|
'''Bitkilərin işıq rejimi şəraitinə görə tələbatı''' - müxtəlif bitki növlərində müxtəlif formada özünü göstərir.
== Ümumi məlumat ==
Müxtəlif [[bitkilər]]<nowiki/>in işıq rejimi müxtəlif formada özünü göstərməkdədir. Belə ki, mezofit [[bitkilər]]<nowiki/>in [[yarpaq]]<nowiki/>ları [[kserofitlər]]ə nisbətən az şüaəksetdirmə qabiliyyətinə malikdir və nazik mezofit [[yarpaq]]<nowiki/>lar görünən günəş şüalarının 20-40%-ni özündən keçirir. [[Kserofitlər|Kserofit]]<nowiki/>lərin qalın [[yarpaq]]<nowiki/>ları praktiki olaraq [[işıq]] keçirmir.
Mezofit bitkilərin yarpaqları kserofitlərə nisbətən az şüaəksetdirmə qabiliyyətinə malikdir: kserofitlərin qalın yarpaqları praktiki olaraq işıq keçirmir, bununla belə nazik mezofit yarpaqlar görünən günəş şüalarının 20-40%-ni özündən keçirir.
== Bitkilərin işıq rejimini şəraitinə görə ==
İşıq rejimi şəraitinə tələbatına görə [[bitkilər]] aşağıdakı ekoloji qruplara bölünür:
1. [[İşıqsevən bitkilərHeliofitlər]] [[İşıqsevən bitkilər|və ya [[heliofitlərişıqsevən bitkilər]] – bura-buraya açıq sahələrin, daim işıqlanan yerlərin (savanna, səhra) bitkiləri daxildir. [[İşıqsevən bitkilər]]<nowiki/>in normal böyüməsi üçün intensiv [[günəş radiasiyası]], yaxud süni radiasiya tələb olunur. Meşə zonasında bu bitkilərə az təsadüf olunur. [[İşıqsevən bitkilər]]ə [[bağayarpağı]], [[suzanbağı]], [[kəklikotu]], [[günəbaxan]], [[pambıq]], [[Qarğıdalı (bitki)|qarğıdalı]], [[kalış]], [[şam ağacı]], [[Sofora|safora]], [[akasiya]], [[Palıd (təbabət)|palıd]], [[Saqqızağac meşələri|saqqızağac]], [[Dağdağan (bitki)|dağdağan]], [[badam]], [[məryəmnoxudu]] və s. daxildir. [[İşıqsevən bitkilər]] bir sıra anatomik, morfoloji və fizioloji xüsusiyyətlərə malikdir: nisbətən qalın [[Yarpaq|yarpağ]]ının sütunlu və süngər parenximinin [[hüceyrə]]<nowiki/>lərində 50-300 xırda [[Xloroplastlar|xloroplast]] olur. [[Fotosintez]]<nowiki/>in və [[tənəffüs]] intensivliyinin yüksək olması işıqsevən bitkilərin[[bitkilər]]<nowiki/>in xarakterik fizioloji xüsusiyyətləridir.
2. KölgəsevərSsiofitlər və ya kölgəsevər [[bitkilər]] və ya ssiofitlərə – kölgəli–kölgəli meşələrin alt yarusunun, mağara və dərin suların bitkiləri[[bitkilər]]<nowiki/>i aiddir;. buBu [[bitkilər]] düz günəş şüalarının güclü işıqlanmasına pis tab gətirir. Şimal enliyarpaqlı və tünd [[İynəyarpaqlılar|iynəyarpaqlı]] meşələrin[[meşə]]<nowiki/>lərin sıx çətri cəmi 1-2% FAR keçirə bilərək onun spektral tərkibini dəyişir. Bu meşələrin ssiofitlərindən yaşıl mamırları, adi dovşan kələmi, armudgülüvə vəarmudgülünü plaunumisal göstərmək olar. Ssiofitlər heliofitlərə nisbətən yarpaqlarında az quru maddə saxlayır, hüceyrə şirəsinin qatılığı da aşağıdır, bunlarda xlorofil də az olur. Kölgəsevən ağaclara [[küknar]], ürəkyarpaq cökə, [[fıstıq]], [[Qaraçöhrə (bitki)|qaraçöhrə]] və b. göstərmək olar.
3. Kölgəyə davamlı bitkilərHeliofitlər və ya fakultativkölgəyə heliofitlər,davamlı [[bitkilər]]-bu və ya digər dərəcədə kölgələnməyə dözür, işıqda da yaxşı bitir: bu [[bitkilər]] işıqlanma şəraitinin dəyişməsilə özünü dəyişdirə bilir. Bu qrupa bəzi çəmən bitkiləri[[bitkilər]]<nowiki/>i, meşəaltı otlar və kollar[[kol]]<nowiki/>lar, [[meşə]] talalarında, kənarlarında, qırıntı sahələrində bitən bitkiləri[[bitkilər]]<nowiki/>i aid etmək olar.
== Xarici keçidlər ==
|
