Abşeron yarımadası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 85:
Pirəkəşkül vaxtilə Abşeronun qədim kəndlərindən olub. Kənd uzun müddət Çaylı adını daşıyıb. Əhali əsasən qoyunçuluqla məşğul olub. Lakin 1950-ci illərdən əhali Sumqayıt şəhərinə və Saray qəsəbəsinə köçüb. 1988-ci ildə azərbaycanlılar Ermənistandan deportasiya olunduqdan sonra Nazirlər Kabinetinin 30 avqust 1989-cu il tarixli 361 saylı qərarı ilə Qobustan qoyunçuluq sovxozunun ərazisində 300 ailəyə həyətyanı torpaq sahəsi ayrılıb. Kəndin ərazisi 5200 hektar, əhalisi isə 3085 nəfərdir.
== Coğrafi mövqeyi ==
[[Şəkil:Absheron yarimadasi.png|thumb|right|AbsheronBakı yarimadasi.pngbuxtası]]
Abşeron yarımadası [[Baş Qafqaz silsiləsi|Baş Qafqaz]] sıra dağlarının davamı olub 70-80 km məsafədə dənizə doğru meyillidir. Bu ərazinin mərkəzində [[Binəqədi]] yüksəkliyi, qərbi və cənub-qərbində [[Güzdək]], [[Korgöz]], [[Badamdar]] və [[Bakı]] yaylaları, [[Yasamal rayonu|Yasama]]<nowiki/>l və [[Şubani (dağ silsiləsi)|Şubanı]] dağları, Qurd və Biləcəri yalları, Yasamal və Bibiheybət dərələri, Lökbatan çökəyliyi, şərqə tərəf geniş düzənliklər yerləşir [3]. Abşeron payonunun Qobustan ərazisində olan palçıq vulkanları Zəyərdağ (676 m), Keçiqaya ( 641), Bayanata (588 m), [[İlxıdağ]] (336 m), [[Torağay palçıq vulkanı|Torağay]] (400 m), Axtarma (512 m) və b. aiddir. Yarımadanın mərkəzi və qərbində 48 palçıq vulkanı yerləşir ki, bunlardan Kənizdağ (393 m), Otmanbozdağ (389 m), Bakı qulağı (384 m), Kərkəs (383 m), [[Şabandağ]] (354 m), Qovundağ (328 m), İslamdağ (315m), Qaraislam (312 m), Keyrəki, Kirməki, Boğboğa, Bozdağ-Qobu, Səngər, Sulutəpə, Kömüratan, İlxıdağ, Korgöz, [[Keçəldağ palçıq vulkanı|Keçəldağ]], [[Pilpilə]], [[Quşxana palçıq vulkanı|Quşxana]], [[Gülbəxt palçıq vulkanı|Gülbaxt]], [[Qaraquş dağı|Qaraquş]], [[Dəvəboynu dağı|Dəvəboynu]], [[Qoturdağ]] və digərlərini göstərmək olar. [[Palçıq vulkanı|Palçıq vulkan]]<nowiki/>ları neft-qaz yataqlarının müəyyən edilməsində xərcsiz başa gələn, kəşfiyyat quyusu rolunu oynayır. Bundan əlavə palçıq vulkanlarının gili faydalı qazıntı hesab olunur, onların palcığı isə insanların əsəb sistemi, dərivə oynaq xəstəliklərinin müalicəsindəuğurla istifadə edi¬lir. Qoruq elan edilmiş palçıq vulkanlarından ən çox antropogen təsirlərə məruz qalanlardan [[Pirəkəşkül]], [[Keyrəki palçıq vulkanı|Keyrək]]<nowiki/>i, Kirməki, [[Qaradağ (dağ)|Qaradağ,]] Daşgil, Bozdağ, Qobu, Hökməli və digərlərinin yaxın¬lığında sürətlə məskunlaşma prosesi gedir.Yarımadanın relyefi əhalinin məskunlaşması üçün əlverişli şəraitə malik olduğuna görə Bakı kəndlərinin əksəriyyəti burada yerləşmişdir. Abşeron yaşayış məntəqələrinin hündürlük qurşaqlığı üzrə yerləşməsinə görə dənizsahili boyu olanlar 0 m-dək, yarımadanın daxilində olanlar 0-50 m və qərbində Qobustan ərazisidə olanlar 50-100 m hündürlükdə yerləşirlər. Ən hündür məskunlaşma 100-200 m olan [[Güzdək]], [[Qobu]], Hökməlidir, əksər yaşayış məntəqələri isə 25-50 m hündürlükdə yerləşirlər.
 
Sətir 92:
 
Bütün əhalisi 189.4 min nəfərdir. Şəhər əhalisi 156.9 min nəfər, kənd əhalisi 32.5 min nəfərdir.<ref>http://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/az/2_2.shtml Demoqrafik göstəricilər</ref>
 
== Təbiət abidələri ==
Təbiət abidələri. Geoloji abidələrən unikallığı ilə fərqlənən Məhəmmədi kəndi yaxınlığında Yanardağ, palçıq vulkanlarından Bakı qulağı, Mars səthini xatırladan Daşgil, Qobu və Güzdək Bozdağları, gölü yaradan [[Zığ]], dənizdə su səthinə çıxan adalar Çigil, Qarasu, Səngi-Muğan, Gil və d., Masazır duz gölü,neft bulaqlarını,«Abşeron yarımadasının palçıq vulkanları qrupu Dövlət Təbiət Qoruğu» 2007-ci ildə yaradılaraq 52 palçıq vulkanına dövlət təbiət qoruğu statusu verilməsini göstərmək olar.