Çan Kayşi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 5:
Çan Kayşi [[31 oktyabr]] [[1887-ci il]]də Çjetszyan əyalətinin Fınxua şəhərində tacir ailəsində anadan olmuşdur. O, [[1903]]-[[1906-cı il]]lərdə Fınxuada [[Avropa]] təhsili almışdır. [[1907]]-[[1909-cu il]]lərdə Baodin və Sinbu hərbi məktəblərini bitirdikdən sonra kadet rütbəsində hərbi xidmətə başlamışdır. [[1915]]-[[1916-cı il]]lərdə Çan Kayşi [[Şanxay]]da [[Yuan Şikay]] hakimiyyətinə qarşı silahlı çıxışlarda fəal iştirak edərək [[Sun Yatsen]]in yaxın silahdaşına çevrilmişdir.<ref name="Taylor2009p25-26">{{Harvnb|Taylor|2009|pp=25–26}}</ref> [[1918-ci il]]də o, inqilabi qüvvələrin mərkəzi olan Quançjouda əməliyyat ordusunun rəisi, daha sonra [[Qomindan]] ikinci birləşməsinin komandanı, [[1923-cü il]]də baş qərargah rəisi, [[1924-cü il]]də Quançjouda açılmış Vampu hərbi məktəbinin rəisi təyin olunmuşdur. [[Sun Yatsen]]in vəfatından ([[1925]]) sonra Çan Kayşi birinci milli inqilabi ordunun komandanı seçilərək [[Homindan partiyası]]nın əsas fiquruna çevrilmiş, [[1926-cı il]]də [[Homindan partiyası]]nın Mərkəzi İcra Komitəsinin üzvü seçılmışdı. [[1926]]-[[1927-ci il]]lərdə Şimal yürüşü zamanı Milli İnqilab Ordusunun baş komandanı idi.
 
Çan Kayşi [[1927-ci il]] [[12 aprel]]də əksinqilabi çevriliş edərək ölkədə irticaçı diktator rejimi yaratmışdı. Həmin ilin avqust ayında siyasi intriqalar nəticəsində istefa verməsinə baxmayaraq, [[1928-ci il]]in yanvarında yenidən Milli İnqilab Ordusunun baş komandanı olmuş və Şimal yürüşünü uğurla başa çatdırmışdır. O, [[1928-ci il]] [[8 oktyabr]]da Çin Respublikası Milli Hökumətinin sədri seçilmişdi. [[1937-ci il]]də [[Yaponiya]]nın [[Çin]]ə hücumundan sonra Çin Kommunist Partiyası ilə birlikdə antiyapon milli cəbhəsini yaratmışdır. Həmin il Çan Kayşi Çin Respublikasının [[generalissimus]]u<ref>{{Harvnb|Taylor|2009|p=84}}</ref> olmuşdur. Çin Kommunist Partiyası ilə koalisiyalı hökumət yaratmaq haqqında uğursuz danışıqlardan sonra (1946-ci il, iyul) baş vermiş vətəndaş müharibəsində Çan Kayşi Qomindanın Çin Kommunist Partiyasına qarşı mübarizəsinin rəhbəri idi.
 
[[Çin vətəndaş müharibəsi]]ndə (1927-1949), yaponların geri çəkilməsindən sonra iki qrupda iqtidar üçün danışıqlara başladılar. Lakin, nəticə alınmadıqa vətəndaş müharibəsi 1946-cı ildə təkrar başladı. 3 il davam edən müharibədən sonunda Çan Kayşi və tərəfdarları müharibəni uduzaraq [[Tayvan]]a qaçmağa məcbur oldular. Çan Kayşi 1000 nəfərdən artıq əsgəri ilə Tayvanı işğal etdi və burada öz rəhbərliyini elan etdi. Burada həyatını Çin Respublikasının prezidenti və Qomindan partiyasının rəhbəri olaraq davam etdirmişdir. 1954, 1960, 1966 və 1972-ci illərdə keçirilən seçkilərdə seçilərək prezidentliyini davam etdirmişdir.