Həmmadilər sülaləsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 3:
== Tarixi ==
Adını qurucusu [[Həmmad ibn Buluqqin|Həmmad ibn Buluqqin bin Ziri]]dən alır. [[Fatimilər xilafəti|Fatımilər]]in [[972]]-ci ildə geri çəkilməsindən sonra Məğribin idarəsi, yenə bu dövlətin himayəsində olmaq üzrə Bərbəri əsilli Sanhacə qəbiləsinə mənsub Ziri sülaləsinin əlinə keçdi. Ziriləri təhdid edən ilk təhlükə, Əndülüs əməvilərinə tabe olan
Həmmadilərin tarixini, biri mərkəzin Kalatü-Bəni Həmmad olduğu 1015-1067, digəri Bicayəyə köçürüldüyü [[1067]]-[[1152]]-ci illər arası olmaq üzrə iki dönəmdə incələmək mümkündür. Bunların ilki güc və əzamət dönəmidir. Bu illərdə dövlətin sınırları qərbdə Tənəs və Şələf vadisinə, şərqdə Əvras dağları aşılaraq Təbissəyə, cənubda isə Varglanın ötələrinə çatdı. Dönəmin ən önəmli hökmdarı olan Həmmad əl-Bərbəri ([[1015]]-[[1028]]), Zirilərdən Sultan Muiz ibn Badis ilə bir andlaşma imzaladı və onun tərəfindən bütün Mərkəzi Məğribin hökmdarı olaraq tanındı. Həmmad Şiələrlə mücadələ edərək Malikiliyi hakim etdi. Bunun üzərinə Məğribdəki nüfuzlarının təhlikəyə düşdüyünü görən Fatimilər bölgədə yenidən hakimiyət qurmak üçün Hilali ərəblərini Məğribə köç etdirdilər. Həmmad da Fatımilərlə ilişkilərinə son verib Abbasilərə itaət ərz etdi. Yerinə gəçən oğlu Qaid ibn Həmmad ([[1028]]-[[1054]]) atasının Muiz b. Badis ilə apardığı andlaşmanı pozdu; ancaq iki il sürən bir mücadələdən sonra tərəflər arasında təkrar andlaşma sağlandı. Muhsin b. Qaid doqquz aylıq bir hökmdarlıqdan sonra öldürüldü. Yerinə keçən Buluqqin ibn Məhəmməd bin Həmmad (1055-1062), Biskrə rəislərini ona itaət etdirdiyi kimi Mavritaniyadakı Zənatə qəbiləsi üzərinə yürüyüb Fas şəhrəni də ələ keçirdi (1062). Həmmadilər, Zənatə qəbiləsiylə apardıqları mücadələ sırasında Məğribə yeni yerləşmiş bir Ərəb qəbiləsi olan Bəni Hilalin Əsbəc və Adi qolundan böyük dəstək gördülər. Fəqət gedərək onların kuklaları halına gəldilər.
| |||