Ateizm: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Redaktənin izahı yoxdur
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Sətir 7:
 
 
Etimoloji kökə əsasən Ateizm qədim yunan sözü olub  "ἄθεος" (ateos) mənası "tanrı yoxdur" deməkdir. Qədim dövrdə daha iri cəmiyyət tərəfindən ibadət edilən tanrılara inanmayan və ya onlara ibadət etməktən imtina edənlər üçün alçaldıcı bir söz kimi istifadə edilirdi.<ref name="drachmann" /> <ref name="Battling Whitmarsh" /> Ateizm termini ortodoks əhali tərəfindən dini inanclarını bölüşməyənlərin kateqoriləşdirilməsində istifadə edilirdi.<ref name="Battling Whitmarsh">{{cite book|last1=Whitmarsh|first1=Tim|title=Battling the Gods: Atheism in the Ancient World|publisher=Knopf Doubleday|isbn=978-0-307-94877-9 |chapter=8. Atheism on Trial}}</ref> Ateizm termini aktual olaraq 16-cı əsirdə meydana çıxdı.<ref name="Hunter ch 1">{{cite book|last=Wootton|first=David|editor1-last=Hunter|editor1-first=Michael|editor2-last=Wootton|editor2-first=David|title=Atheism from the Reformation to the Enlightenment|date=1992|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|isbn=0-19822736-1|chapter=1. New Histories of Atheism}}</ref> Bunula bərabər azad düşüncənin yayılması, skeptisist sorğulama və dəvamında dini tənqidin artması ilə ateizm termininin tətbiq nöqtəsi daralmağa başladı. Ateist terminindən istifadə edərək özlərini təyin edən ilk şəxslər 18-ci əsrdə [[Maarifçilik dövrü|Maarifçilik dövründə]] yaşayırdılar.{{sfn|Armstrong|1999}}<ref name="Hunter ch 1" /> Fransız İnqilabı "Bənzəri görünməmiş ateizm" ilə qeyd olunan, insan ağılının üstünlüyünü müdafiə edən tarixin ilk böyük siyasi hərəkatına şahid oldu.<ref name="HancockLambert">{{cite book |last=Hancock |first=Ralph |title=The Legacy of the French Revolution |year=1996 |publisher=Rowman and Littlefield Publishers |location=Lanham, United States |isbn=978-0-847-67842-6 |page=22 |url=https://books.google.com/books?id=uPgQy3VJ3iIC |accessdate=2015-05-30}} [https://books.google.com/books?id=uPgQy3VJ3iIC&pg=PA22 Extract of page 22]</ref>
 
Ateist arqumentlər fəlsəfi yanaşmadan sosial və tarixi yanaşmalara qədər uzanır.İlahi varlıqlara inanmamaq üçün empirik sübutların olmaması<ref name="logical" /><ref>{{cite web |url=http://shook.pragmatism.org/skepticismaboutthesupernatural.pdf |title=Skepticism about the Supernatural |last=Shook |first=John R. |accessdate=2012-10-02}}</ref>,fənalıq problemi,ziddiyyətli dini mətinlər,yanlışlanma potensialı ola bilən konsepsiaların rədd edilməsi,inançsızlıq arqumentləri s.iləri<ref arqumentlərname="logical" iləri/><ref name="Drange-1996" /> sürülür.Bəzi ateistlərin [[Sekulyarizm|sekulyar]] fəlsəfəni mənimsəməsinə<ref name="honderich" /><ref>{{cite book |last=Fales |first=Evan |title=Naturalism and Physicalism |postscript=,}} in {{harvnb|Martin|2006|pp=122–131}}.</ref> baxmayaraq,bütün ateistlərin riayət etdiyi bir ideologiya və ya davranış dəsti yoxdur.<ref>{{harvnb|Baggini|2003|pp=3–4}}.</ref> Ateizm teizmdən daha həssas bir mövqedədir hansı ki,tanrının mövcud olmadığının sübut olunması ateistlər üzərinə şamil edilmir,ancaq teizmin məntiqliliyini təmin etmək üçün teistlər tanrının mövcudluğunu sübut etməlidir.<ref>{{harvnb|Stenger|2007|pp=17–18}}, citing {{cite book |last=Parsons |first=Keith M. |title=God and the Burden of Proof: Plantinga, Swinburne, and the Analytical Defense of Theism |year=1989 |location=Amherst, New York |publisher=Prometheus Books |isbn=978-0-879-75551-5}}</ref>Lakin başqaları belə bir mövqedə olma fikri ilə razılaşmırdılar.<ref name="Nagel1959" />
 
Ateizm konsepsiyaları fərqlilik göstərdiyindən,ateistlərin mövcud sayının dəqiq qiymətləndirilməsi çətindir.[[WIN/GIA|Dünya Miqyaslı Müstəqil Şəbəkə / Qallup Beynəlxalq Assosiasiası(]][[İngilis dili|ing]].'''Worldwide Independent Network/Gallup International Association''' ('''WIN/GIA''')) tərəfindən iki qlobal anket sorğusu keçirilmişdi.2015-ci ildə anketə qatılan 64 000-dən çox iştirakçıdan 11%-i  özlərini "etiqadlı ateist" olaraq göstərmişdi,halbuki,2012-ci ilin əvvəlində keçirilən sorğuda respondentlərin 13%-i "etiqadlı ateist" idi.Bununla yanaşı, digər tədqiqatçılar [[WIN/GIA|WIN/Gallup]] göstəriciləri ilə ehtiyatlı olmağı məsləhət görmüşlər, çünki,onilliklər ərzində eyni müşahidədən istifadə edən və daha böyük nümunə ölçüsünə malik olan digər tədqiqatlar ardıcıl olaraq aşağı göstəricilərə çatmışdır. [[BBC|Britan Yayım Korporasiyası (BBC)]] tərəfindən 2004-cü ildə aparılan araşdırma, ateistlərin dünya əhalisinin 8% -ni təşkil etdiyi qeyd edildi.Digər köhnə təxminlər, ateistlərin dünya əhalisinin 2% -ni , dinsizlərin isə 12%-ni təşkil etdiyi göstərilmişdi.Bu sorğulara görə, Avropa və Şərqi Asiya ən yüksək ateizm göstəricisi olan bölgələrdir.2015-ci ildə [[Çin Xalq Respublikası|Çin]] əhalisinin 61%-nin ateist olduğunu bildirdi[[Avropa İttifaqı|.Avropa İttifaqında]] keçirilən 2010-cu il [[Avrobarometr]] sorğusuna əsasən, [[Avropa İttifaqı|AB]] əhalisinin 20% -i "hər hansı bir ruh,tanrı və ya həyat gücünə" inanmadığı qeyd olundu.