Yenikənd (Qəbələ): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tənzimləmə using AWB |
kRedaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{iş gedir}}
{{Kənd
|ad = YENİKƏND
Sətir 36 ⟶ 37:
'''Yenikənd''' ({{lang-lez|ЦIийихуьр}}) — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Qəbələ rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində kənd.
==Coğrafiyası==
Yenikənd. Vaxtilə [[Laza (Qəbələ)|Lazadan]] yuxarıda, Muçuq şəlaləsinə yaxın ərazidə məskunlaşan əhali [[1955-ci il|1955-ci ildən]] Düzyengicədə buranın təməlini qoyublar. İndi oralara ancaq yaylağa dönürlər. 1915 nəfər əhalisi var və kəndin 30 ailəsi yenə köçəri həyat sürür. Belə ki, [[Kürdəmir|Kürdəmirdə]] 3 min hektar qışlaq sahələri olduğundan [[qoyunçuluq]] inkişaf edib. 15 mindən artıq qoyun-quzuları var. [[Kənd|Kənddə]] isə iki minə yaxın iri buynuzlu mal-qara saxlanılır. Zəhmətə bağlı insanlar alın təri ilə özlərinə rahat yaşayış yaradıblar.<ref name="Məhyəddinqızı 2009">Şəlalə Məhyəddinqızı, "Qəbələ Qafqazın incisi", Bakı, "Oğuz Eli", 2009.</ref>
Kənddə 500 nəfər şagirdin təhsil aldığı və 50-dən yuxarı müəllimin çalışdığı orta [[Məktəb|məktəbdə]] isə tədrisin keyfiyyəti barəsində onu demək olar ki, hər il ali məktəblərə qəbul olunanlar arasında [[Yenikənd]] sakinləri də az deyil. [[Əhali|Əhalinin]] təhsil səviyyəsi yüksək olduğundan burada digər bir məktəbin də tikilməsi məqsədəuyğun hesab edilib. 480 şagird yeri olan, iki mərtəbəli və müasir səviyyədə təchiz olunan yeni tədris korpusu 2004-2008- ci illəri əhatə edən Regionların Sosial-İqtisadi İnkişafı Dövlət proqramına əsasən şagirdlərin ixtiyarına verilib.<ref name="Məhyəddinqızı 2009"/>
Ərazidən keçən dağ çaylarının qarşısında bəndin qurulması isə yeni inkişaf layihəsində (2009-2013) öz əksini tapıb. Suvarma üçün yeni su mənbəyinin yaradılması məqsədilə çayların qarşısında [[Su anbarı|su anbarlarının]] tikilməsi planlaşdırılıb. Yenikəndlə [[Bılıx]] arasında su terminalının tikintisi gündəmdədir.<ref name="Məhyəddinqızı 2009"/>
1600 hektar yararlı torpağın 1000 hektarı camaatın istifadəsində, qalanı [[bələdiyyə]] mülkiyyətindədir.<ref name="Məhyəddinqızı 2009"/>▼
==Toponimikası==
*[[Yenikənd]] oyk., mür.
*[[Ağdaş]] r-nunun [[Aşağı Nemətabad]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Şirvan düzü|Şirvan düzündədir]]. Yaşayış məntəqəsi Sovet hakimiyyəti dövründə salınmış və rəmzi olaraq belə adlandırılmışdır;
*[[Ağstafa]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Gəncə-Qazax düzənliyi|Gəncə-Qazax düzənliyindədir]]. [[1992-ci il|1992-ci ildən]] kəndin adı Aşağı Kəsəmən kimi rəsmiləşdirilmişdir;
*[[Ağsu]] r-nunun Gürcüvan i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Xanbulaq]] yastanındadır;
*[[Dəvəçi]] r-nunda [[kənd]]. [[Gilgilçay|Gil—gilçayın]] sahilində, Samur-Dəvəçi ovalığındadır;
*[[Gədəbəy]] r-nunun [[Çobankənd]] i.ə.v.-də-[[kənd]]. Dağətəyi ərazidədir;
*[[Gədəbəy]] r-nunun [[Gərgər]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Orta dağlıq qurşaqdadır;
*[[Gədəbəy]] r-nunun Qumlu i.ə.v.-də [[kənd]]. Dağətəyi ərazidədir;
*[[Goranboy]] r-nunun [[Qaraçinar]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Murovdağ]] silsiləsinin ətəyindədir;
*[[Göyçay]] r-nunun [[Məlikkənd]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Şirvan düzü|Şirvan düzündədir]]. Keçmiş adı Şükürlü olmuşdur. Sovet hakimiyyəti illərində adı dəyişdirilmiş və rəmzi olaraq belə adlandırılmışdır;
*[[Xocavənd]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. Dağətəyi ərazidədir. [[XIX əsr|XIX əsrin]] 20-ci illərində əsasən [[Cənubi Azərbaycan|Cənubi Azərbaycanın]] Qaradağ mahalından köçüb gəlmiş [[erməni]] ailələri orada məskunlaşmış, sonralar kəndin adını Noraşen (erm. “yeni kənd, təzə kənd”) adlandırmışlar. [[1992-ci il|1992-ci ildən]] kəndin adı [[Yenikənd]] kimi rəsmiləşdirilmişdir;
