İstifadəçi:Salmanland/Qaralama dəftəri: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Torium''' simvolu Th və nüvə yükü 90 olan kimyəvi elementdir. Torium gümüşü rəngli, havaya çıxarıldızda qara rəngli torium- dioksid əmələ gətirən metaldır. Yüksək ərimə temperayurunatemperaturuna malikdir. Torium elektrolizedici aktinoiddir və +4 oksidləşmə dərəcəsi göstərir. Olduqca reaktivdir və xırdalandıqda havada pirofor xassə göstərir.
 
Torium zəif radioaktivdir, belə ki, onun bütün nuklidləri qeyri stabildir. Ən uzunömürlü nuklidi isə torium- 232- dir (yarımçevrilmə periodu 14,05 milyard ildir və kainatın yaşı haqqında məlumat verir). Alfa parçalanması çox yavaş gedir və termium seriyası qurğuşun- 208 ilə bitir. Torium təbiətdə geniş miqdarda yayılmış iki mühüm radioaktiv elementdən biridir (digəri urandır).{{efn|[[Bismuth]] is very slightly radioactive, but its half-life (1.9{{e|19}} years) is so long that its decay is negligible even over geological timespans.}} Yer qabığında urandan üç- dörd dəfə çox yayıldığı ehtimal olunur və əsasən monazit (monazit nadir torpaq metallarının fosfatlarının izomorf qarışığıdır) qumlarından nadir torpaqların çıxarılması zamanı əldə olunur.
 
Thorium was discovered inTorium, 1829-cu byildə thegənc NorwegianNorveç amateurmineraloqu mineralogist [[Morten Thrane Esmark]] andtərəfindən identifiedaşkar byedilmiş the Swedish chemistİsveç [[Jönskimyaçısı JacobYens Berzelius]],Yakob whoBertselius namedtərəfindən itroma afterallahı [[Thor]], the [[list of GermanicTorun deities|Norseşərəfinə god]]torium ofkimi thunderadlandırılmışdır. However,Ancaq itstorium firstilk applicationdəfə wasyarım onlyəsrdən developed only over half a century latersonra, in 1885. Thorium's radioactivity was discovered in 1898 and widely acknowledged-ci withinildə atətbiq fewolunmağa decadesbaşladı. In the second half of the 20th century, most of its uses have been diminished or annulled by concerns over thorium's radioactivity and avalability of non-radioactive replacements.
 
Thorium is used as an alloying element in [[TIG welding]] electrodes (at a rate of 1–2% mix with tungsten).<ref>{{cite book|title=Manufacturing Technology|url=https://books.google.com/books?id=fSHZAgAAQBAJ&pg=PA389|year=2013|publisher=Tata McGraw-Hill Education|isbn=978-1-259-06257-5|pages=389–}}</ref> It is popular as a material in high-end optics and scientific instrumentation; thorium and uranium are the only significantly radioactive elements with major commercial applications that do not rely on their radioactivity. The common uses most affected by thorium's phasing out are uses as the light source in [[gas mantle]]s and as an alloying material. Thorium is predicted to be able to replace uranium as nuclear fuel in [[nuclear reactor]]s, but only a few [[Thorium fuel cycle#Reactors|thorium reactors]] have yet been completed.
 
== Bulk properties ==