Alan Türinq: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 27:
|Sayt =
}}
'''AlanzatiAlan Metison Türinq''' ({{lang-en|Alan Mathison Turing}} {{IPA|[ˈtjʊərɪŋ]}}; {{doğum tarixi|1912|6|23}} — {{vəfat tarixi|1954|6|7}}) — [[informatika]] elminin inkişafına mühüm təsir göstərmiş [[İngilislər|ingilis]] [[riyaziyyat]]çısı, [[məntiq]]çi və [[Kriptoqrafiya|kriptoqrafı]]. [[Britaniya İmperiyasının Ordeni]] kavaleri (1945) və [[London Kral Cəmiyyəti|London kral cəmiyyətinin]] üzvü (1951)<ref name="БСЭ">{{cite web|url=http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/141978/Тьюринг|title=Тьюринг Алан Матисон|publisher= БСЭ, 3-е издание}}</ref>. Alimin [[1936-cı il]]də təklif etdiyi və hal-hazırda bütün [[ümumi təyinatlı kompüter]]lərin modeli sayılan mücərrəd "[[Türinq maşını|Türinq hesablama maşını]]"<ref name="frs">{{Cite journal | last1 = Newman | first1 = M. H. A.
| authorlink = Max Newman
| doi = 10.1098/rsbm.1955.0019
Sətir 391:
{{sitat|Alanla və onun kimi homofob qanunlara görə məhkum olmuş minlərcə digər gey-kişilərlə çox pis rəftar olunmuşdu. Çoxları isə məhkum olmasalar belə, günlərin bir günü onun başqalarından fərqli düşüncəyə sahib olduğuna görə həbs olunacağını düşünərək, daimi qorxu içərisində illərlə yaşayıblar. Mən fəxr edirəm ki, həmin zalım vaxtlar artıq keçmişdə qalıb və son 12 il ərzində bizim hökumət LGBT birliyi üçün daha ədalətli və bərabər həyat yaratmaq üçün çox şey edib. Alanın Böyük Britaniyada ən məşhur homofobiya qurbanı kimi tanınması, bərabərliyin təmin olunmasına doğru atılmış daha bir addımdır. <…> Britaniya hökumətinin və Alanın töhfəsi sayəsində bu gün azadlığın bəhrəsini dadan insanların adından, mən tam səmimiyyətlə deyirəm: Alan bağışla bizi, sən daha yaxşısına layiqsən!<ref name="Извинения" />}}.
[[2009-cu il]]də Alan Türinq "Böyük Britaniyada [[homofobiya]]nın ən məşhur qurbanlarından birisi" seçilmişdir<ref name="Извинения">[http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20090909192830/http:/www.number10.gov.uk/page20571 Treatment of Alan Turing was «appalling» — PM] // The official site of the Prime Minister’s Office, {{nobr|10 сентября 2009}} <br />[http://community.livejournal.com/ru_antidogma/594488.html Перевод заявления Премьер-министра Великобритании Гордона Брауна]. // {{nobr|12 сентября 2009}}</ref>. 2011-ci ilin dekabrında Uilyam Cons Türinqi “kobud ədəbsizlik”də<ref name="BBBCPardon">{{cite news | title = Petition to pardon computer pioneer Alan Turing started | url = http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-manchester-16061279 | date = 6 December 2011 |work=BBC News }}</ref> günahlandırdığına görə Britaniya hökümətinin üzr istəməsi üçün elektron petisiya<ref name="PardonPetition">{{cite web | title = Grant a pardon to Alan Turing | url = https://submissions.epetitions.direct.gov.uk/petitions/23526 | date = 6 December 2011}}</ref> başladı.
{{cquote|''“Biz Zati ailələrialələri hökümətindən xahiş edirik ki, Alan Türinqi “böyük ədəbsizlik”də ittiham etdiklərinə görə əfv etsinlər. 1952-ci ildə o, başqa bir kişi ilə “böyük ədəbsizlik” etməkdə günahlandırılaraq “orqano-terapiaya” adlandırılan kimyəvi kastrasiyanı keçməyə məcbur edilib. İki il sonra, 41 yaşı olarkən o, sianid qəbul edərək özünü öldürüb. Alan Türinq bu qədər böyük xidmətlər göstərdiyi ölkəsi tərəfindən ümidsizliyə və erkən ölümə düçar edilmişdir. Bu, Birləşmiş Krallıq höküməti və tarixi üçün utanc olaraq qalmaqdadır. Əfv bu zədəni aradan qaldırmaq üçün bir yol ola bilər. Bu həm də, Alan Türinq kimi məşhur olmayan, lakin, onun kimi həmin qanunu olan minlərlə geyə qarşı edilmiş hörmətsizliy qarşı üzr kimi qəbul edilə bilər.”''<ref>{{cite web|url=http://www.change.org/p/prime-minister-grant-a-pardon-to-alan-turing|title=Petition · Grant a pardon to Alan Turing · Change.org|work=Change.org|accessdate=8 avqust 2015}}</ref>}}
 
Petisiya 37.000-dən<ref name=PardonPetition /><ref name=turingindependent24dec2013>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/alan-turing-gets-his-royal-pardon-for-gross-indecency--61-years-after-he-poisoned-himself-9023116.html|title=Alan Turing gets his royal pardon for 'gross indecency'&nbsp;– 61 years after he poisoned himself|work=The Independent|date=23 December 2013|author= Wright, Oliver|location=London}}</ref> çox imza toplasa da, o zaman Hüquq Naziri olan Lord MakNalli<ref name="PardonPetitionDiscouraged">{{cite web |title=Government rejects a pardon for computer genius Alan Turing |url=http://www.theguardian.com/uk/the-northerner/2012/feb/07/alan-turing-pardon-lord-mcnally-lord-sharkey-computers |date=7 February 2012 |last=Wainwright |first=Martin |publisher=The Guardian}}</ref> tərəfindən qəbul edilməmişdir.