*[[Kəlbəcər]] r-nunun [[Ağcakənd]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Dağətəyi ərazidədir. Keçmiş adı Alaqaya olmuşdur. Yaşayış məntəqəsini [[1930-cu il|1930-cu illərdə]] [[Ağcakənd]] və [[Laçın]] r-nundakı Oğuldərə kəndlərindən köçmüş ailələr Alaqaya adlı dağın yaxınlığında saldığı üçün belə adlanmışdır. Kənd indi də yerli əhali arasında bu ad ilə tanınır. Yeni salınmış yaşayış məntəqəsi olduğu üçün sonralar Yenikənd adı ilə rəsmiləşdirilmişdir;
*[[Kürdəmir]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Şirvan düzü|Şirvan düzündədir]];
*[[Qəbələ]] r-nunun [[Zalam]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Daşüz silsiləsinin ətəyindədir. Vaxtilə [[ruslar]] yaşayan kəndi ətraf əhali Musabəyli adlandırırdı. Sovet hakimiyyəti illərində Stalinabad, 1961—ci ildən isə Yenikənd adlandırıldı. Böyük Vətən müharibəsindən sonrakı illərdə rus ailələri kənddən köçüb getmiş, orada [[Dağıstan|Dağıstandan]] gəlmiş ləzgi ailələri məskunlaşmışdı;
*[[Quba]] r-nunun [[Tüləkəran]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Ağçay (çay)|Ağçayın]] sahilində, dağətəyi ərazidədir;
*[[Neftçala]] r-nunun [[Bankə]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Cənub-Şərqi Şirvan düzündədir. Bir müddət Sibirkə, Qırmızı Urxana da adlanmışdır;
*[[Oğuz]] r-nunun [[Yaqublu]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Alazan]]-[[Əyriçay]] çökəkliyindədir;
*[[Sabirabad]] r-nunun [[Quruzma]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Şirvan düzü|Şirvan düzündədir]];
*[[Salyan]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Şirvan düzü|Şirvan düzündədir]]. Keçmiş adı Aşağı Xələc olmuşdur. [[1965-ci il|1965-ci ildə]] adı dəyişdirilmiş və rəmzi olaraq belə adlandırılmışdır;
*[[Samux]] r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Gəncə-Qazax düzənliyi|Gəncə-Qazax düzənliyindədir]]. Kənd [[1927-ci il|1927-ci ildə]] salınmış və bolşevik Ə.H. Qarayevin (1896-1938) şərəfinə [[Qarayevkənd]] adlanmışdır. 1937—ci ildə Ə.H.Qarayev xalq düşməni kimi həbs edil-dikdən sonra kəndə Yenikənd adı verildi. Kənd 1940-cı ildə Kürdən [[Ceyrançöl|Ceyrançölə]] çəkilmiş kanalın sağ sahilinə köçürülmüşdü. İlk sakinləri 1918—ci ildə Ermənistanın Eç-miədzin (Üçkilse) r-nunun Qarxun, Canfıda, Zeyvə və Türkmən kəndlərindən didərgin salınmış azərb. ailələr olmuşdur;
*[[Şahbuz]] r-nunun [[Sələsüz]] i.ə.v.-də [[kənd]]. Dağ yamacmdadır. [[1936-cı il|1936-cı ilədək]] Siçancıq adlanırdı. 2003-cü ildən Kiçikoba adı ilə rəsmiləşdi-rilmişdir;
*[[Şamaxı]] r-nunun [[Göylər]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Ləngəbiz]] silsiləsinin ətəyindədir;
*[[Şərur]] r-nunun [[Xanlıqlar]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Şərur düzənliyi|Şərur düzündədir]]. [[Arpaçay su anbarı]] tikintisi fəhlələri üçün salınmış bu yaşayış məntəqəsi [[1975-ci il|1975—ci ildən]] Yenikənd (yeni salın¬mış kənd) adlandırılmışdır. 2003-cü ildən kəndin adı Danayeri kimi rəsmiləşdirilmişdir;
*[[Zəngilan]] r-nunun [[Alıbəyli]] i.ə.v.-də [[kənd]]. [[Həkəri çayı|Həkəri çayının]] sahilində, dağətəyi düzənlikdədir. Keçmiş Hüseynbəyli və Qarakilsə kəndləri birləşdikdən sonra yeni yaşayış məntəqəsi [[1958-ci il|1958—ci ildən]] [[Yenikənd]] adlandırılmışdır.<ref> Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]. [[Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu]]. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427</ref>
==Əhalisi==
*[[2009-cu il|2009-cu ilin]] siyahıyaalınmasına əsasən [[Kənd|kəndə]] [[1888]] nəfər [[əhali]] yaşayır.<ref> Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. [[Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi]]. Bakı-2010. Səh.629</ref>
==Həmçinin bax==
▲1600 hektar yararlı torpağın 1000 hektarı camaatın istifadəsində, qalanı bələdiyyə
*[[Qəbələ rayonu]]
==Xarici keçidlər==
*[http://gabalacity.com/inzibati-erazi-vahidleri.html Qəbələ rayonu İnzibati Ərazi Vahidləri]
==İstinadlar==
| |||