Oktan ədədi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: == Oktan ədədi == '''Oktan ədədi ([izo]oktan sözündən)''' — daxiliyanma mühərrikləri üçün yanacağın detonasiyaya davamlılığını səciyyələndirən göstəri... |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
== Oktan ədədi ==
'''Oktan ədədi ([izo]oktan sözündən)''' — daxiliyanma mühərrikləri üçün yanacağın detonasiyaya davamlılığını
Izooktan hətta yüksək sıxılma dərəcəsində belə çətinliklə alışır və onun oktan ədədi 100 qəbul
Mühərrikdən gələn səs xarakterik metal səsi
İlk dəfə bu hadisələr 1921-ci ildə ingilis mühəndisi Harri Rikardo tərəfindən araşdırılmışdı, o benzinlərin ilk detonasiyaya davamlılığı şkalasını yaratmışdı. Uzun müddət ərzində əsas antidetonator kimi tetraetil qurğuşundan istifadə olunurdu. Lakin hazırda toksikliyi səbəbindən etilləşdirilmiş benzindən istifadə qadağan olunub və oktan ədədini artırmaq üçün digər antidetonatorlardan istifadə olunur.
== Yanacağın sınağı ==
Detonasiyaya davalılıq sınaqları ya tam ölçülü avtomobil mühərriyində və ya tək silindrli mühərriyi olan xüsusi qurğularda aparılır. Stend sınaqlarında tam ölçüsü mühərriklərdə faktiki oktan ədədi adlanan göstəricini (FOƏ), yol şəraitində isə yol oktan ədədini (YOƏ) təyin edirlər. Tək silindrli mühərriyi olan xüsusi qurğularda oktan ədədini iki rejimdə təyin edirlər: daha sərt (motor üsulu) və nisbətən yumşaq (tədqiqat üsulu). Tədqiqat üsulu ilə təyin olunan oktan ədədi, bir qayda olaraq, motor üsulu ilə müəyyən edilmiş oktan ədədindən yüksəkdir. Oktan ədədinin müəyyən edilməsi dəqiqliyi, daha düzgün desək, təkrarlanabilirliyi 1-dir. Bu o deməkdir ki, oktan ədədi 93 olan benzin oktan ədədinin təyin olunması üsulunun bütün tələblərinə cavab vermək şərtilə digər qurğuda (ASTM D2699, ASTM D2700, EN 25163, ISO 5163, ISO 5164, QOST 511, QOST 8226) tamamilə fərqli rəqəm - məsələn, 92 göstərə bilər. Əsas odur ki, hər iki rəqəm 93 və 92 dəqiq və düzgün olub eyni yanacaq nümunəsin aiddir.
Sətir 46 ⟶ 49:
TOƏ ilə MOƏ arasında fərq yanacağın mühərriyin iş rejiminə həssaslığını göstərir.
== Oktan ədədinin paylanması ==
Tam ölçülü mühərriyin dəyişən rejimdə istismarı zamanı benzinin fraksiyalara parçalanması baş verdiyinə görə onun müxtəlif fraksiyalarının
Yanacağın tərkibində olan karbohidrogenlər detonasiya davamlılığına görə çox fərqlənirlər: aromatik karbohidrogenlər və şaxələnmiş quruluşa malik parafin karbohidrogenlər (alkanlar) ən yüksək oktan ədədinə, normal quruluşlu parafin karbohidrogenlər ən aşağı oktan ədədinə malikdir. Katalitik riforminq və krekinq vasitəsilə alınan neft mənşəli yanacaqlar birbaşa qovulma yolu ilə alınan yanacaqlara nisbətən daha yüksək oktan ədədinə malikdir.
Yanacağın oktan ədədini artırmaq üçün yüksək oktan ədədli komponentlər və detonasiyaya qarşı aşqarlardan istifadə olunur.Onların çoxu benzindən asan buxarlanır, bu da benzin bakı germetik olmayan
== Mənbə ==
* Гуреев А. А., Жоров Ю. М., Смидович Е. В. Производство высокооктановых бензинов. — М.: Химия, 1981. — 224 с. — 2670 экз.
* Гуреев А. А., Серёгин Е. П., Азев В. С. Квалификационные методы испытания нефтяных топлив. — М.: Химия. — 200 с. — 3300 экз.
* Смышляева Ю. А., Иванчина Э. Д., Кравцов А. В., Зыонг Ч. Т., Фан Ф. Разработка базы данных по октановым числам для математической модели процесса компаундирования товарных бензинов // Известия Томского политехнического университета. — 2011. — Т. 318, № 3. — С. 75—80.
|