Ayaz Mehmed Paşa: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Mr rqasimzade Ayas Məhməd Paşa səhifəsinin adını Ayaz Mehmed Paşa olaraq dəyişdi.
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı='''Ayaz Mehmed Paşa'''|adın originalı=أياس محمد باشا|portret=|portretin ölçüsü=300|izah=|titul=[[Yüksəliş dönəmi Osmanlı sədrəzəmləri|Osmanlı sədrəzəmi]]|dövr əvvəl=[[15 mart]] [[1536]]|dövr son=[[13 iyul]] [[1539]]|sələfi=[[Parqalı İbrahim Paşa]]|xələfi=[[Çələbi Lütfi Paşa]]|titul_2=|bayraq_2=|bayraq2_2=|dövr əvvəl_2=|dövr son_2=|sələfi_2=|xələfi_2=|titul_3=|bayraq_3=|bayraq2_3=|dövr əvvəl_3=|dövr son_3=|sələfi_3=|xələfi_3=|doğum tarixi=|doğum yeri=[[Vlyora]]|ölüm tarixi=[[13 iyul]] [[1539]]|ölüm yeri=[[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]]|sülaləsi=|atası=|anası=|həyat yoldaşı=|uşaqları=|imzası=}}'''Ayaz Mehmed Paşa''' (ö. [[13 iyul]] [[1539]], [[İstanbul]]) — [[Sultan Süleyman Qanuni|I Süleyman]] dönəmində [[15 mart]] [[1536]] - [[13 iyul]] [[1539]] tarixlərində ümumilikdə 3 il 4 ay [[Osmanlı imperiyası]]<nowiki/>nın [[sədrəzəm]]<nowiki/>i olmuş dövlət adamıdır.<ref>http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=040203</ref>
{{Dövlət xadimi
| azərbaycan dilində adı = Ayaz Məhməd Paşa
| tam adı = Ayas Mehmet Paşa
| portret =
| izah =
| portretin ölçüsü = 260
| titul = [[Osmanlı imperiyası]]nın [[Sədrəzəm]]i
| ləqəbi =
| bayraq = Ottoman Flag.svg
| bayraq2 = Osmanli-nisani.svg
| dövr əvvəl = [[14 mart]] [[1536]]
| dövr son = [[13 iyul]] [[1539]]
| sələfi = [[Parqalı İbrahim Paşa]]
| xələfi = [[Damat Çelebi Lütfi Paşa]]
|milliyəti = [[Albanlar|alban]]
|dini = [[islam]]
|doğum tarixi = {{doğum tarixi|1483||}}
|doğum yeri = Delvine, Vlore, [[Osmanlı imperiyası]]
|ölüm tarixi = {{vəfat tarixi|1539|7|13}}
|ölüm yeri = İstanbul
|dəfn yeri = İstanbul
|sülalə =
|əvvəlki adı =
|atası =
|anası =
|həyat yoldaşı =
|uşaqları =
| monoqramı =
| monoqramın adı =
}}
 
