Kolxida şümşadı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 32:
 
 
'''{{latb|Buxus colchica}}''' ({{lang-la|Buxus colchica}} Pojark.)<ref>[[Nurəddin Əliyev]]. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.</ref> - Şümşadkimilər – (Buxaceae Dumort.) fəsiləsinin {{lataz|Buxus}} cinsinə aid [[bitki]] növü.<ref>[[Elşad Qurbanov]]. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009. </ref> 
 
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “''Nəsli kəsilməyə həssas olanlar''” kateqoriyasına aiddir –VU D2. Azərbaycanın '''nadir''' növüdür. <ref name=":1" />
 
Qlobal IUCN Statusu: NT <ref name=":0">Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabı  Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri II nəşr, Bakı-2013</ref><ref name=":1">http://www.redbook.az</ref>
 
== Qısa morfoloji təsviri ==
Həmişəyaşıl kol, bəzən isə 10-12 m (180 m-ə qədər) boya malik ağacdır. Zoğları yaşıl və dördkünclüdür. Yarpaqları[[Yarpaq]]<nowiki/>ları adətən ellipsivari olub, 10-30 mm uzunluğunda, 5-18 mm enində, dərivari, estdən tend yaşıl, parlaq, saplağı qısa və tükcüklüdür, qaidəsi pazvari və ya dairəvi, ucu oyuqludur. Çiçək qrupu oturandır. Meyvəsi dərili, yumurtavari-kürəvi qutucuqdur. Toxumları uzunsov –ellipsi formalı,qara, parıldayandır. <ref name=":1" /><ref name=":2">Azərbaycanın ağac və kolları, 1970</ref>
 
== Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri ==
Mart-aprel aylarında çiçəkləyir. Meyvələri[[Meyvə]]<nowiki/>ləri iyul-avqust aylarında yetişir. Tozlanması entomofildir. Mezofanerofitdir. Toxumla və vegetativ yolla çoxalır. Rütubətli meşə dərələrində bitir. Sahəsi iri olmayan kolluqlar əmələ gətirir. Kölgəsevən, rütubətə tələbkar bitkidir, münbit torpaqlarda yaxşı böyüyür. Dekorativ bitkidir. Həmişəyaşıl, quraqlığa nisbətən davamlı olub, tək-tək və ya qrupla əkilmək üçün, həmçinin canlı çəpər və bordür salmaq üçün yararlıdır. Bütün hissəsi zəhərlidir. Balverəndir. Oduncağı bərk olub, ağırdır, yaxşı cilalanır, yüksək texniki xüsusiyyətə malikdir. Tibbi məqsədlə və ''ətriyyat sənayəsində'' istifadə olunur. <ref name=":2" /><ref name=":3">Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı; 1989</ref>
 
== Yayılması ==
Böyük Qafqazın qərb ([[Zaqatala rayonu]] Tala kəndi) şərq hissələri (Qəbələ rayonu Vəndam kəndi). <ref name=":3" /><ref>Səfərov İ.S., Əsədov K.S., 1984</ref>
 
=== Sayı və tendensiyası ===
Populyasiyanın ehtiyatı məhduddur.<ref name=":0" /> <ref name=":1" />
 
=== Məhdudlaşdırıcı amillər ===
Budaqlarının buket üçün kəsilməsi. Meşə kəsilməsi və seyrədilməsi nəticəsində bitmə şəraitinin dəyişilməsi.<ref name=":0" /> <ref name=":1" />
 
=== Mühafizə tədbirləri ===
[[Zaqatala Dövlət QoruğundaQoruğu]]<nowiki/>nda mühafizə olunur.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
 
==Mənbəİstinadlar==
 
<references/>