Mars: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
85.132.58.68 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 3862193 dəyişikliyi geri qaytarıldı. |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Seçilmiş məqalə}}
{{Digər məna|Mars (dəqiqləşdirmə)}}
{{Planet 2
| kəşf ist =
| şərəfinə adlandırılıb =
| müşahidə dövrü =
| ekssentrisiteti = 0.0935±0.0001
|böyük yarımoxu = 1.523679 [[AV]] <br /> 227,939,100 km▼
|orbitinin radiusu = ▼
▲ |sinodik dövrü = 779.96 gün <br /> 2.135 Yulian ili
▲ |anomaliyası = 19.3564°
| bucaq yerdəyişməsi =
▲ |əyilməsi = ekliptikadan 1.850°, Günəşin ekvatorundan 5.65°, Sabit müstəviyə 1.67° <ref name="meanplane" />
| merkuri mokm =
| venera mokm =
| saturn mokm =
|ekvator radiusu = 3396.2±0.1 km <ref group="q">Ellipsoidə uyğun gəlir.</ref><ref name="Seidelmann2007" /><br>0.533 [[Yer]]▼
|qütb radiusu = 3,376.2±0.1 km <ref group="q">Ellipsoidə uyğun gəlir.</ref><ref name="Seidelmann2007" /><br> 0.531 [[Yer]]▼
| neptun mokm =
|orta radiusu = 3389.5±0.2 km <ref group="q">Ellipsoidə uyğun gəlir.</ref><ref name="Seidelmann2007" /><br>▼
|səthinin sahəsi = 144,798,500 km<sup>2</sup> <br /> 0.284 [[Yer]]▼
| öz ekssentrisitet =
| öz əyilməsi =
|sıxlığı = 3.9335±0.0004<ref name="lodders1998" /> q/cm³▼
| öz orta hərəkəti =
| ölçüləri =
|fırlanma dövrü = 1.025957 d <br /> 24 saat 37 dəqiqə 22 saniyə <ref name="lodders1998" />▼
▲
|oxunun maililiyi = 25.19°▼
▲
|düz qalxması = 21 saat 10 dəqiqə 44 saniyə <br /> 317.68143°▼
▲
▲
▲ |spektral sinfi =
▲ |mütləq ulduz həcmi =
| ətalət faktoru momenti =
|hərarət 1 adı = Kelvin▼
|hərarət 2 adı = Selsi▼
| qütb səma uzunluğu =
|hərarət 2 maksimum = 35 °C<ref name=hot/>,▼
| albedo = 0.170 (həndəsi) <ref name="MallamaMars" /><br> <br /> 0.25 (Bond)<ref name="nssdc" />
| temperatur =
|atmosfer-ref = <ref name="nssdc" /><ref name="barlow08" />▼
| maks temp 1 = 308 K,
| min temp 2 = −143 °C<ref name=cold/>,
| orta temp 2 = −63 °C,
| min temp 3 =
| orta temp 3 =
| maks temp 3 =
| temp adı 4 =
| min temp 4 =
| orta temp 4 =
| maks temp 4 =
| spektral sinfi =
| görünən ulduz həcmi = +1.6-dan −3.00-ə<ref Name="MallamaSky" />
| mütləq ulduz həcmi = 3.5–25.1″<ref name="nssdc" />
| bucaq diametri =
| atmosfer təzyiqi = 0.636 (0.4–0.87) kPa
| hündürlük şkalası =
| atmosfer tərkibi = {{plainlist|
* 95.97% [[karbon dioksid]]
* 1.93% [[arqon]]
Sətir 107 ⟶ 129:
* 18 ppb [[hidrogen peroksid]]<ref name="icarus168_1" />
* 10 ppb [[metan]]<ref name="methane-me" />
}}
'''Mars''' — [[Günəş sistemi]]nin [[Günəş]]ə yaxınlığına görə dördüncü və kiçikliyinə görə [[Merkuri]]dən sonra ikinci [[planet]]i. Adını [[Roma mifologiyası]]nın [[Mars (mifologiya)|müharibə tanrısı]]ndan alan bu planetin səthində [[dəmir]] oksidinin geniş yayılması ona [[qırmızı]] görünüş verir və o, tez-tez "qırmızı planet" kimi təsvir edilir.<ref name="nasa_hematite" /> Mars nazik [[atmosfer]]i və həm [[Ay]]ın [[Zərbə krateri|çarpışmadan sonra yaranan kraterləri]], həm də [[Yer]]in [[vulkan]]ları, dərələri, [[səhra]]ları, qütb buz örtüklərini xatırladan səth xüsusiyyətləri olan terrestrial (əsasən silikat süxurları və [[metallar]]dan ibarət) planetdir. Marsın fırlanma periodu və mövsümi dövrləri Yerinkinə oxşardır; oxunun mailliyi mövsümləri əmələ gətirir. Mars Günəş sistemində bilinən ən hündür ikinci (planetdə birinci ən hündür) dağ - [[Olimp (Mars)|Olimp Dağı]]nın və ən böyük kanyonlardan biri [[Valles Marineris]]in olduğu yerdir. Şimal Yarımkürəsindəki hamar Borealis hövzəsi planetin 40%-i əhatə edir və nəhəng bir çarpışmadan sonra yaranan xüsusiyyət ola bilər.<ref name="northcratersn" /><ref name="northcraterguard" /> Marsın iki peyki var: [[Fobos]] və [[Deymos]]. Kiçik və nizamsız formalaşmış peyklərdir. Bu peyklər Mars troyası ''5261 Evrika'' kimi planet tərəfindən tutulmuş asteroidlər ola bilər.<ref>{{cite web|title=Mars Moon Mystery|author=John P. Millis| url=http://space.about.com/od/mars/a/Mars-Moon-Mystery.htm}}</ref><ref>{{cite journal|author=Adler, M.; Owen, W. and Riedel, J. |date=2012|url=http://www.lpi.usra.edu/meetings/marsconcepts2012/pdf/4337.pdf|bibcode=2012LPICo1679.4337A|work=Concepts and Approaches for Mars Exploration, held June 12–14, 2012 in Houston, Texas. LPI Contribution No. 1679, id.4337|title= Use of MRO Optical Navigation Camera to Prepare for Mars Sample Return|volume=1679|page=4337}}</ref>
|