Stirol: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: {{Adı|Stirol}} {{ |картинка = Styrene.svg| |картинка3D = Styrene3D.png |kim.formulua = C<sub>8</sub>H<sub>8</sub> |Fiziki-kimyəvi xassələri |Molekul kütləsi...
 
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Adı|Stirol}}
{{
 
|картинка = Styrene.svg|
{{Adı|Adı = Stirol}}
|картинка3D = Styrene3D.png
 
|kim.formulua = C<sub>8</sub>H<sub>8</sub>
 
|Fiziki-kimyəvi xassələri
 
|Molekul kütləsi = 104.15
 
|Sıxlığı = 0.909
 
|İonlaşma enerjisi = 8,4±0,1 eВ
 
|Termiki xassələri
 
|Ərimə temperaturu = -30.6
 
|qaynama temperaturu = 145
 
|Partlayış həddi = 0,9±0,1 həcm.%[1]
 
|Buxar təzyiqi = 5±1 мм рт. ст.[1]
 
}}
 
'''Stirol (eniletilen, vinilbenzol, etilbenzol) [[C]]<sub>8</sub>[H]]<sub>8</sub>'''  — spesifik iyli rəngsiz mayedir. Stirol, demək olar ki, suda həll olmur, üzvi həlledicilərdə yaxşı həll olur, polimerlər üçün yaxşı həlledicidir.
 
== Alınması ==
Sənayedə stirolu, əsasən (85%-ə qədər), 600-650oC650<sup>o</sup>C temperaturda, atmosfer təzyiqi altında və qızdırılmış su buxarı əlavə etməklə (3-10 dəfə) etilbenzolun dehidrogenləşməsindən alırlar. Katalizator kimi kalium-karbonat əlavə etməklə dəmir-xrom oksidindən istifadə edilir.
Digər sənaye üsulu (qalan 15%-i alırlar) etilbenzolun hidroperoksidindən propilen oksidin alınması prosesində əmələ gələn metilfenilkarbinolun dehidratasiyasından ibarətdir. Etilbenzolun hidroperoksidini etilbenzolun hava ilə qeyri-katalitik oksidləşməsindən alırlar.
Stirol almaq üçün alternativ üsullar işlənib hazırlanmaqdadır. Butadienin viniltsikloheksenə tsiklomerləşməsi və sonra onun da dehidrogenləşməsi üsulu. Toluolun oksidləşərək stilbenə, stilbenin etilenlə metatezisi isə stirol alınmasına gətirib çıxarır. Toluolun metanolla qarşılıqlı təsirindən də stirol alına bilər. Bundan başqa, stirolun maye piroliz məhsullarından ayrılması üsulu işlənib hazırlanmışdır. Hal-hazırda bu proseslərdən heç biri iqtisadi cəhətdən əlverişli deyil və sənayedə reallaşmır.
Sətir 34 ⟶ 44:
 
== Toksikliyi (zərərliyi) ==
Stirol – ümumi toksiki təsirli zəhərdir, qıcıqlandırıcı, mutagen və kanserogen effektlidir və xoşagəlməz iyə malikdir (qoxusunun hissedilmə astanası – 0,07 мг/м³<sup>3</sup>). Xroniki zəhərlənmə zamanı işçilərin mərkəzi və ətraf sinir sistemləri, həzm traktı zədələnir, azot-zülal, xolesterin və lipid mübadiləsi pozulur, qadınlarda reproduktiv funksiyanın pozulması baş verir. Stirol orqanizmə əsasən inqalyasiya yolu ilə daxil olur. Stirolun buxarları və aerozolu burunun, gözün və udlağın selikli qişasına düşdükdə onları qıcıqlandırır.
Havada orta ölümcül konsentrasiyası təxminən 500-5000 mq/m3m<sup>3</sup> (sıçanlar üçün)-dur. Stirol təhlükənin üçüncü sinifinə (GOST 10003-90) aiddir.
== Buraxıla bilən qatılıq həddi ==
Mümkün olan maksimum konsentrasiyası qanunvericilikdə təsdiq edilmiş sanitariya-gigiyenik norma üzrə 0,002 мг/м³ müəyyən olunmuşdur.