== Həyatı ==
'''Ayaz Məhməd Paşa''' — Osmanlı dövlət adamı.
[[Vlyora]] yaxınlığındakı Himera qəsəbəsində dünyaya gəlmişdir. Məzar daşının üzərindəki yazıya görə, atasının adı Mehmeddir. [[Əndərun]]<nowiki/>da yetişdikdən sonra [[ağa]] rütbəsilə [[saray]]<nowiki/>dan ayrılmışdır. [[Yeniçərilər|Yeniçəri ağası]] olaraq [[Yavuz Sultan Səlim]]<nowiki/>in səfərlərində iştirak etmişdir. [[1519]]-cu ildən sonra öncə sancaqbəyi, daha sonra [[bəylərbəyi]] olaraq fəaliyyət göstərdi. [[Canbərdi Qəzai]]<nowiki/>nin başlatdığı üsyanın yatırılmasında [[Kiçik Asiya|Anadolu]] [[bəylərbəyi]] olaraq iştirak etdi. Üsyanın yatırılmasından sonra [[1521]]-ci ildə [[Şam]] [[bəylərbəyi]] seçildi. [[1522]]-ci ildə [[Rumeli]] [[bəylərbəyi]] olaraq [[Rodosun fəthi|Rodos səfəri]]<nowiki/>nə qatıldı, ardından [[Vəzir|ikinci vəzir]] olaraq [[Misir]]ə [[Xain Əhməd Paşa]]<nowiki/>nın üzərinə göndərildi. Ancaq yolda ikən [[Xain Əhməd Paşa|Əhməd Paşa]]<nowiki/>nın öldürüldüyü xəbəri gəldi və Ayaz Paşa [[paytaxt]]<nowiki/>a qayıtdı. Ardından [[Misir]]<nowiki/>dəki vəziyyəti sabitləşdirməklə vəzifələndirilən [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim Paşa]]<nowiki/>nın yerinə [[Regent|sədarət naibliyi]]<nowiki/>nə gətirildi. [[Vəzir|Qübbə vəziri]] olaraq [[Sultan Süleyman Qanuni|Sultan Süleyman]]ın yanında [[1526]]-da [[Mohaç döyüşü (1526)|Moxac]], [[1529]]-da [[Vyana]], [[1532]]-də Alman və [[1533]]-[[1536|36]]-da [[İraqeyn yürüşü|İraqeyn səfər]]<nowiki/>lərinə qatıldı. [[Parqalı İbrahim Paşa|İbrahim Paşa]]<nowiki/>nın edamından sonra [[15 mart]] [[1536]] tarixində [[sədrəzəm]]<nowiki/>liyə gətirildi.
 
3 il 4 ay davam edən [[sədrəzəm]]<nowiki/>liyi əsnasında [[padşah]]<nowiki/>la birlikdə qatıldığı Korfu ([[1537]]) və [[Moldova|Boğdan]] ([[1538]]) səfərlərindən başqa [[Hadım Süleyman Paşa]]<nowiki/>nın [[Hindistan]] səfəri və [[Preveze dəniz döyüşü|Prevezə döyüşü]] baş tutdu. Korfu səfəri əsnasında vətəni hesab etdiyi [[Vlyora]] ətrafındakı [[albanlar]] itaət altına alındı və burada yeni bir sancaqbəyiliyi yaradıldı. Dövlət adamı olaraq [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı tarixi]]<nowiki/>ndə xüsusi bir yeri olmasa da, vəzifəsi dövründə ədalətli və sadəlövh olduğu məlumdur. Ayaz Mehmed Paşa 26 Səfər 946 ([[13 iyul]] [[1539]]) tarixində [[paytaxt]]<nowiki/>da yayılmaqda olan [[Vəba|vəba xəstəliyi]]<nowiki/>nə tutularaq vəfat etdi. Türbəsi [[Əyyub Sultan məscidi|Əyyub sultan məscidi]]<nowiki/>ndə yerləşir. Ailəli olduğu və çoxlu sayda övladları olsa da, bunlardan heç biri vəzifəyə gəlməmişdir.
Ayaz Paşanın əsgər olaraq getdiyi ilk müharibə [[Çaldıran döyüşü]]dür. Ayaz Paşa [[Sultan Süleyman Qanuni]]nin padşahlığı və [[Parqalı İbrahim Paşa]]nın [[Sədrəzəm|sədrəzəmlik dövründə]] ikinci [[vəzir]] rütbəsinə qədər qalxmışdı. 1536-cı ildə Sultan Süleyman İbrahim Paşanı edam etdikdən sonra sədrəzəm Ayaz paşa oldu, Ayaz paşa 1539-cu ilə qədər sədrəzəm olaraq qaldı <ref name = turkbook>İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971, p. 15. {{tr}}</ref>və 1539-da xəstəlikdən öldü.
 
== İstinadlarMənbə ==
<references/>
 
== Həmçinin bax ==
{{Sultan Süleyman Qanuni}}