İkinci tiryək müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 1:
İkinci tiryək müharibəsi - 1856-1860-cı illərdə Böyük Britaniyanın Fransa ilə birlikdə Çində Tsin imperiyasına qarşı apardığı müharibə.
== Müharibənin səbəbləri ==
[[Birinci tiryək müharibəsi]]ndəki ([[1840]]-[[1842]]) məğlubiyyət [[Çin]]də mövcud idarə-üsuluna qarşı xalqın qəzəbini və nifrətini daha da gücləndirdi. [[1850-ci il]]də [[Çin]]də Tsin imperiyasına qarşı Taypinlər hərəkatı ([[1850]]-[[1864]]) başlandı, ölkədə [[vətəndaş müharibəsi]] alovlandı. Taypinlər hərəkatının ilk mərhələsində ABŞ, Böyük Britaniya və Fransa neytral mövqe tutsalar da, artıq 1854-cü ildən etibarən Çində yaranmış mürəkkəb daxili vəziyyətdən öz mənafeləri naminə istifadə etməyə başladılar. Həmin ölkələrin diplomatik nümayəndəlikləri imperatordan 1842-1844-cü illərdə baölanmışbağlanmış müqavilələrin şərtlərinə yenidən baxılmasını tələb edirdilər. Dövlətlər Çinin bütün ərazisində qeyri-bərabər ticarət imtiyazlarına yiyələnmək, tiryək ticarətinə rəsmi xarakter vermək, Pekində daimi səfirliklərini açmaq niyyətlərini gizlətmirdilər. Tsin hökuməti bu tələbləri rədd etsə də, bu münaqişəyə səbəb olmadı, çünki həmin dövrdə İngiltərə ordusu Rusiya və İranla müharibəyə, həmçinin Hindistanda üsyanların yatırılmasına cəlb olunmuşdu.
 
1856-cı ildə Krım müharibəsinin başa çatması Böyük Britaniya, Fransa və Rusiya dövlətlərinin Çinlə bağlı niyyətlərinə yenidən nəzər salmaq imkanı yaratdı.
 
İngilislər [[Birinci tiryək müharibəsi]]ndən sonra [[Çin]]də tiryək ticarətindən əldə etdikləri gəlirlərlə kifayətlənmirdilər. [[İngiltərə]] [[Çin]]in daxili əyalətlərinə yol açmağa, ölkənin daxili çay limanlarını ələ keçirməyə çalışırdılar. [[Çin]]in Quandun və Quansi əyalətlərinin dənizçilərinin [[İngiltərə]]nin bayrağını təhqir etmələrini bəhanə edən [[ingilislər]] [[1856-cı il]]in sonunda [[Kanton]] şəhərini hərbi gəmilərdən atəşə tutdular. Şəhərin ətrafında 5 minədək ev ingilislər tərəfindən dağıdıldı və yandırıldı.