Bulqarlar: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→Pox bulqarları: Sehvleri düzətmək Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
k 185.146.112.88 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq 94.20.88.194 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. |
||
Sətir 1:
'''[[Bulqarlar]]''' — II əsrdə ortaya çıxmış ([[lat.]] ''
== Kökləri ==
Tədqiqatçılar bulqarları Şimali Qafqaz çöllərində [[hunlar]]dan əvvəl yaşamış türkdilli tayfa hesab edirlər. Bulqar tayfasının adı "Dədə Qorqud" eposunda da çəkilir. <ref>Алияров С. С. К ономастике "Книге Коркута" ("Канглы", "Балгар") "Azərbaycan dilinin tarixi leksikasına dair tədqiqlər". Bakı, 1988, səh. 13 – 18.</ref> Erkən orta əsrlərə aid mənbələrdə bulqarların kazan
== Böyük Bulqar xanlığı ==
Bulqar dövləti Onoqur-
== Bulqarların parçalanması ==
Kubrat xanın ölümündən sonra bulqarlar onun oğullarının başçılığı altında qonşu ərazilərə köçdülər.
Sətir 13 ⟶ 10:
[[Kubrat xan]]ın oğlu [[Kotraq xan]]ın başçılığı ilə Volqa sahillərinə köçmüşdülər.
===
{{əsas|
[[Kubrat xan]]ın böyük oğlu [[Batbayan xan]]ın başçılığı ilə köçmüşdülər. Ermənilər onu '''Vanand xan''' adı ilə tanıyırdı. Ermənistanda bulqarların yaşaması haqqında ilk məlumatı verən V əsr müəllifi [[Moisey Xorenli]]dir. O, yazır ki, bulqarların vətəni Böyük Qafqazdır və onlar baş vermiş iğtişaşdan sonra eradan əvvəl
çayı]]nın yuxarı axarında ölkə adı), oradan da Ermənistanın Kol əyalətinə gəlib məskunlaşmışlar <ref>Moisey Xorenski, II kitab, 56 fəsil</ref>. Bu mənbədən aydın olur ki, şimaldan bulqarların müəyyən hissəsinin Ermənistana köçməsi bir neçə mərhələdə baş vermişdir <ref>Гейбуллаев Г. А. Топонимия Азербайджана, səh. 27.</ref> . Çünki həmin müəllif yazır ki, Ermənistanın Tayk dağlarında (Gürcüstanla həmsərhəd dağlıq zonada) və Banəndə bulqar tayfası yaşayır <ref>Moisey Xorenski, III kitab, 44-cü fəsil</ref>. Çorox çayının sol sahilində indi də "Bulqar dağı" adlı toponim vardır <ref>Kırzıoğlu M. Fəxrəddin. Göstərilən əsəri, səh. 329.</ref>. "VII əsr erməni coğrafiyası" adlı əsərdə basillərin [[Volqa]]nın [[Xəzər]]ə töküldüyü 70 qolunun sahillərində yaşaması qeyd olunur. <ref>Армянская география VII века, səh. 35</ref> Bulqarların çakar tayfasının adı Ermənistanda [[Çaxırlı]] azərbaycanlı kəndinin adında öz əksini tapmışdır. Çaxırlı adlı kəndlər Azərbaycanda da vardır və onların əslində Çakarlıdan təhrif olunması barəsində çoxdan yazılmışdır. Bulqarların kol (kul) tayfasının Ermənistanda yaşadığını göstərən faktlar çoxdur. Lakin iş orasındadır ki, eyni tayfa kəngər-peçeneqlərin tərkibində də olmuşdur. Ona görə də Ermənistanda kol etnonimi ilə bağlı qədim toponimlər haqqında aşağıda kəngər-peçeneqlərdən danışdıqda deyəcəyik. Çünki, bizcə, bu tayfa Ermənistan ərazisinə məhz kəngər-peçeneqlərin tərkibində gəlmişdir.<ref>Qeybullayev Q. Qədim türklər və Ermənistan. B. : Azərnəşr, 1992, 140 səh.</ref>
=== Makedoniya bulqarları ===
{{əsas|Makedoniya bulqarları}}
| |||