Eol relyef formaları: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k daxili kecidler
k daxili kecidler
Sətir 24:
Eol proseslərinin inkişafına  [[Xəzər dənizi|Xəzər dəniz]]<nowiki/>inin  səviyyəsinin tərəddüdü də öz təsirini göstərir. Müəyyən edilmişdir ki,  Xəzərin səviyyəsi ildə   10-15 sm qalxan zaman onun sahili  ildə 10-, dayaz yerlərdə isə 100- geri çəkilir  ''(Əliyev, 2001).'' Nəticədə   dənizin səviyyəsi qalxan zaman  eol proseslərinin  fəaliyyət sahəsi  azalır, səviyyə  düşəndə isə  (1927-1977) əksinə xeyli genişlənir. 
 
[[Abşeron yarımadası]]<nowiki/>nda mənşəyinə, morfoloji əlamətlərinə və dinamikliyinə görə bir-birindən fərqlənən  müxtəlif eol formaları  inkişaf etmişdir ''(Şirinov, 1965)''. Yarımadada dəniz sahili qum [[Relyefin eol formaları|relyef formaları]]  az sahəni  əhatə edir və qismən  bağ və üzümlüklər  altında istifadə  edildiyindən demək olar ki bərkidilmişdir. Bunların arasında əmələgəlmə vaxtına  və dinamikliyinə görə  qədim və müasir dövrdə hərəkətdə olan qum relyef formaları ayrılır. Sahilboyunca şimalda (Yaşma  burnundan  Köhnə Bilgəhə qədər) və cənub - şərqdə  (Gürgan b-dan Hövsan b- a qədər)   sovrulmaya məruz qalmış [[sahil]]  valları uzanır. Sovrulma materiallarından təşkil  olunmuş  və  hakim küləklərin istiqamətində uzanan dyunlar, kiçik təpələr  və digər  keçid formalar  ərazidə daha geniş yayılmışdır.
 
Qobustanın Xəzər sahili zonasında akkumulyativ eol, daxili çökəkliklərdə  isə   [[şoran]]- [[Deflyasion çökək|deflyasion]]  formaları geniş yayılmışdır.
 
Dyunlardan[[Dyun]]<nowiki/>lardan,  tirələrdən və qum təpələrindən ibarət  akkumulyativ eol relief formaları  [[Ələt]] burnuna bitişik sahil düzənliklərində yayılıb,  hakim küləklərin[[külək]]<nowiki/>lərin istiqamətində  [[şimal]]-şərqdən [[cənub]]-[[qərb]] istiqamətdə uzanır. Bu formaların əmələ gəlməsində müasir  çimərliklərin[[çimərlik]]<nowiki/>lərin və yeni kaspi  yaşlı dəniz terraslarının qumlarından başqa  Bahar və s. palçıq vulkanlarının  püskürmə materialları da  iştirak edir.
 
[[Şoran]]-[[Deflyasion çökək|deflyasion]]  eol  [[relyef]] formaları  [[Çuvaldağ]] sinklinal platosunda, [[Ələt]] tirəsinin[[tirə]]<nowiki/>sinin   [[cənub]]-[[qərb]] ətəyində  yastı dibli  axarsız çökəkliklərdə[[Çökəklik karstı|çökəklik]]<nowiki/>lərdə inkişaf etmişdir.  Hündürlüyü, uzunluğu  5-   və eni  3-6  m-ə çatan  [[qum]][[gil]]  təpələrindən ibarət  bu formalar  [[Çuvaldağ]] platosu üçün səciyyəvi olub, ağac şəkilli  şoran ot və kollar ilə bərkidilmişdir. 
 
== Kür- Araz  düzənliyində eol relyef formaları ==