Asiya: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
ASİYA HAQQINDA MARAQLI MƏLUMAT. ASİA ABOUT İNFORMATİON İNTERESTİNG. VİKİPEDİA Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 45:
Asiya ərazisində çaylar kimi göllər də qeyri-bərabər paylanmışdır. Qitənin şimal-şərq hissələrində buzlaq mənşəli göllər yaranmışdır. Qədim buzlaqlar minlərlə göl çökəklikləri əmələ gətirmiş və həmin sahələrə şirin sular toplanmışdır. Quraq və isti rayonlarda, həmçinin axarsız sahələrdə göllər azsulu və şordur. [[Balxaş]], Lobnor, [[Ubsu-Nur]], [[Urmiya gölü]] belə göllərdəndir. Dünyanın ən böyük gölü olan [[Xəzər dənizi]] və həmçinin [[Aral dənizi]] vaxtilə Dünya okeanı ilə əlaqədə olmuş, qurunun qalxması nəticəsində bu dənizlərin Dünya okeanı ilə əlaqəsi kəsilmişdir. Dağlıq ərazilərdə tektonik mənşəli göllər əmələ gəlmişdir. Asiyanın ən böyük tektonik mənşəli gölü [[Baykal]]dır. O həm də dünyanın ən dərin gölüdür (1720 m). Yer kürəsindəki içməli suyun 20%-i Baykal gölündədir. Tyanşan dağlarında yerləşən [[İssık-Kul]] gölü də tektonik çökəklikdə yerləşən, şəffaf, təmiz suya malikdir. Asiyanın ən böyük göllərindən biri də [[Ərəbistan yarımadası]]nın şimal-qərbindəki, okean səviyyəsindən 400 m aşağıda yerləşən [[Ölü dəniz]]dir. Onun orta duzluluğu 260 ‰-dir.
▲[[Şəkil:Possible definitions of the boundary between Europe and Asia.png|thumb|300px|Beynəlxalq Coğrafi Cəmiyyət tərəfindən tanınan [[Avropa]] və Asiya arasında sərhəd]]
[[Şəkil:Asia satellite orthographic.jpg|thumb|300px|Asiyanın peykdən görünüşü]]
Asiya əhalisi 4 milyard nəfərə yaxındır. Yer kürəsi əhalisinin 2/3 hissəsinə yaxını Asiyada məskunlaşmışdır. Dünyada ən çox əhaliyə malik ölkələr olan Çin və Hindistan burada yerləşir. Bunların birgə əhalisi 2,5 milyard nəfərdən artıqdır. Asiya ölkələrində əhali sürətlə artır. Əksər ölkələrədə əhalinin təbii artımı hər min nəfərə 20 nəfərdən çoxdur. Asiyada çoxlu xalq yaşayır, onlar 600-ə yaxın dildə danışırlar. Dünyanın ən böyük xalqlarından olan [[çinlilər]], [[hindlilər]], benqallar, [[yaponlar]] burada yaşayırlar. Asiya xalqları 10-a yaxın dil ailəsinə və 20-dən artıq dil qrupuna mənsubdurlar. Onlar dünyada mövcud olan insan irqlərinin üçünü də təmsil edirlər. Kiçik Asiya yarımadasında və İran yaylasında [[türklər]], [[farslar]], Ərəbistan yarımadasında [[ərəblər]], Hindistan və Hindçin yarımadasında [[hindlilər]], birmalılar, vyetnamlılar, benqallar, Şərqi Çin düzənliyində çinlilər, [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyanın]] [[yayla]] və düzənliklərində [[monqollar]], [[uyğurlar]], [[tibetlilər]], türklər yaşayırlar. Türk və fars xalqları üçün qara saçlar, dərinin qarabuğdayı olması səciyyəvidir. Çinlilərin, yaponların, vyetnamlıların boyu nisbətən alçaq olur, onlar tünd, qara saçları, qıyıq gözləri ilə fərqlənirlər.
| |||