Çan Kayşi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 3:
'''Çan Kayşek''' ({{lang-en|Chiang Kai-shek}}, {{Lang-zh-ip|蔣介石|蒋介石|Jiǎng Jièshí|'''Szyan Szeşi'''}}; [[31 oktyabr]] [[1887]] Çjetszyan əyaləti, Fınxua şəhəri — [[5 aprel]] [[1975]], Taybey) — [[Çin]] hərbi və siyasi xadimi, [[1925-ci il]]dən [[Çin]]də [[xalq]] inqilabı nəticəsində devrilmiş ([[1949]]) [[Qomindan]] rejiminin başçısı, [[marşal]], [[generalissimus]].
Çan Kayşi 31 oktyabr 1887-ci ildə Çjetszyan əyalətinin Fınxua şəhərində tacir ailəsində anadan olmuşdur. O, 1903-1906-cı illərdə Fınxuada Avropa təhsili almışdır. 1907-1909-cu illərdə Baodin və Sinbu hərbi məktəblərini bitirdikdən sonra kadet rütbəsində hərbi xidmətə başlamışdır. 1915-1916-cı illərdə Çan Kayşi Şanxayda Yuan Şikay hakimiyyətinə qarşı silahlı çıxışlarda fəal iştirak edərək Sun Yatsenin yaxın silahdaşına çevrilmişdir. 1918-ci ildə o, inqilabi qüvvələrin mərkəzi olan Quançjouda əməliyyat ordusunun rəisi, daha sonra Qomindan ikinci birləşməsinin komandanı, 1923-cü ildə baş qərargah rəisi, 1924-cü ildə Quançjouda açılmış Vampu hərbi məktəbinin rəisi təyin olunmuşdur. Sun Yatsenin vəfatından (1925) sonra Çan Kayşi birinci milli inqilabi ordunun komandanı seçilərək Homindan partiyasının əsas fiquruna çevrilmiş, 1926-cı ildə Homindan partiyasının Mərkəzi İcra Komitəsinin üzvü seçılmışdı. 1926-1927-ci illərdə Şimal yürüşü zamanı Milli İnqilab Ordusunun baş komandanı idi.
Çan Kayşi 1927-ci il 12 apreldə əksinqilabi çevriliş edərək ölkədə irticaçı diktator rejimi yaratmışdı.
Şimal yürüşündə komandir olaraq Çini məhəlli diktatorlara qarşı birləşdirərək [[10 oktyabr]] [[1928]]-ci ildə Çin Respublikasının milli hökumətinin rəhbəri olmuşdur. [[Çin vətəndaş müharibəsi]]ndə (1927-1949), yaponların geri çəkilməsindən sonra iki qrupda iqtidar üçün danışıqlara başladılar. Lakin, nəticə alınmadıqa vətəndaş müharibəsi 1946-cı ildə təkrar başladı. 3 il davam edən müharibədən sonunda Çan Kayşi və tərəfdarları müharibəni uduzaraq [[Tayvan]]a qaçmağa məcbur oldular. Çan Kayşi 1000 nəfərdən artıq əsgəri ilə Tayvanı işğal etdi və burada öz rəhbərliyini elan etdi. Burada həyatını Çin Respublikasının prezidenti və Qomindan partiyasının rəhbəri olaraq davam etdirmişdir. 1954, 1960, 1966 və 1972-ci illərdə keçirilən seçkilərdə seçilərək prezidentliyini davam etdirmişdir.▼
▲
{{siyasətçi-qaralama}}
| |||