konqresi]]nin qərarı ilə [[Prussiya]]nın [[ərazi]]sinə qatılmışdır ([[1815]]). [[1871-ci il]]dən [[Almaniya]]nın tərkibindədir. [[1943]]–[[1945\|45]]-ci illərdə böyük dağıntılara məruz qalmışdır. Şəhərdə imperator Böyük I Karl saray kompleksinin (8–9 əsrlər) qalıqları saxlanılmışdır. Axen saray kompleksinin ətrafında inkişaf etmişdir. ▲[[Şəkil:Aachen Germany Imperial-Cathedral-01.jpg\|250px\|thumb\|~~300px~~left]] == Nəqliyyat ==▼ Mühüm nəqliyyat qovşağıdır. Daha çox dəmiryol Moskva–Berlin–Paris transavropa dəmiryol magistralı Axendən keçir. Sərnişin dövriyyəsinin həcminə görə ölkədə ilk yerlərdən birini tutur. ▼ == Mədəniyyət müəssisələri == Axen [[1238-ci il]]dən [[xristian]] müqəddəs əşyalarının nümayiş olunduğu mərkəzə və [[katoliklər]]in ziyarətgahına çevrilmişdir. [[Ümumdünya irsi]]nin siyahısına salınmış baş [[kilsə]] (burada [[1531-ci il]]ədək 32 alman imperatorunun tacqoyma mərasimi keçirilmişdir), imperator saray kapellası (786–798, memar Metsli Odo; Karolinqlər intibahı [[dövr]]ünün ən parlaq [[memarlıq]] nümunəsi), [[qotik]] üslubda Qroshauz (keçmiş ratuşa, [[1267]], hazırda şəhər arxivi), Ratuşa (təqribən [[1333]]–[[1376\|76]], [[1898]]–[[1902]]-ci illərdə yenidən qurulmuşdur; [[imperator]] zalında Axen Retelin I Karlın [[həyat]]ından bəhs edən [[freska]]ları, [[1840]]–[[1851\|51]]), [[barokko]] üslubunda fəvvarə və I Karlın tunc heykəli ([[1620]]), Elizen -brunnen fəvvarəsi ([[1822]]–[[1827\|27]], [[memar]] Y.A. Kremer) Axenin ən məşhur [[memarlıq]] [[abidə]]lərindəndir. Ali texniki məktəb ([[1870]]; [[1880-ci il]]dən [[universitet]] statusu), Müqəddəs Qriqori kilsə musiqisi ali məktəbi ([[1881]]), kütləvi kitabxana ([[1831]]), Syurmondt ([[1882]], antik və [[Avropa]] [[incəsənət]]i), diyarşünaslıq, “''Kuven-Muzeum''” (18–19-cu əsrlər, dekorativ tətbiqi sənət), beynəlxalq qəzet ([[1885]]) [[muzey]]ləri, şəhər teatrı ([[1751]]), “''Qrents land teater''″, “''Blekaut''” teatrı; musiqili teatr ([[2000]]) var. == İqtisadiyyatı == Axenin [[iqtisadiyyat]]ında əsas yeri xidmət sferası tutur. Axen elmi-tədqiqat və təcrübə-konstruktor işləmələri, işgüzar xidmətlər və [[ticarət]] (o cümlədən beynəlxalq) üzrə böyük mərkəzdir. Maşınqayırmanın [[elektrotexnika]], [[elektronika]], [[kömür]] [[sənaye]]si üçün avadanlıq istehsalı sahələri ən çox inkişaf etmişdir. Burada çoxsaylı elmi kadrlar cəmləndiyindən elmtutumlu istehsal (o cümlədən təcrübə-sınaq işləri), sürətlə inkişaf edir. Axen [[Almaniya]]nın ən böyük [[daş kömür]] hövzələrindən birinin mərkəzidir. [[Şəhər]]in sənayesi kömür hasilatı üzrə ixtisaslaşmışdır. Axendə [[kimya]], rezin-texnika, yeyinti, [[toxuculuq]], şüşə-keramika sənayesi [[müəssisə]]ləri fəaliyyət göstərir. Şəhərin ətrafında olan mədənlər Romalıların dövründən istismardadır Axenin 20 km-liyində Yulix nüvə tədqiqatları mərkəzi yerləşir. Axen balneoloji [[kurort]]dur. Əsas təbii müalicə amili çoxsaylı (təqribən 40) termal (temperatur 75<sup>°</sup> C-yədək, Mərkəzi Avropada ən isti) mineral [[bulaq]]lardır. ▲== Nəqliyyat == ▲~~Mühüm~~Eyni zamanda şəhər böyük bir dəmiryolu mərkəzi və mühüm [[nəqliyyat]] qovşağıdır. Daha çox dəmiryol Moskva–Berlin–Paris transavropa dəmiryol magistralı Axendən keçir. [[Sərnişin]] dövriyyəsinin həcminə görə ~~ölkədə~~[[ölkə]]də ilk yerlərdən birini tutur. <ref name=":0">{{AME\|1\|210-211}}</ref> == Partnyor şəhərlər == Sətir 68 ⟶ 74: * {{TUR}} [[Sarıyer]] 2013 \|} ~~həmçinin~~ {\| style="padding:0 1em;" \| style="vertical-align:top;" \| Sətir 76 ⟶ 81: == Həmçinin bax == [[Aaxen kafedralı]] == İstinadlar ==▼ {{İstinad siyahısı}}▼ == Xarici keçidlər == {{Commons}}▼ {{Wikisource}}▼ {{Wikiquote}}▼ {{Wikivoyage}}▼ [http://www.aachen.de/ Webauftritt der Stadt Aachen] * [http://stadtgeschichte.isl.rwth-aachen.de/wiki/Hauptseite Portal Stadtgeschichte des Arbeitskreises Denkmalpflege als Wiki] Sətir 90 ⟶ 89: * [http://www.aachen-stadtgeschichte.de/ Aachener Stadtgeschichte] − Fotos, historische Hintergründe sowie Artikel zur Stadtentwicklung zwischen 1850 & 1985 ▲{{Commons}} ~~{{Almaniya-qaralama}}~~ ▲{{Wikisource}} ▲{{Wikiquote}} ▲{{Wikivoyage}} {{Almaniya şəhərləri}} ~~{{Commons2\|Category:Aachen}}~~ ▲== İstinadlar == ▲{{İstinad siyahısı}} [[Kateqoriya:Aaxen\| ]]

Aaxen: Redaktələr arasındakı fərq