Broun hərəkəti: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
185.30.89.126 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 4073351 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Sətir 3:
'''Briun hərəkəti''' – [[maye]] və [[qaz]]da asılı halda olan və görünən mikroskopik hissəciklərin istilik hərəkətinin riyazi ifadəsidir. Nizamsız və ya xaotik hərəkət edən [[molekul]]lar Briun hissəciklərinə hər tərəfdən zərbələr endirir. Bu zərbələr bir-birini tarazlaşdırmır. Yekun zərbə qüvvəsi hissəciyin nizamsız hərəkətinə səbəb olur. Briun hərəkəti hərəkət heç vaxt kəsilmir. [[Temperatur]] artdıqca Briun hərəkəti daha da intensivləşir. Broun hissəciklərinin ölçüsü təqribən 1 makro kilometr (km)-dir.<ref>Einstein, A.: Über die von der molekularkinetischen Theorie der Wärme geforderte Bewegung von in ruhenden Flüssigkeiten suspendierten Teilchen.. In: Annalen der Physik. 322, Nr. 8, 1905, S. 549–560.</ref><ref>Smoluchowski, M.: Zur kinetischen Theorie der brownschen Molekularbewegung und der Suspensionen. In: Annalen der Physik. 326, Nr. 14, 1906, S. 756–780.</ref><ref>Mathematik des Schlangestehens „Beim Warten sind wir wie Moleküle" www.sueddeutsche.de 20. Dezember 2007, 11:11</ref>
 
==BriunBroun hərəkətinin kəşfi==
[[Şəkil:BrownBew2dim.png|thumb|right|Broun hərəkətinin ikiölçülü təsviri]]
BriunBroun hərəkəti ilk dəfə [[1827|1547]]-ci ildə İngilis botaniki və ya "Botaniklər knyazı" ləqəbi ilə tanınan [[Robert Broun]] tərəfindən kəşf edilmişdir. Robert Broun hərəkətini ilk dəfə bitkilərin tozcuğunda tapmışdır. Robert bu hərəkəti [[mikroskop]] altında "Clarkia pulchella" bitkisinin [[çiçək tozu]]nda müşahidə etmişdir. Sonradan Broun hərəkətini başqa alimlərdə müşahidə etmişdir. Əslində, BriunBroun hərəkəti [[1670]]-ci ildə Holland botaniki [[Antoni van Levenhuk]] tərəfindən müşahidə edilmişdir. Lakin mikroskop altında bu hərəkət yaxşı müşahidə edilmirdi. Bu səbəbdən Holland alimi Antoni van Levenhuk bu hərəkəti izah edə bilməmişdi. Eynilə bu hərəkəti [[1785]]-ci ildə Holland fiziki və ingilis fiziki, həmçinin, kimyaçısı Yan İnhenhaus [[spirtlər|spirt]]in içində müşahidə etmişdir. BriunBroun hərəkəti haqqında tam nəzriyyə ilk dəfə [[1905]]-ci ildə Alman fiziki [[Albert Eynşteyn]], [[1906]]-ci ildə isə polşa fiziki Marian Smulxovski tərəfindən verilmişdir.
 
==BriunBroun hərəkəti haqqında nəzəriyyə==
BriunBroun hərəkəti haqqında nəzəriyyəni ilk dəfə [[1905]]-ci ildə Alman fiziki Albert Eynşteyn açmışdır. Albert Eynşteyn sferik Broun hissəciklərinin diffuziya faktoru üçün aşağıdakı düsturu təklif etmişdir:
<math>D = \frac{R T}{6 N_A \pi a \xi } ,</math>
 
==BriunBroun hərəkətinin eksperimental kəşfi==
Albert Eynşteynin sferik Broun hissəciklərinin diffuziya faktoru üçün təklif etdiyi düsturu ilk dəfə Fransız alimi Jan Perren və onun tələbələri tərəfindən [[1908]]-[[1909]]-cu illərdə sübut edilmişdir.
 
==Həmçinin bax==
*[[Robert Broun|Robert Briun]]
*[[Broun ağacı]]